Ένα «πράσινο πιστοποιητικό» εμβολιασμού που θα επιτρέψει στα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να άρουν σταδιακά τους περιορισμούς που έχουν επιβάλει στα εσωτερικά ευρωπαϊκά σύνορα, ώστε να μην απειλείται το δικαίωμα στην ελεύθερη κυκλοφορία ατόμων και προϊόντων – βασικός πυλώνας της κοινής εσωτερικής αγοράς- αλλά και το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως ένα είδους «διαβατήριο» για το άνοιγμα του τουρισμού, πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν τα βασικά χαρακτηριστικά αυτού του νέου πιστοποιητικού θα είναι τα εξής:
Θα εκδίδεται σε ψηφιακή ή έντυπη μορφή. Θα έχει ενσωματωμένο έναν κωδικό QR (Quick Response), δηλαδή ένα είδος γραμμωτού κώδικα (κάτι σαν τα barcodes στα καταναλωτικά προϊόντα) δύο διαστάσεων με σκοπό τα δεδομένα, που περιέχονται στον κώδικα, να αποκωδικοποιούνται με μεγάλη ταχύτητα. Θα εκδίδεται χωρίς κόστος για τους Ευρωπαίους πολίτες. Οι πληροφορίες θα είναι γραμμένες στην επίσημη γλώσσα ή τις επίσημες γλώσσες του κράτους μέλους έκδοσης και στα αγγλικά. Θα είναι απολύτως ασφαλές καθώς θα φέρει ψηφιακή υπογραφή και θα ισχύει σε όλα τα κράτη – μέλη της ΕΕ. Επίσης θα έχει προσωρινό χαρακτήρα, καθώς όταν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρήσει ότι η πανδημία έχει παρέλθει, θα πάψει η χρήση του.
Το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ αποφάσισε να δεχθεί την ιδέα ενός πιστοποιητικού εμβολιασμού καθώς η αδυναμία των κρατών – μελών να εναρμονίσουν τις πολιτικές τους για τους περιορισμούς που επέβαλαν στα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ ανάγκασε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μην εκδώσει απλώς μία σύσταση αλλά να υποβάλει κανονισμό. Δηλαδή μια δεσμευτική νομοθετική πράξη η οποία όταν και εφόσον εγκριθεί από τα δύο νομοθετικά όργανα της ΕΕ, ήτοι Συμβούλιο και Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα εφαρμόζεται υποχρεωτικά σε όλα τα κράτη – μέλη της ΕΕ.
Το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό δεν θα καθιστά σε καμία περίπτωση υποχρεωτικό τον εμβολιασμό και δεν θα δημιουργήσει πολίτες δύο κατηγοριών καθώς θα περιλαμβάνει μια σειρά, αναγκαίων και περιορισμένων πληροφοριών, με σκοπό να αποφεύγονται οι μακρές περίοδοι καραντίνας και τα δαπανηρά διαγνωστικά τεστ είτε κατά την άφιξη σε ένα κράτος – μέλος ή κατά την αναχώρηση, είτε ορισμένες φορές και στις δύο περιπτώσεις.
Το εν λόγω έγγραφο θα καλύπτει τρία είδη πιστοποιητικών. Πρώτον ένα πιστοποιητικό εμβολιασμού όπου θα αναγράφεται ο τύπος του εμβολίου και ο φορέας που χορήγησε το εμβόλιο. Δεύτερον πιστοποιητικά εξέτασης (δοκιμασία NAAT/RT-PCR ή ταχεία δοκιμασία αντιγόνου) και πιστοποιητικά για άτομα που έχουν αναρρώσει από την COVID-19. Στην τρίτη περίπτωση το πιστοποιητικό θα έχει διάρκεια 180 ημερών εκτός εάν τα επιστημονικά δεδομένα μεταβληθούν. Παράλληλα θα εναπόκειται στα κράτη – μέλη της ΕΕ να ορίσουν για πόσον καιρό θα θεωρείται έγκυρο ένα αρνητικό διαγνωστικό τεστ στο οποίο υπεβλήθη ένας ταξιδιώτης.
Τα πιστοποιητικά αυτά θα περιέχουν ένα περιορισμένο σύνολο πληροφοριών, όπως ονοματεπώνυμο, ημερομηνία γέννησης, ημερομηνία έκδοσης, πληροφορίες σχετικά με το εμβόλιο, την εξέταση ή την ανάρρωση και τον μοναδικό αναγνωριστικό κωδικό του πιστοποιητικού. Ο έλεγχος των δεδομένων αυτών θα είναι δυνατός μόνο για την επιβεβαίωση και την επαλήθευση της γνησιότητας και της εγκυρότητας των πιστοποιητικών.
Παράλληλα, θα ισχύουν σε όλα τα κράτη – μέλη της ΕΕ και υπό προϋποθέσεις και στα κράτη -μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (Ισλανδία, Λιχτενστάιν και Νορβηγία), ενώ σε περίπτωση που ένα κράτος- μέλος επιβάλει επιπλέον περιοριστικά μέτρα θα είναι υποχρεωμένο να ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τουλάχιστον τρεις ημέρες πριν την εφαρμογή τους, αναφέροντας λεπτομερώς τους λόγους για τους οποίους τους ζητεί και την μέγιστη χρονική διάρκειά τους.
Το ακανθώδες ζήτημα αναφορικά με το πιστοποιητικό και συγκεκριμένα το εάν θα περιλαμβάνει και εμβόλια που δεν έχουν εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, όπως το ρωσικό Sputnik V και το Sinopharm της Κίνας θα είναι κάτι που θα αποφασίσουν τα ίδια τα κράτη – μέλη της ΕΕ. Καθώς η Ουγγαρία έχει ήδη χρησιμοποιήσει κάποια από αυτά τα σκευάσματα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να αφήσει στη διακριτική ευχέρεια των εθνικών κυβερνήσεων εάν «επιθυμούν να δεχθούν περισσότερα εμβόλια».
Ο κανονισμός αυτός που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να εγκριθεί από το Συμβούλιο της ΕΕ (τηρουμένων των αναλογιών την «άνω βουλή» της ΕΕ), όπου υπάρχουν ακόμα κάποιες επιφυλάξεις από ορισμένα κράτη – μέλη, καθώς και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (την «κάτω βουλή» της ΕΕ), όπου η αρμόδια κοινοβουλευτική Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE), είναι γνωστή για τη θεσμική της εμμονή στην προάσπιση της ιδιωτικής ζωής και της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των Ευρωπαίων πολιτών.
Σε κάθε περίπτωση, ο στόχος είναι ο κανονισμός να έχει εγκριθεί μέχρι την 1η Ιουνίου, όταν και ξεκινάει επισήμως η θερινή τουριστική περίοδος στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Δείτε το πιστοποιητικό:
