Η Ισλανδία αποτελεί μια χώρα στην οποία σχεδόν 9 στους 10 ενήλικες έχουν λάβει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου. Το επιτυχές αυτό γεγονός ώθησε την κυβέρνηση να άρει αρκετά περιοριστικά μέτρα τον περασμένο Ιούνιο, όπως το όριο στον αριθμό των ατόμων που επιτρέπονται στις συναθροίσεις, τις απαιτήσεις για χρήση μάσκας και τη διατήρηση κοινωνικών αποστάσεων.
Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Σταυρούλα Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας και Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνέλεξαν τα στοιχεία που ισχύουν τώρα στην Ισλανδία.
Δύο μήνες σχεδόν μετά την άρση των μέτρων ο αντίκτυπος έχει αρχίσει να φαίνεται. Η χώρα, με συνολικό πληθυσμό που εκτιμάται σε 360.000 άτομα περίπου, έχει δει τον αριθμό των νέων κρουσμάτων COVID-19 να αυξάνεται στο υψηλότερο επίπεδο από ποτέ τις τελευταίες εβδομάδες. Αυτή τη στιγμή καταγράφονται περισσότερα θετικά κρούσματα από ό,τι κατά το πρώτο και δεύτερο κύμα πέρυσι, με πρόσφατο μέσο όρο περίπου 205 ανά 100.000 άτομα. Στις ΗΠΑ τα αντίστοιχα νούμερα ανέρχονται σε περίπου 230 ανά 100.000.
Θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς ότι τα παραπάνω αποτελούν επιχειρήματα για αυτούς που ακόμη διατηρούν επιφυλάξεις στο να εμβολιαστούν. Τα δεδομένα όμως λένε ότι παρά την αύξηση των κρουσμάτων, η σοβαρότητα της νόσησης είναι μικρή. Πράγματι, 97% περίπου των περιπτώσεων παρουσιάζουν ήπια ή και καθόλου συμπτώματα, ενώ μόνο ένας θάνατος από COVID-19 έχει καταγραφεί στην Ισλανδία τους τελευταίους μήνες.
Ο υψηλός αριθμός των κρουσμάτων σχετίζεται σαφώς με τη μετάλλαξη Δέλτα. ‘Ατομα που έχουν μολυνθεί με τη μετάλλαξη αυτή καθυστερούν να εμφανίσουν συμπτώματα COVID-19, ενώ είναι ικανά να μεταδίδουν τον ιό SARS-CoV-2. Επίσης, με τη νέα αυτή μετάλλαξη μεγαλύτερο ιικό φορτίο φιλοξενείται στο σώμα των προσβεβλημένων ατόμων. Αν λάβει κανείς υπόψη και τον υψηλότερο βασικό αριθμό αναπαραγωγής (R0), εξηγείται εύκολα πώς η μετάλλαξη Δέλτα κατάφερε να γίνει σύντομα το κυρίαρχο στέλεχος παγκοσμίως.
Το συμπέρασμα που προκύπτει από την περίπτωση της Ισλανδίας είναι ότι τα εμβόλια αποτελούν σημαντικότατη απάντησή μας στην πανδημία. Όμως, μέχρι να καλυφθεί όλος ο πληθυσμός, συμπεριλαμβανομένων και των μικρότερων ηλικιών, επιπρόσθετα προληπτικά μέτρα, όπως η χρήση μάσκας, οι αποστάσεις και πιθανώς η απομόνωση σε κάποιες περιπτώσεις, θα χρειαστούν κατά τους μήνες που ακολουθούν.