*Γράφει ο Σάββας Μιχάλαρος
Σε έναν κόσμο που έχει μάθει να λειτουργεί ελεύθερα, που τα σύνορα είναι ανοιχτά, που το συνολικό βιωτικό επίπεδο είναι ανώτερο άλλων εποχών, που μπορεί τα ταξιδέψει με μεγάλες ταχύτητες από τη μία άκρη του πλανήτη στην άλλη, ο περιορισμός λόγω της πανδημίας που προκάλεσε ο νέος κορωνοϊός ήταν ισοδύναμος με το απόλυτο σοκ. Προκειμένου να προφυλαχτούμε, υποχρεωθήκαμε να αναστείλουμε την κοσμοθεωρία μας περί ελεύθερης μετακίνησης και -καλώς εννοούμενης- παγκοσμιοποίησης και να συμπιέσουμε στα άκρα τον ψυχολογικό και συναισθηματικό μας κόσμο. Μετά από πολλούς μήνες αγωνίας, πίεσης, ακόμα και σύγκρουσης για το επίπεδο της σημασίας που έπρεπε να δώσει ο πλανήτης ή όχι στον νέο κορωνοϊό, οι κοινωνίες είχαν ανάγκη από ένα καλό νέο. Ένα νέο που θα πρόσφερε ελπίδα. Αυτό το «καλό νέο» είναι γεγονός. Μελέτες δείχνουν ότι η ανοσία που αποκτά ο ανθρώπινος οργανισμός, ακόμα και για ήπιες ή ασυμπτωματικές περιπτώσεις μόλυνσης από τον νέο κορωνοϊό, διαρκεί μήνες. Σε κάθε περίπτωση, διαρκεί ικανό διάστημα, ώστε οι επιστήμονες να μας λένε χωρίς ενδοιασμούς… «χαμογελάστε».
Το πόσο σημαντικό είναι το διάστημα της ανοσίας που μπορεί να αποκτήσει ο οργανισμός όταν αναπτύξει αντισώματα, θα φανεί το επόμενο διάστημα, όταν θα αρχίσει ο εμβολιασμός του πληθυσμού. Τα νέα είναι καλά και σε αυτό το επίπεδο, καθώς με το εμβόλιο θα μπορέσουμε να σπάσουμε την αλυσίδα διάδοσης και να ανακόψουμε την εξάπλωση του φονικού κορωνοϊού, παρ΄ότι τα γενικά μέτρα προστασίας θα παραμείνουν -ίσως και για πολλά χρόνια -, όπως η χρήση μάσκας, η ατομική υγιεινή και η αποφυγή του μη αναγκαίου συνωστισμού.
Το «μυθιστόρημα» του κορωνοϊού είναι πολύ νέο για τους επιστήμονες, ώστε να καταλάβουν πόσο ακριβώς διαρκεί η ανοσία. Αυτή είναι μια βασική λεπτομέρεια που θα βοηθήσει με τα πρωτόκολλα ανοσοποίησης μόλις είναι διαθέσιμα τα εμβόλια, καθώς και εκστρατείες δημόσιας υγείας για τον περιορισμό των εστιών και τη μείωση των ποσοστών μόλυνσης. Όσο περισσότερο διαρκεί η ανοσία, τόσο ευκολότερα και ταχύτερα θα φτάσει ο κόσμος στην ασυλία μέσω ενός συνδυασμού εμβολιασμών και άμεσων λοιμώξεων (δηλαδή όσων έχουν μολυνθεί και νοσήσει). Μόλις ένας αρκετά μεγάλος αριθμός ατόμων είναι ανοσοποιημένοι στην COVID-19, ο ρυθμός μετάδοσης θα μειωθεί σημαντικά. Ο ιός θα συνεχίσει να περιπλανιέται στον πλανήτη όπως και οι ιοί της γρίπης, και θα προκαλέσει νέα κρούσματα. Ωστόσο, η πανδημία μπορεί ακόμα να ανακοπεί και τα μελλοντικά κρούσματα COVID-19 να μην προκαλούν μία τόσο ζοφερή κατάσταση.
Νέες μελέτες μάς έδωσαν τα καλά νέα για την ανοσία που χρειαζόμαστε αυτήν τη στιγμή, δείχνοντας ότι το ανοσοποιητικό σύστημα έχει ό, τι χρειάζεται για να καταπολεμήσει την επαναμόλυνση ακόμη και μετά την εξαφάνιση αντισωμάτων από το σύστημα κάποιου. Αυτές οι μελέτες δείχνουν επίσης ότι το ανοσοποιητικό σύστημα διαθέτει ισχυρή άμυνα σε ασυμπτωματικές και ήπιες περιπτώσειςο.
