Η εκστρατεία εμβολιασμού στις Ηνωμένες Πολιτείες και το ζήτημα του ψηφιακού «διαβατηρίου εμβολιασμού» βρίσκεται στο τραπέζι, παρά την διευρυνόμενη πολιτική διαμάχη που το περιβάλλει και την κατάτμηση του αποκεντρωμένου συστήματος υγείας που περιπλέκει τη κεντρική διαχείριση των δεδομένων.
Ο 17χρονος Ασερ Γουάιντροπ είναι πολύ ικανοποιημένος με το νέο ψηφιακό πάσο της πολιτείας της Νέας Υόρκης που έχει κατεβάσει στο κινητό του και μέσω ενός κωδικού QR πιστοποιεί ανοσία έναντι της Covid.
«Το θεωρώ θετικό, δεν χρειάζεται να δείχνεις ένα σωρό χαρτιά κάθε φορά», λέει δείχνοντας τον κωδικό του στην είσοδο μίας από τις πρώτες δημόσιες παραστάσεις που οργανώθηκαν στο Μανχάταν από τον Μάρτιο 2020.
Στις ΗΠΑ, η άρνηση του «διαβατηρίου» εξελίσσεται σε ρεπουμπλικανική υπόθεση
Με την υποστήριξη του δημοκρατικού κυβερνήτη Αντριου Κουόμο, η Νέα Υόρκη είναι η μόνη αμερικανική πολιτεία που έχει θεσπίσει το «διαβατήριο», σε εθελοντική βάση, σε συνεργασία με τον τεχνολογικό κολοσσό IBM. Αλλοι κυβερνήτες, στην πλειονότητά τους ρεπουμπλικανοί, αποστρέφονται την ιδέα.
Ο ρεπουμπλικανός κυβερνήτης της Φλόριντα, ο Ρον ΝτεΣάντις, ήταν ο πρώτος που υπέγραψε διάταγμα που απαγορεύσει στις διοικητικές υπηρεσίας της πολιτείας να εκδίδουν «οποιοδήποτε τυποποιημένο έγγραφο που θα πιστοποιεί ότι ένας πολίτης έχει εμβολιασθεί κατά της Covid και στις εταιρείες να απαιτούν από τους πελάτες τους πιστοποιητικό ανοσίας», με το επιχείρημα ότι αυτό «θα περιόριζε τις ατομικές ελευθερίες και θα παραβίαζε την αρχή της εμπιστευτικότητας των προσωπικών δεδομένων».
Χθες, ο ρεπουμπλικανός κυβερνήτης του Τέξας Γκρεγκ Αμποτ απαγόρευσε σε μία σειρά οργανισμών να απαιτούν αποδείξεις εμβολιασμού, ενώ στην Πενσιλβάνια, ορισμένοι ρεπουμπλικανοί βουλευτές κινούνται επίσης προς αυτήν την κατεύθυνση. Η ρεπουμπλικανή κυβερνήτης της Νότιας Ντακότα Κρίστι Νόεμ χαρακτήρισε την ιδέα του διαβατηρίου «αντιαμερικανική».
Χωρίς ομοσπονδιακή ομπρέλα
Απέναντι στην πολεμική αυτή, η κυβέρνηση Μπάιντεν αποφάσισε να μη πάρει θέση. Χθες, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκι έδινε την διαβεβαίωση ότι «δεν θα υπάρξει ομοσπονδιακή υποχρέωση που θα απαιτεί από όλους ενιαίο πιστοποιητικό εμβολιασμού». Και ότι η Ουάσινγκτον θα αρκεσθεί σε συστάσεις για να διασφαλισθεί ότι τα συστήματα που θα εφαρμοσθούν θα είναι ισότιμα και θα εγγυώνται την εμπιστευτικότητα και την ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων.
Ωστόσο, ακόμη και αν δεν έχουν ομοσπονδιακό χαρακτήρα, ελάχιστοι είναι οι Αμερικανοί που έχουν αμφιβολίες ότι αυτά τα ψηφιακά πιστοποιητικά θα εφαρμοσθούν, σε έναν κόσμο όπου τα smartphone έχουν γίνει βασικό εργαλείο της καθημερινής ζωής. Πολλοί παρακολουθούν με ενδιαφέρον το «green pass» που εφαρμόζεται στο Ισραήλ, η χώρα που έχει γίνει ο πρόδρομος των εξελίξεων στη έξοδο από την υγειονομική κρίση λόγω της ταχύτητας της εκστρατείας του εμβολιασμού.
