Με την επιδημία κορωνοϊού να υποχωρεί και το Σύστημα Υγείας να επανέρχεται σταδιακά στη, δύσκολη, κανονικότητα της εποχής προ του κορωνοϊού, η δημόσια συζήτηση επικεντρώνεται στα προβλήματα και τις ανάγκες που εντοπίζονται στο Σύστημα Υγείας. Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) αποτελεί το πρώτο κομβικό πεδίο για την οικοδόμηση ενός σύγχρονου υγειονομικού συστήματος.

Ο καθηγητής Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας του «Δημοκρίτειου» Πανεπιστημίου Θράκης, Νίκος Πολύζος μιλώντας στο ygeiamou.gr αναλύει τόσο ως ειδικός όσο και ως απλός πολίτης τι πραγματικά χρειάζεται ο Έλληνας από το Σύστημα Υγείας. Ένα σύστημα υγείας που επί σειρά ετών χάνει το… τρένο των αλλαγών και των βελτιώσεων και συσσωρεύει προβλήματα και παθογένειες που αντανακλώνται στην καθημερινότητα των πολιτών. Η πανδημία ανέδειξε περισσότερο από ποτέ τα κενά και τις δυσλειτουργίες του συστήματος, ωστόσο η μεταπανδημική εποχή θεωρήθηκε από πολιτικούς και επιστήμονες, ιδίως όσους ασχολούνται με την πολιτική υγείας, ως μια ευκαιρία για να υλοποιηθούν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στο σύστημα υγείας.

Ο καθηγητής Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας του «Δημοκρίτειου» Πανεπιστημίου Νίκος Πολύζος

«Τα σημαντικά πεδία του Συστήματος Υγείας δεν έχουν τύχει ‘ανασυγκρότησης’ για μια δεκαετία τουλάχιστον. Χρειάζονται αλλαγές στο πεδίο της Δημόσιας Υγείας που αναδείχθηκε με την πανδημία, στον ΕΟΠΥΥ καθώς εκκρεμεί η ολοκλήρωσή του, στο σύστημα χρηματοδότησης των νοσοκομείων, στη φαρμακευτική δαπάνη, νοσοκομειακή και εξωνοσοκομειακή, στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, στις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας στους ασθενείς κ.α.» αναφέρει μιλώντας στο ygeiamou.gr, ο κ. Πολύζος.

«Στη δημόσια σφαίρα ο πολιτικός ικανοποιεί ανάγκες ή λύνει προβλήματα του πολίτη συντονίζοντας ανάλογα τη δημόσια διοίκηση. Προφανώς το ‘τρίγωνο’ πολιτικός – διοίκηση – πολίτης δεν λειτουργεί αποτελεσματικά με την ευθύνη να ιεραρχείται ανάλογα. Το γιατί οι πολιτικοί καθυστερούν την πολιτική υγείας έχει εξηγηθεί κι από πολιτικούς επιστήμονες γενικά και ειδικά» εξηγεί ο καθηγητής γιατί δεν υλοποιούνται οι μεταρρυθμίσεις στο ΕΣΥ. «Η χώρα θα βγει από τις συνεχόμενες κρίσεις (οικονομικές, υγειονομική, ενεργειακή, κ.α.) με μια αναμενόμενη μεταρρύθμιση στο Σύστημα Υγείας να μεταφέρεται χρονικά, μάλλον σε προεκλογική χρονιά για να συνεχιστεί ίσως μετεκλογικά», εκτιμά.

Τα 10 «εμπόδια» που συναντούν οι πολίτες στον δρόμο για το ΕΣΥ

«Αντί άλλης επιστημονικής ή τεχνικής ανάλυσης κρίνεται σκόπιμο να αναζητηθεί ο ‘δρόμος’ που έχει, αλλά και εκείνος που θέλει, ο πολίτης, όταν μετατρέπεται σε ασθενή», επισημαίνει ο καθηγητής, και παραθέτει τα δέκα «εμπόδια» που δυσκολεύουν σήμερα τον πολίτη όταν χρειαστεί να κινηθεί μέσα στο σύστημα υγείας.

