Το «πράσινο φως» για την επιλογή εμβολίου στις γυναίκες ηλικίας 30-49 χρόνων άναψε η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών. Έπειτα από μια μαραθώνια έκτακτη συνεδρίαση η Επιτροπή έκρινε σκόπιμο να τοποθετηθεί σαφώς και διακριτά για τα περιστατικά θρομβώσεων που σχετίζονται με το εμβόλιο της AstraZeneca.
«Από την έναρξη των εμβολιασμών, στις 27 Δεκεμβρίου 2020, έχουν χορηγηθεί 3.662.292 δόσεις εμβολίου της Pfizer, 499.799 της Moderna, 88.730 της Johnson & Johnson και 905.915 δόσεις της AstraZeneca. Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών ενημερώνεται συχνά για τις ανεπιθύμητες ενέργειες. Καταγράφηκαν πέντε περιπτώσεις μέχρι τώρα του συνδρόμου TTS (θρόμβωση/θρομβοπενία) μετά τη χορήγηση του AstraZeneca. Οι τέσσερις περιπτώσεις σε γυναίκες 36, 44,47 και 61 χρόνων και η μία σε άνδρα 35 ετών. Ένας ανάρρωσε, τρεις νοσηλεύονται και μία γυναίκα δυστυχώς κατέληξε» ανακοίνωσε χθες το απόγευμα, στη διάρκεια της καθιερωμένης ενημέρωσης στο υπουργείο από τον υπουργό Υγείας, η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, ομότιμη καθηγήτρια Παιδιατρικής, κυρία Μαρία Θεοδωρίδου.
Υπογράμμισε πως το εμβολιαστικό πρόγραμμα συνεχίζεται όπως έχει ήδη διαμορφωθεί, χωρίς αλλαγές, με την επισήμανση όμως πως ο εμβολιασμός με σκευάσματα mRNA, τα οποία από το Σάββατο θα είναι διαθέσιμα σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, δεν έχει συσχετισθεί με εκδήλωση συμβάντων θρόμβωσης και θρομβοπενίας (TTS). Υπενθυμίζεται ότι από χθες έχουν ανοίξει τα ραντεβού με όλα τα εγκεκριμένα εμβόλια για την ηλικιακή ομάδα ατόμων 35-39 χρόνων και με την πρόσβαση σε όλα τα εμβόλια από μεθαύριο και για την ομάδα 30-34 χρόνων, η πλατφόρμα είναι ανοιχτή για όλους με ελεύθερη επιλογή εμβολίου.
Η χθεσινή ενημέρωση του υπουργείου Υγείας
Τα πέντε επιβεβαιωμένα περιστατικά θρόμβωσης/θρομβοπενίας μετά τον εμβολιασμό με AstraZeneca
Το πιο πρόσφατο περιστατικό που συσχετίστηκε με το εμβόλιο της AstraZeneca αφορά σε 36χρονη από τη Λέσβο η οποία διακομίστηκε προχθές με επείγουσα αεροδιακομιδή του ΕΚΑΒ στο Ιπποκράτειο Αθηνών με συμπτώματα θρομβώσεων. Η κατάστασή της θεωρείται αντιμετωπίσιμη.
Άλλα τρία περιστατικά καταγράφηκαν στην Κρήτη. Ειδικότερα, πρόκειται για τον 35χρονο που είχε εκδηλώσει διπλή θρόμβωση, και ο οποίος έχει πλέον εξέλθει από το νοσοκομείο και αναρρώσει. Ο ίδιος σε δηλώσεις του έχει αναφέρει πως εμβολιάστηκε με το σκεύασμα της Astrazeneca στις 29 Απριλίου και παρουσίασε, αρχικά, πυρετό, πονοκέφαλο, μυαλγίες, χωρίς να δώσει ιδιαίτερη σημασία. Στις 10 Μαΐου, όμως, ένιωσε ένα κάψιμο στο πόδι το οποίο και παρέλυσε και ξεκίνησε η εκδήλωση του συνδρόμου, με αίσια έκβαση.
Ακόμη δύο περιστατικά που συνδέονται με τον εμβολιασμό έχουν εντοπιστεί στην Κρήτη – πρόκειται για τις δύο γυναίκες 44 και 47 ετών που νοσηλεύονται. Για την 47χρονη οι ιατρικές εκτιμήσεις είναι θετικές. Ωστόσο για την 44χρονη η κατάσταση φαίνεται πολύ δύσκολη έως και μη αναστρέψιμη. Η γυναίκα είχε εμβολιαστεί στις 5 Μαΐου με το εμβόλιο της AstraZeneca και, μια εβδομάδα αργότερα, παρουσίασε θρομβοπενία και εισήχθη στο νοσοκομείο, όπου και παραμένει με αρνητική πρόγνωση.
