Η πανδημία εξακολουθεί να ασκεί πιέσεις στο Σύστημα Υγείας και την ελληνική κοινωνία. Η νόσος COVID-19 προκαλεί σοβαρότερη νόσηση σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με υποκείμενα νοσήματα. Από τα έως τώρα διεθνή επιδημιολογικά δεδομένα έως και 50% των ατόμων που νοσηλεύθηκαν με τη λοίμωξη που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός SARS-CoV-2 είχαν διαβήτη.
Πως βιώνουν την πανδημία οι Έλληνες πάσχοντες από διαβήτη και πως μπορούν να παραμείνουν προστατευμένοι από τη νόσο COVID-19 ελλείψει κρατικής πρόνοιας; Το ygeiamou.gr αναδεικνύει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η συγκεκριμένη ομάδα ασθενών στην Ελλάδα αλλά και τους «κρυφούς» συμμάχους της.
Ευάλωτοι στον SARS-CoV-2 οι διαβητικοί
Ένα στα 11 άτομα, παγκοσμίως, πάσχει από διαβήτη. Ωστόσο, περίπου οι μισοί ενήλικες πάσχοντες παραμένουν αδιάγνωστοι. «Από τη δεκαετία του ’80 μέχρι σήμερα, ο αριθμός των ατόμων με διαβήτη αυξήθηκε από περίπου 60 σε 460 εκατομμύρια, παγκοσμίως. Στην Ελλάδα, η συχνότητα της νόσου τετραπλασιάσθηκε τα τελευταία 30 χρόνια, με αποτέλεσμα να πάσχει από διαβήτη τύπου 2 το 10-12% του πληθυσμού. Αύξηση κατά 3% το χρόνο παρατηρείται και στη συχνότητα του διαβήτη τύπου 1 από τον οποίο υπολογίζεται ότι πάσχει περίπου το 0,24% του πληθυσμού στην Ελλάδα, δηλαδή 25.000 άτομα», εξηγεί μιλώντας στο ygeiamou.gr ο κ. Στυλιανός Κ. Τίγκας, Αναπληρωτής Καθηγητής Ενδοκρινολογίας στο Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Διευθυντής Ενδοκρινολογικής Κλινικής & Διαβητολογικού Κέντρου στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων.
Χωρίς κατάλληλη αντιμετώπιση ο διαβήτης μπορεί να μειώσει το προσδόκιμο ζωής κατά 6-8 χρόνια σε ένα άτομο ηλικίας 60 ετών και έως 12 χρόνια εάν συνυπάρχει και καρδιαγγειακή νόσος ενώ ευθύνεται για πάνω από 4 εκατ. θανάτους ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο (από καρδιαγγειακά κυρίως αίτια). Ο διαβήτης ευθύνεται για ποσοστό άνω του 10% της παγκόσμιας συνολικής δαπάνης υγείας, κυρίως λόγω των χρόνιων επιπλοκών (καρδιαγγειακή νόσος, νεφροπάθεια, οφθαλμοπάθεια) «οι οποίες ωστόσο μπορούν σε μεγάλο βαθμό να αποτραπούν με υγιεινό τρόπο ζωής, καλό έλεγχο του σακχάρου, της αρτηριακής πίεσης και των λιπιδίων», υπογραμμίζει ο αναπληρωτής καθηγητής Ενδοκρινολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη (IDF) αποδεικνύονται ευάλωτοι και στον νέο κορωνοϊό. «Έως 50% των ατόμων που νοσηλεύθηκαν με COVID-19 είχαν διαβήτη. Φαίνεται ότι ενώ η πιθανότητα να νοσήσουν τα άτομα με διαβήτη από COVID-19 δεν είναι αυξημένη σε σχέση με το γενικό πληθυσμό, σε περίπτωση που νοσήσουν μπορεί να έχουν χειρότερη πρόγνωση και βαρύτερες επιπλοκές. Η κακή έκβαση και η θνητότητα στους ασθενείς με διαβήτη που νοσούν από COVID-19 σχετίζεται με τον πτωχό έλεγχο του σακχάρου, την παχυσαρκία και την συνύπαρξη καρδιαγγειακής, νεφρικής ή πνευμονικής νόσου», σημειώνει ο κ. Στυλιανός Τίγκας.
