Εάν κάποια στιγμή στη ζωή μας χρειάστηκε είτε κάποιος δικός μας άνθρωπος ή εμείς οι ίδιοι να λάβουμε αίμα, σίγουρα αισθανθήκαμε ευγνώμονες για το «δώρο ζωής» που μας έκανε ένας, άγνωστος σε εμάς, εθελοντής αιμοδότης. Εάν λοιπόν, γνωρίζαμε τις ανάγκες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι άνθρωποι που χρειάζονται αίμα σε τακτική βάση για να ζήσουν, δεν θα προσφέραμε κι εμείς αυτό το δώρο;
Αυτή είναι η κεντρική ιδέα πίσω από την καμπάνια «Κάποιοι χρειάζονται αίμα. Μήπως έχεις ό,τι χρειάζονται;» που υλοποιεί η βιοφαρμακευτική εταιρεία Bristol Myers Squibb σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας (ΕΚΕΑ), υπό την αιγίδα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Θαλασσαιμίας (ΕΟΘΑ) και της Ελληνικής Εταιρείας Παιδιατρικής Αιματολογίας-Ογκολογίας (ΕΕΠΑΟ).
Την καμπάνια υποστηρίζει ως Πρέσβειρα η δημοσιογράφος και παρουσιάστρια, κυρία Ελεονώρα Μελέτη.
Η θαλασσαιμία (μεσογειακή αναιμία) είναι μία κληρονομική αιματολογική διαταραχή που προκαλεί μειωμένη και αναποτελεσματική παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, οδηγώντας σε σοβαρή αναιμία. Για την αντιμετώπιση της αναιμίας απαιτούνται εφ’ όρου ζωής τακτικές μεταγγίσεις αίματος (ερυθρών αιμοσφαιρίων). Όμως, με την πάροδο του χρόνου, αναπτύσσεται υπερφόρτωση σιδήρου στον οργανισμό (αιμοσιδήρωση), η οποία μπορεί να προκαλέσει βλάβες στα όργανα και σοβαρές επιπλοκές στην υγεία των ασθενών.
Στο πλαίσιο αυτό, η καμπάνια «Κάποιοι χρειάζονται αίμα. Μήπως έχεις ό,τι χρειάζονται;» έχει διττό στόχο: αφενός να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει το κοινό για τη θαλασσαιμία και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς λόγω της ανάγκης για συχνές μεταγγίσεις αίματος. Αφετέρου, να αναδείξει την αξία της εθελοντικής αιμοδοσίας, να παρακινήσει όλους εμάς να προσφέρουμε αίμα αλλά και να γίνουμε πρεσβευτές της καμπάνιας στα social media.
«Η θαλασσαιμία δεν είναι πλέον μια παιδιατρική πάθηση, αλλά νόσος της μέσης ηλικίας, καθώς η πρόοδος που συντελέστηκε τις τελευταίες δεκαετίες στη θεραπευτική της αντιμετώπιση (μεταγγίσεις αίματος, θεραπείες αποσιδήρωσης) έχει οδηγήσει σε σημαντική αύξηση του προσδόκιμου ζωής των πασχόντων», σύμφωνα με τον κ. Αντώνη Καττάμη, Καθηγητή Παιδιατρικής Αιματολογίας-Ογκολογίας στην Α’ Παιδιατρική Κλινική του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Κέντρο Εμπειρογνωμοσύνης Σπανίων Αιματολογικών Νοσημάτων Παιδικής Ηλικίας.
Σήμερα στη χώρα μας, η πλειοψηφία των ατόμων με θαλασσαιμία ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 41-45 ετών, ενώ χάρη στο επιτυχημένο πρόγραμμα προληπτικού ελέγχου, το ποσοστό γεννήσεων παιδιών με θαλασσαιμία παραμένει εξαιρετικά χαμηλό. Παρ’ όλα αυτά, οι ασθενείς εξακολουθούν να έχουν επιβαρυμένη υγεία. «Στους κύριους άξονες αντιμετώπισης της νόσου περιλαμβάνονται η πρόληψη, η αντιμετώπιση των επιπλοκών, η φαρμακευτική θεραπεία αποσιδήρωσης, αλλά και νέες ελπιδοφόρες θεραπείες που εκτιμάται ότι θα συμβάλλουν θετικά στη αντιμετώπιση της θαλασσαιμίας. Σήμερα, μάλιστα, είναι διαθέσιμη η πρώτη φαρμακευτική θεραπεία που μειώνει τη συχνότητα των μεταγγίσεων και μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στην εξάλειψη της ανάγκης για μετάγγιση» σύμφωνα με τον κ. Καττάμη.