Το πρώτο επιβεβαιωμένο περιστατικό του συνδρόμου TTS που καταγράφηκε στη χώρα μας τον περασμένο Μάρτιο είναι και το μόνο μέχρι στιγμής θανατηφόρο. Αφορούσε σε μια 61χρονη που κατέληξε στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Νίκαιας μετά από σοβαρές επιπλοκές που εκδηλώθηκαν με τον εμβολιασμό της.
Διευκρινίστηκε επίσης ότι το περιστατικό της 63χρονης που κατέληξε στη Μυτιλήνη προχθές είχε εξετασθεί από την ειδική Ομάδα Εργασίας της Επιτροπής Φαρμακοεπαγρύπνησης για τα εμβόλια και χαρακτηρίστηκε, βάσει όλων των διαθέσιμων πληροφοριών, ως μη σχετιζόμενο, λόγω του χρονικά απομακρυσμένου γεγονότος (25 μέρες μετά τον εμβολιασμό) και του υψηλού κινδύνου για εμφάνιση καρδιαγγειακού συμβάντος λόγω προδιαθεσικών παραγόντων.
Οσον αφορά σε παρενέργειες με το εμβόλιο της Johnson & Johnson, η πρόεδρος της Επιτροπής Εμβολιασμών έκανε λόγο για ένα περιστατικό που διερευνάται. Πρόκειται για 48χρονη γυναίκα από τη Θήβα που νοσηλεύεται στον Ευαγγελισμό και η υγεία της βελτιώνεται συνεχώς.
Τι στάθμισε η Επιτροπή για τη συνέχιση του εμβολιαστικού προγράμματος
Τα επιδημιολογικά δεδομένα, που προφανώς είναι βελτιωμένα αλλά όχι στο επιθυμητό επίπεδο, αλλά και η ευρεία -ακόμη- διασπορά του κορωνοϊού στη χώρα, είναι παράγοντες που ελήφθησαν υπόψη από τους ειδικούς της Επιτροπής κατά την αξιολόγηση της κατάστασης σε ό,τι αφορά το εμβολιαστικό πρόγραμμα. Οι σκληροί δείκτες δείχνουν ότι ο κορωνοϊός επιμένει κι αντιστέκεται, ιδίως στην Αττική αλλά και σε άλλα σημεία της χώρας όπου καταγράφονται τοπικές αναζωπυρώσεις της επιδημίας. Είναι ενδεικτικός ο αριθμός των ενεργών κρουσμάτων – σχεδόν 17.000- όπως και ο ημερήσιος αριθμός νέων εισαγωγών στα νοσοκομεία λόγω covid-19 που ανέρχονται σε 244 κατά μέσο όρο. Όλες οι περιφέρειες της χώρας έχουν κρούσματα και ο δείκτης αναπαραγωγής της λοίμωξης, Rt, είναι 0,82 – δηλαδή 100 άτομα θετικά στον κορωνοϊό μπορούν να μεταδώσουν σε άλλα 82 άτομα.
Με βάση τα στοιχεία αυτά η συνέχιση του ισχύοντος εμβολιαστικού προγράμματος – σημειωτέον ενός προγράμματος με καλά αποτελέσματα στην οικοδόμηση του τείχους ανοσίας- ουσιαστικά ήταν μονόδρομος. Οποιαδήποτε αλλαγή σε αυτή τη φάση ενδεχομένως θα αποτελούσε κίνηση υψηλού ρίσκου. «Λαμβάνοντας υπόψη τα επιδημιολογικά δεδομένα και την τρέχουσα διασπορά του κορωνοϊού, που είναι μέτρια έως υψηλή, στη χώρα μας, συστήνεται η συνέχιση του εμβολιασμού σύμφωνα με το ισχύον πρόγραμμα» ανέφερε η πρόεδρος της Επιτροπής.