Πως μπορούν να προστατευθούν
Ωστόσο, ο αναπληρωτής καθηγητής Ενδοκρινολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων εξηγεί ότι, έως ότου διατεθεί το εμβόλιο για τη νόσο COVID-19, είναι σημαντικός ο εμβολιασμός των πασχόντων από διαβήτη έναντι της εποχικής γρίπης και του πνευμονιόκοκκου. Και παρά τους περιορισμούς που έχει επιβάλλει σε όλους μας η αντιμετώπιση της πανδημίας «είναι απαραίτητη η διατήρηση της επικοινωνίας των ατόμων με διαβήτη με το θεράποντα γιατρό τους και την ομάδα των επαγγελματιών υγείας ώστε να διασφαλισθεί η σωστή ενημέρωση και παρακολούθηση, με χρήση των δυνατοτήτων που παρέχει η τεχνολογία (π.χ. τηλεφωνικά, με χρήση του διαδικτύου/ εφαρμογών τηλεϊατρικής, παρακολούθηση του σακχάρου με συστήματα συνεχούς καταγραφής που επιτρέπουν εξ αποστάσεως πρόσβαση στην πληροφορία, κλπ). Τέλος, πολύ σημαντικός είναι ο ρόλος των ειδικά εκπαιδευμένων νοσηλευτών -στους οποίους ήταν φέτος αφιερωμένη η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη- στην καλύτερη παρακολούθηση και αποτελεσματικότερη φροντίδα των ατόμων με διαβήτη».
Εκτεθειμένοι στον κορωνοϊό ελλείψει κρατικής πρόνοιας
Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Χρήστο Δαραμήλα, πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σωματείων Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη (ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ), η κύρια δυσκολία για τους πάσχοντες από διαβήτη εν καιρώ πανδημίας είναι η έλλειψη οργάνωσης, η απουσία προστατευτικών μέτρων από πλευράς της Πολιτείας και η έκθεση των πασχόντων σε κίνδυνο στην προσπάθειά τους να καλύψουν τις ανάγκες της πάθησής τους.
«Στην Ελλάδα, οι πάσχοντες από διαβήτη “μπαίνουν και βγαίνουν” από τις ευπαθείς ομάδες, σύμφωνα με τις ΚΥΑ που δημοσιεύονται, κατά καιρούς και βασίζονται σε αντιεπιστημονικά κριτήρια. Έτσι, πάσχοντες που είναι ιδιωτικοί υπάλληλοι ανήκουν στην ενδιάμεσου κινδύνου κατηγορία, οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι εκτός οποιασδήποτε κατηγορίας κινδύνου, ενώ οι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν υπολογίζονται καθόλου. Όσο για τους ανασφάλιστους, ενώ λαμβάνουν τα φάρμακά τους από ιδιωτικά φαρμακεία, τα αναλώσιμα (βελόνες για χορήγηση ινσουλίνης, σκαριφιστήρες για λήψη αίματος από το δάχτυλο και ταινίες μέτρησης της γλυκόζης στο αίμα) τα προμηθεύονται, βάσει νόμου, μόνο από τα φαρμακεία των νοσοκομείων, γεγονός εξαιρετικά επικίνδυνο αυτήν την περίοδο», λέει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ.
Όσο δε για την ιατρική παρακολούθηση από τα Διαβητολογικά Ιατρεία του ΕΣΥ, ο κ. Δαραμήλας εξηγεί ότι λόγω πανδημίας οι ασθενείς «στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας έμειναν χωρίς ιατρική παρακολούθηση, καθώς πολλά από αυτά ανέστειλαν τη λειτουργία τους. Και δυστυχώς, εκτός απειροελάχιστων εξαιρέσεων, αδυνατούν να χρησιμοποιήσουν εναλλακτικά μέσα επικοινωνίας, διότι αυτά δεν υπάρχουν! Στην περιφέρεια, ειδικά, τα περισσότερα Διαβητολογικά Ιατρεία δεν έχουν ούτε αναλυτές για εξέταση γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνης, εξέταση αναγκαία, που μαζί με επιπλέον εργαστηριακά δεδομένα, βοηθά τον θεράποντα ιατρό στην κατανόηση της πορείας της πάθησης των ασθενών του».
Οι «κρυφοί» σύμμαχοι
Ωστόσο, πολύτιμοι σύμμαχοι των ασθενών με διαβήτη αλλά και των ιατρών που ασχολούνται με την πάθηση αποδεικνύονται τα «μετρημένα στα δάχτυλα των δύο χεριών» προγράμματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης.
Σε ότι αφορά στους ασθενείς, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη (ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ) δημιούργησε φέτος ένα ψηφιακό παιχνίδι γνώσεων που στόχο έχει την εκπαίδευση του πληθυσμού στον υγιεινό τρόπο ζωής και στον διαβήτη. Το “Diabetes Quiz Academy” υποστηρίζει την κοινότητα των ανθρώπων με διαβήτη τύπου 1 και 2, με αποκλειστικό σκοπό και στόχο τη βελτίωση της διαχείρισης του διαβήτη τους.
Στο πλευρό ασθενών και ιατρών στέκουν και οι φαρμακευτικές εταιρείες που αναπτύσσουν θεραπείες για την διαχείριση του διαβήτη, την κρίσιμη αυτή περίοδο. Η Novo Nordisk, ηγέτιδα στη θεραπεία του διαβήτη, καθώς και άλλων χρόνιων παθήσεων, όπως η παχυσαρκία, η αιμορροφιλία και οι αναπτυξιακές διαταραχές, τόσο κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας όσο και κατά το δεύτερο κύμα, το οποίο διανύουμε τώρα, στάθηκε και στέκεται αρωγός των ασθενών, των επιστημόνων υγείας και της Πολιτείας στην αντιμετώπιση της COVID-19, πάντα με γνώμονα την προστασία των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη και με άλλες χρόνιες παθήσεις.
H Novo Nordisk Hellas, εν μέσω της πανδημίας, συνεχίζει να υλοποιεί τα προγράμματα υποστήριξης ασθενών, όπως το Novocare for diabetes που παρέχει σε όλους τους ασθενείς που λαμβάνουν ενέσιμα προϊόντα διαβήτη της εταιρείας κατ’ οίκον επιμόρφωση από εκπαιδευμένο νοσηλευτικό προσωπικό για τη χρήση των ενέσιμων θεραπειών. Παράλληλα υλοποιεί το πρόγραμμα For a Better Future ειδικά για ασθενείς με διαβήτη τύπου 1, που λαμβάνουν ενέσιμα προϊόντα διαβήτη της Νovo Nordisk με σκοπό την εκπαίδευση των ασθενών από εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό για τη χρήση των ενέσιμων θεραπειών με κατ’ οίκον επίσκεψη και την ψυχολογική και διατροφολογική υποστήριξη τους.
«Η υποστήριξη των ασθενών και των επαγγελματιών υγείας είναι αναπόσπαστο μέρος της φιλοσοφίας της εταιρείας και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει, παρά τις όποιες συνθήκες επικρατούν λόγω της νόσου COVID-19 στη χώρα μας», σημειώνει η κυρία Μαίρη Καραγεώργου, διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων της Novo Nordisk Hellas. Και προσθέτει ότι, «όλοι μας, στη Novo Nordisk Hellas, εργαζόμαστε με γνώμονα την αντιμετώπιση των χρόνιων παθήσεων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών, ενώ παράλληλα στοχεύουμε στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση, τόσο του γενικού πληθυσμού, όσο και των stakeholders, σχετικά με τις νόσους του σακχαρώδους διαβήτη, της παχυσαρκίας, της αιμορροφιλία και των αναπτυξιακών διαταραχών».
Αξίζει να σημειωθεί ότι, καθ’ όλη τη διάρκεια του 2020 η Novo Nordisk Hellas, στα πλαίσια της εταιρικής κοινωνικής υπευθυνότητας υποστηρίζει τις δράσεις των ομοσπονδιών καθώς και πληθώρας ενώσεων και συλλόγων ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη, που υλοποιούνται σε όλη την Ελλάδα. Παράλληλα, υποστήριξε και υποστηρίζει τις ενέργειες του Υπουργείου Υγείας, του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) και του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ) στην προσπάθεια καταπολέμησης της νόσου COVID-19. Στέκεται αρωγός στις πάγιες και έκτακτες ανάγκες των ατόμων που πάσχουν από χρόνια νοσήματα (όπως ο Σακχαρώδης Διαβήτης, η Παχυσαρκία και η Αιμορροφιλία), στις ανάγκες που προκύπτουν στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας λόγω της παρούσας συγκυρίας καθώς και στις βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις των Σωμάτων Ασφαλείας σε υγειονομικό υλικό για την ομαλή εκτέλεση της υπηρεσίας τους, ενώ πρόσφατα σε συνεργασία με την Αντιδημαρχία Υγείας και Παιδείας του Δήμου Αθηναίων, προσέφερε στα Δημοτικά Ιατρεία του Δήμου Αθηναίων 5.000 test μέτρησης σακχάρου αίματος, τους αντίστοιχους μετρητές σακχάρου, καθώς και μία ζυγαριά με δυνατότητα μέτρησης και υπολογισμού του δείκτη μάζας σώματος του εκάστοτε εξεταζόμενου.