Μη κυβερνητικές πρωτοβουλίες
Μαζί με το «πάσο» της Νέας Υόρκης, το σχέδιο Common Pass, με παγκόσμιες φιλοδοξίες, φαίνεται ότι είναι το πιο ανεπτυγμένο.
Το σχέδιο ανήκει στον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Commons Project, που ειδικεύεται στην διασύνδεση ψηφιακών δεδομένων υγείας. Αυτό το «πάσο» χρησιμοποιείται από αρκετές διεθνείς αεροπορικές εταιρείες, σύμφωνα με τον διευθυντή του Πολ Μάγερ.
Αντίθετα με το σύστημα που ισχύει στο ψηφιακό πιστοποιητικό ανοσίας της πολιτείας της Νέας Υόρκης, η πλατφόρμα στηρίζεται σε μη εμπορικά, ελεύθερα λογισμικά. «Ουδέτερο» και «ασφαλές» ως προς την προστασία των προσωπικών δεδομένων, η πλατφόρμα εξελίσσεται σε «πρότυπο» ενός τομέα σε πλήρη άνθηση, με την πρόοδο του εμβολιασμού και την πίεση για την ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας.
Υπάρχουν σε εξέλιξη συνομιλίες με την Ευρωπαϊκή Ενωση – η οποία επεξεργάζεται σχέδιο «green pass» που θα επιτρέπει τις μετακινήσεις εντός της ζώνης Σένγκεν και, χωριστά, με πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, δηλώνει ο Πολ Μάγερ, χωρίς να δίνει άλλες πληροφορίες.
Η θέσπιση ενός τέτοιου ψηφιακού διαβατηρίου είναι «απλούστερη» από ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες, λέει: «Τα δημόσια, γενικά, συστήματα υγείας των ευρωπαϊκών χωρών συγκεντρώνουν ήδη υγειονομικά δεδομένα, ενώ στις ΗΠΑ, όπου στο σύστημα υγείας είναι κυρίως ιδιωτικό και όπου κάθε πολιτεία έχει τις δικές της υπηρεσίες υγείας, όλα είναι κατακερματισμένα».
Επιστροφή της ελευθερίας
Αν η αμερικανική πολιτική πόλωση μπορεί να φρενάρει την εφαρμογή του Common Pass, ελπίζει ότι το επιχείρημα της επιστροφής στην ελευθερία – ελευθερία στα ταξίδια, παρακολούθησης ενός ματς ή μίας θεατρικής παράστασης – που υποστηρίζει το «πάσο» τελικά θα επικρατήσει.
Ο Μάρκους Πλέσια, ιατρικός υπεύθυνος της ASTHO που περιλαμβάνει τους υγειονομικούς αξιωματούχους των αμερικανικών πολιτειών θεωρεί επίσης ότι «οι περισσότεροι άνθρωποι θα αντιληφθούν ότι ένα διαβατήριο εμβολίου θα είναι χρήσιμο τουλάχιστον σε ορισμένες καταστάσεις» και ότι «οι περιορισμοί θα είναι διαφορετικοί ανάλογα με το αν κάποιος είναι εμβολιασμένος ή όχι».
Προς το παρόν η συζήτηση είναι «λιγάκι πρώιμη», καθώς μόνο 20 εκατομμύρια Αμερικανοί είναι πλήρως εμβολιασμένοι. Αλλά δεν θα εκπλησσόταν αν ένα πιστοποιητικό εμβολιασμού κατά της Covid θα γίνει σύντομα απαιτητό στα σχολεία, όταν η χρήση των εμβολίων θα έχει εγκριθεί για τις νεότερες ηλικίες, καθώς και από ορισμένους εργοδότες του ιδιωτικού τομέα.
«Πιστεύω ότι μέρος της επιφυλακτικότητας θα εξαφανισθεί όταν οι άνθρωποι θα αντιληφθούν πόσα είναι αυτά που μπορούν να κάνουν αν είναι εμβολιασμένοι», λέει.