Ο άλλος παράγοντας που βάρυνε στην απόφαση της Επιτροπής να διατηρηθεί απαρέγκλιτα το εμβολιαστικό πρόγραμμα είναι το όφελος από τον εμβολιασμό. «Η Επιτροπή κρίνει ότι το όφελος από τον εμβολιασμό υπερτερεί του ρίσκου εκδήλωσης του συνδρόμου θρόμβωσης/θρομβοπενίας. Ως εκ τούτου, αποφασίστηκε η συνέχιση του εμβολιασμού ως έχει» αποσαφήνισε η πρόεδρος της Επιτροπής. Χαρακτηριστικά παρέθεσε «βαριά» δεδομένα για τις νοσηλείες γυναικών λόγω κορωνοϊού στην επίμαχη ηλικιακή ομάδα των 30-49 χρόνων που βρίσκεται να «απειλείται» περισσότερο σε σχέση με άλλες από θρόμβωση/θρομβοπενία. Όπως είπε, τους τελευταίους δύο μήνες νοσηλεύτηκαν σε ΜΕΘ στη χώρα μας 62 γυναίκες 30 έως 49 ετών με σοβαρές επιπλοκές λόγω της λοίμωξης covid-19 και οι 28 εξ αυτών κατέληξαν.
Πρόσθεσε επίσης πως «πολλές φορές μπορεί να δημιουργηθεί εσφαλμένη εντύπωση αν έχουμε σε ένα μικρό χρόνο ένα σχετικά μεγάλο αριθμό περιπτώσεων, αλλά σε μικρό δείγμα. Άρα, κάτι που μπορεί να μας φαίνεται τώρα πολύ συχνό, μετά από δύο-τρεις εβδομάδες μπορεί να έχει έρθει σε πολύ διαφορετικά επίπεδα απ’ ότι είναι τώρα».
Ο κίνδυνος του συνδρόμου TTS
Σύμφωνα με όσα ανέφερε η κυρία Θεοδωρίδου, ο κίνδυνος του συνδρόμου TTS είναι μεγαλύτερος σε γυναίκες ηλικίας κάτω των 50 ετών. Πρόκειται για μια παρατήρηση που δεν ξενίζει την επιστημονική κοινότητα καθώς οι γυναίκες θεωρούνται πιο επιρρεπείς στις θρομβώσεις λόγω των οιστρογόνων.
«Πάντα ξέραμε ότι οι γυναίκες ως προς τις θρομβώσεις έχουν μία ευαισθησία. Έχουν ευαισθησία αν είναι καπνίστριες, αν παίρνουν αντισυλληπτικά, αν είναι έγκυες, υπάρχει ο παράγοντας των οιστρογόνων που παίζει καθοριστικό ρόλο» επισήμανε. Ειδικά σε ό,τι αφορά την εμφάνιση του συνδρόμου μετά τον εμβολιασμό με AstraZeneca ανέφερε πως «η Επιτροπή επισημαίνει ότι ο εκτιμώμενος κίνδυνος εμφάνισης του συνδρόμου TTS μετά από εμβολιασμό με το εμβόλιο της AstraZeneca είναι μεγαλύτερος σε γυναίκες ηλικίας μικρότερης των 50 ετών».
Η κυρία Θεοδωρίδου επισήμανε πως τα εμβόλια mRNA είναι διαθέσιμα σε άτομα όλων των ηλικιών. Καθώς λοιπόν τα εμβόλια mRNA είναι διαθέσιμα σε όλους τους πολίτες, υπάρχει ουσιαστικά δυνατότητα επιλογής μεταξύ αυτών και των άλλων εμβολίων.
Ωστόσο, δεν δίδεται η δυνατότητα αλλαγής για ραντεβού που έχουν ήδη κλειστεί για τη 2η δόση εμβολίου AstraZeneca. «Όσον αφορά στη 2η δόση, συστήνεται η συνέχιση με το ίδιο εμβόλιο, δεδομένου ότι η εμφάνιση του συνδρόμου TTS είναι εξαιρετικά σπάνια κατά τη 2η δόση. Στο Ηνωμένο Βασίλειο σε 9 εκατ. δόσεις, αναφέρθηκαν μόλις 5 περιπτώσεις» είπε η πρόεδρος της Επιτροπής.
Από την αρχή της εμβολιαστικής επιχείρησης «Ελευθερία» στα τέλη Δεκεμβρίου έως σήμερα έχουν συμπληρωθεί περίπου 1.500 κίτρινες κάρτες στον ΕΟΦ. Πρόκειται για τις ανεπιθύμητες ενέργειες που έχουν καταγραφεί για όλους τους εμβολιασμούς και όχι μόνο με το σκεύασμα της AstraZeneca. Ωστόσο, η κυρία Θεοδωρίδου διαπίστωσε ότι στη συμπλήρωση της κίτρινης κάρτας υπάρχει ακόμη ένα κενό. «Χρειάζεται μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση για την έγκαιρη συμπλήρωση της κίτρινης κάρτας. Αυτό αποτελεί επιθυμία και του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων που αξιοποιεί αυτό το πολύτιμο υλικό» κατέληξε.