Ποια είναι όμως η κατάσταση όσον αφορά στα αποθέματα αίματος στην Ελλάδα;
Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Σταμούλη, Αιματολόγο, Επιστημονικό Διευθυντή Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας, κύρια πηγή για τη συλλογή αίματος παραμένει με διαφορά, η εθελοντική αιμοδοσία και δευτερευόντως, το συγγενικό περιβάλλον, ενώ συνεισφέρουν σε εξαιρετικά μικρότερο βαθμό, οι Ένοπλες Δυνάμεις και ο Ελβετικός Ερυθρός Σταυρός. Η επίπτωση της πανδημίας οδήγησε σε μείωση των αποθεμάτων αίματος, καθώς κατά τη διάρκεια του πρώτου διαστήματος εφαρμογής των μέτρων αποτροπής της εξάπλωσης της νόσου COVID-19 (26 Φεβρουαρίου – 1 Ιουνίου 2020) καταγράφηκε μείωση κατά 13,60% στον αριθμό των αιμοληψιών σε σχέση με το 2019. Από την άλλη, κατά τη διάρκεια του 2020 η συλλογή αίματος από εθελοντές αιμοδότες αυξήθηκε κατά 14% σε σχέση με το 2019, ενώ τον Απρίλιο του 2021 εμφανίζεται αυξημένη σε σχέση με 12 μήνες πριν. «Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι δεν είμαστε παντοδύναμοι, αλλά τρωτοί και ευάλωτοι. Ας προσφέρουμε τακτικά και συστηματικά αίμα σε όσους είναι σήμερα πιο ευάλωτοι από εμάς» σημειώνει ο κ. Σταμούλης.
«Απλές, καθημερινές δραστηριότητες που οι άλλοι άνθρωποι εκτελούν χωρίς ιδιαίτερη σκέψη ή ιδιαίτερο προγραμματισμό, εμείς πρέπει να τις προγραμματίζουμε βάσει του χρονοδιαγράμματος των μεταγγίσεων. Η εργασία, η διασκέδαση, στην ουσία, όλη μας η ζωή περιστρέφεται γύρω από τις μεταγγίσεις», εξηγεί ο κ. Γιώργος Σβάρνας, Πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Θαλασσαιμίας. Σύμφωνα με τον ίδιο, η νόσος έχει πολύπλευρη επίπτωση στην υγεία, αλλά και την προσωπική, κοινωνική και εργασιακή καθημερινότητα των ασθενών που εξαρτώνται από τις μεταγγίσεις. Το άγχος και η ανασφάλεια είναι κυρίαρχα συναισθήματα στη ζωή τους, τόσο όσον αφορά στην επάρκεια μονάδων αίματος, όσο και τις πιθανές σοβαρές επιπλοκές της νόσου και τους περιορισμούς που επιφέρει στην καθημερινότητά τους.
Η BMS εργάζεται για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων με σοβαρά αιματολογικά νοσήματα
Η κυρία Ζέφη Βλαχοπιώτη, Market Access Lead, BMS Greece, αναφερόμενη στη θαλασσαιμία σημειώνει ότι «η Bristol Myers Squibb είναι σταθερά προσανατολισμένη στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων με σοβαρά αιματολογικά νοσήματα, καθώς η ανάπτυξη και διάθεση καινοτόμων αιματολογικών θεραπειών αποτελεί βασική μας προτεραιότητα. Ειδικά όμως για τους ασθενείς με θαλασσαιμία, η μετάγγιση αίματος συνεχίζει να αποτελεί το θεμέλιο της αντιμετώπισης της νόσου. Σήμερα στην Ελλάδα ζουν περίπου 2.500 άτομα με θαλασσαιμία που εξαρτώνται από τις τακτικές μεταγγίσεις για να διατηρηθούν στη ζωή. Δυστυχώς, η διασφάλιση επάρκειας μονάδων αίματος μέσω της εθελοντικής αιμοδοσίας παραμένει μια διαρκής πρόκληση για τη χώρα μας, ιδιαίτερα εν καιρώ πανδημίας. Προσδοκούμε ότι με την καμπάνια που παρουσιάζουμε σήμερα, θα βοηθήσουμε να γίνει συνείδηση στο ελληνικό κοινό, ότι η προσφορά αίματος είναι το καλύτερο δώρο που μπορούμε να κάνουμε – αλλά και να λάβουμε».
Τέλος, ο κ. Σοφοκλή Χάνο, Patient Advocacy & Communications Manager, BMS Greece, αναφερόμενος στην καμπάνια με κεντρικό μήνυμα «Κάποιοι χρειάζονται αίμα για να ζήσουν ελεύθερα» και κεντρικό εικαστικό τον ασκό συλλογής αίματος που περιέχει ένα μπαλόνι ως σύμβολο της ελευθερίας, εξηγεί ότι «το καινοτόμο στοιχείο της καμπάνιας είναι ότι με αφορμή διαφορετικές ημέρες-ορόσημα, θα προσαρμόζεται ανάλογα το κεντρικό εικαστικό ώστε η ανάγκη για εθελοντική προσφορά αίματος να υπενθυμίζεται στο κοινό καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Δίνοντας αίμα, βοηθάμε 3 ανθρώπους που έχουν επείγουσα ανάγκη αίματος, να ζήσουν. Ταυτόχρονα όμως βοηθάμε τους ασθενείς που υποβάλλονται σε τακτικές μεταγγίσεις αίματος, να χαίρονται την ελευθερία που εμείς λαμβάνουμε ως δεδομένη».