1. Χαμηλή συμμετοχή στο σύστημα οικογενειακού γιατρού

Μόλις το 1/3 των πολιτών, κυρίως ενηλίκων, έχουν εγγραφεί στο περίπου 1/3 των οικογενειακών γιατρών, με τα κίνητρα να μην συμβάλλουν στην καλή κινητικότητα εντός της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.

2. Χαμηλή συμμετοχή στην άυλη συνταγογράφηση

Ανάλογο ποσοστό πολιτών, περίπου το 1/3, χρησιμοποιεί την άυλη συνταγογράφηση, η οποία όμως θα μπορούσε να είναι πλήρης-συνολική, αν εφαρμοζόταν ο ατομικός ηλεκτρονικός φάκελος, παρά την αλματώδη ομολογουμένως εξέλιξη των ηλεκτρονικών εφαρμογών, στην υγεία.

3. Αυτο-παραπομπή των πολιτών σε ειδικούς γιατρούς

Ο πολίτης αυτό-παραπέμπεται και πληρώνει αν χρειαστεί γιατρό ειδικότητας ή διαγνωστικές εξετάσεις, με τον ΕΟΠΥΥ να αμείβει μέρος των δαπανών, χωρίς να ελέγχει πλήρως τη «ροή» αυτή, με ένα σύστημα συμβάσεων των αναγκαίων γιατρών.

4. Λόγω έλλειψης ΠΦΥ προκαλείται συμφόρηση στα νοσοκομεία

Περίπου 1/3 των πολιτών καταφεύγουν στα τμήματα επειγόντων περιστατικών ή εξωτερικών ιατρείων, κυρίως του ΕΣΥ, για ευνόητους οικονομικούς λόγους, και δευτερευόντως ιδιωτικών κλινικών.

5. «Γολγοθάς» η αναζήτηση χειρουργείου

Οι χειρουργικές και άλλες επεμβατικές πράξεις, που έχουν σχετικά μειωθεί, κυρίως λόγω της πανδημίας, με έμφαση στο ΕΣΥ, αποτελούν αντικείμενο προσωπικών ή οικογενειακών ή φιλικών αναζητήσεων πολιτών προς γιατρούς.

6. Παραμέληση χρόνιων ασθενών

Οι χρόνιες καταστάσεις δεν τυγχάνουν της ανάλογης προσοχής, με αποτέλεσμα να γίνονται χρόνια νοσήματα, που απαιτούν ακριβούς και συντονισμένους υγειονομικούς πόρους, έχοντας αντίκτυπο στην «καλή» υγεία των πολιτών, που επιβαρύνθηκε στις «κρίσεις», παρά το γεγονός ότι το προσδόκιμο επιβίωσης αντέχει.

7. Ελλιπείς οι ενημερωτικές δράσεις

Οι ενημερώσεις των πολιτών για τις επιδημιολογικές κ.α. τους ανάγκες, που θα έπρεπε να γίνονται τακτικά ή τουλάχιστον ετήσια, από ένα οργανωμένο σύστημα δημόσιας υγείας, δεν φαίνεται να διεκπεραιώνονται, με την εξαίρεση στη διετία της πανδημίας, και την αυτοδιοίκηση να μη συμμετέχει ανάλογα.

8. Ατομική υπόθεση η πρόληψη και οι εμβολιασμοί

Η πρόληψη λειτουργεί ατομικά, με την ευχάριστη έκπληξη των εμβολιασμών για την covid-19 και των παιδιών λόγω της οικογένειας, των παιδιάτρων και του βιβλιαρίου.

9. Χωρίς έλεγχο η φαρμακευτική δαπάνη

Παρά τη διατήρηση ελεγχόμενων χαμηλών τιμών προσφοράς στο φάρμακο και το σημαντικό εργαλείο της πλήρους ηλεκτρονικής του συνταγογράφησης στη ζήτηση, οι δαπάνες αυξάνονται γιατί δεν ελέγχεται η συμπεριφορά γιατρών, πολιτών και εταιρειών, με αποτέλεσμα να «σώζεται» η κοινωνική ασφάλιση, λόγω «αναγκαστικών επιστροφών» των εταιρειών και αύξησης της συμμετοχής του πολίτη στο κόστος.

10. Κενό σε νοσηλεία κατ’ οίκον και αποκατάσταση

Ζητήματα νοσηλείας στο σπίτι, αποκατάστασης, κ.α., δεν τυγχάνουν ανάλογου ενδιαφέροντος.

Οι 10 αλλαγές που θα διευκολύνουν τους πολίτες

Σύμφωνα με τον καθηγητή, κ. Πολύζο, στη μεταπανδημική εποχή, στο άμεσο «αύριο» οι πολίτες θέλουν:

1. Να είναι όλοι εγγεγραμμένοι σε προσωπικό γιατρό ενηλίκων και παίδων, που θα λειτουργεί συνεχώς ως σύμβουλος της υγείας τους, αμειβόμενος ετήσια και κατά κεφαλή εγγεγραμμένου, δημιουργώντας τον 1ο «κύκλο» γιατρών ή το πρωτόκολλο ΠΦΥ.

2. Να έχουν όλοι πρόσβαση στον ατομικό ηλεκτρονικό τους φάκελο όπως και οι προσωπικοί γιατροί.

3. Να έχουν πρόσβαση σε ένα 2ο «κύκλο» βασικών ειδικοτήτων γιατρών, που θα είναι υπεύθυνοι κυρίως για τα χρόνια νοσήματα, και σε ένα 3ο «κύκλο» των υπολοίπων γιατρών και διαγνωστικών-θεραπευτικών κέντρων με τους οποίους θα συμβληθεί ο ΕΟΠΥΥ.

4. Να μετακινούνται από τον 1ο «κύκλο» στον 2ο, και από τους δύο πρώτους στον 3ο ή σε νοσοκομείο, χωρίς αμοιβή, ή να μπορεί να τους παρακάμψει μέσω συμμετοχής του στο κόστος.

5. Να έχουν πρόσβαση στην περιφέρειά τους σε ένα πλήρες νοσοκομείο (κόμβο) και στο νομό τους σε ένα νοσοκομείο (ακτινωτό του κόμβου) με όλες τις βασικές ειδικότητες (τουλάχιστον του 1ου και 2ου «κύκλου») καθώς και σε ανάλογες εξετάσεις-θεραπείες.

6. Να ενημερώνονται τακτικά ή ετήσια σε εθνικό ή περιφερειακό ή τοπικό (δημοτικό) επίπεδο για τη κατάσταση υγείας του πληθυσμού, που ανήκουν, καθώς και για τις ενδεικνυόμενες λύσεις σε επιβαρυντικούς παράγοντες υγείας (διατροφή, κάπνισμα, αλκοόλ).

7. Να λαμβάνουν ειδοποίηση (sms, email, κ.α.) για ετήσιο check up που τους αναλογεί.

8. Να λαμβάνουν όλα τα αναγκαία φάρμακα, για την εκάστοτε θεραπεία τους, στα οποία να ισχύει πραγματικά κι όχι «εικονικά» η θεσμοθετημένη συμμετοχή τους (0% σε σημαντικά χρόνια νοσήματα, 10% σε επιμέρους ελαφρά, 25% στα υπόλοιπα).

9. Να ενημερώνονται απευθείας και μέσω των εκπροσώπων τους για όλο το σχέδιο ανασυγκρότησης του συστήματος υγείας.

10. Να ερωτώνται ετησίως (π.χ. έρευνες γνώμης) για τον βαθμό ικανοποίησης της προσωπικής τους υγείας και των υπηρεσιών υγείας στο πλαίσιο υγειονομικού χάρτη.

Διαβάστε επίσης: 

Πρωτοβάθμια Υγεία: Οι γιατροί απορρίπτουν το νέο σύστημα – «Όχι» στα απογευματινά χειρουργεία

Οικογενειακός γιατρός: Πώς θα τον επιλέγουμε – Τι αλλάζει για τους ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