Οι ερευνητές μπόρεσαν να αποδείξουν ότι η μόλυνση από τον ιό οδηγεί σε προσωρινή ανοσία τους πιθήκους. Η έρευνα για τα εμβόλια έδειξε ότι διάφορα πειραματικά φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν ανοσοαποκρίσεις που είναι ισοδύναμες ή καλύτερες από την απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος στην πραγματική μόλυνση. Μερικοί ειδικοί πιστεύουν ότι η προστασία COVID-19 θα μπορούσε να διαρκέσει από έξι έως 12 μήνες, όπως συμβαίνει με την αντίσταση στους ανθρώπινους κορωνοϊούς που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα. Άλλοι ανακάλυψαν ότι εξουδετερωτικά αντισώματα στην κυκλοφορία του αίματος εξαφανίζονται εντός τριών μηνών. Το ποσοστό αυτό ήταν αρκετά μικρό.
Στη συνέχεια, τα καλά νέα συνεχίστηκαν. Η ανοσολογική προστασία δεν εξαφανίζεται όταν εξαφανιστούν τα αντισώματα. Τα Τ κύτταρα διατηρούν τη μνήμη του νέου κορωνοϊού και μπορούν να παράγουν ένα νέο κύμα εξουδετερωτικών αντισωμάτων κατά την επαναμόλυνση. Στη συνέχεια, ακούσαμε ότι τα Τ κύτταρα που εκπαιδεύτηκαν κατά τη διάρκεια του κοινού κρυολογήματος για να αναγνωρίσουν άλλους ανθρώπινους κορωνοϊούς θα ξεκινήσουν επίσης μια άμυνα ενάντια στο νέο στέλεχος.
Πριν από λίγες μέρες, το CDC ενημέρωσε αθόρυβα τις οδηγίες καραντίνας του COVID-19 με νέες πληροφορίες που αναφέρουν ότι η ανοσία του κορωνοϊού πιθανότατα διαρκεί τουλάχιστον τρεις μήνες για τα άτομα που είχαν μολυνθεί. Είναι η πρώτη φορά που μια αρχή υγείας ποσοτικοποίησε την ανοσία COVID-19 με κάποιο τρόπο. Μπορεί να μοιάζουν με κακά νέα, λόγω της μικρής διάρκειας, αλλά τα ευρήματα του CDC δεν είναι οριστικά. Αυτό είναι απλώς μια ένδειξη ότι το CDC είναι αρκετά σίγουρο ότι η επαναμόλυνση δεν είναι δυνατή εντός τριών μηνών από την αρχική μόλυνση. Μερικά άτομα έχουν βρεθεί ξανά θετικά εβδομάδες μετά την ανάκαμψη, αλλά όλα τα δεδομένα που έχουμε μέχρι στιγμής δείχνουν ότι δεν είναι νέα μόλυνση. Ίχνη του ιού μπορεί να εξακολουθούν να υπάρχουν στο σώμα σε αρκετά σημαντική ποσότητα για να επιστρέψουν μια θετική εξέταση PCR, αλλά αυτοί οι ασθενείς δεν είναι μολυσματικοί.
Αυτό μας φέρνει σε ένα νέο σύνολο ερευνητικών εργασιών που δείχνουν ότι το ανθρώπινο σώμα έχει ό, τι χρειάζεται για να προσφέρει διαρκή ανοσία ακόμα και μετά από μια ήπια περίπτωση COVID-19.
«Τα πράγματα λειτουργούν πραγματικά όπως έπρεπε», δήλωσε η Ντιμπτα Μπαταχχαρίγια στην ανοσολογία του Πανεπιστημίου της Αριζόνα. Η ερευνήτρια διαπίστωσε ότι «τα αντισώματα μειώνονται, αλλά εγκαθίστανται σε αυτό που μοιάζει με ένα σταθερό ναδίρ», που είναι περίπου τρεις μήνες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. «Η απόκριση φαίνεται απόλυτα ανθεκτική», πρόσθεσε.
Αυτό είναι μια ένδειξη ότι ακόμη και αν τα περισσότερα αντισώματα έχουν εξαφανιστεί από την κυκλοφορία του αίματος, μερικά από αυτά εξακολουθούν να παραμένουν. Τα Β κύτταρα που τα παράγουν μπορούν είτε να περιπολούν το σώμα είτε να υποχωρούν στο μυελό των οστών. Εναπόκειται στα κύτταρα Τ να αναγνωρίσουν το παθογόνο κατά την επαναμόλυνση και να ενεργοποιήσουν τα Β κύτταρα που παράγουν αντισώματα που θα ξαναρχίσουν τον αγώνα.
«Αυτό ακριβώς θα περίμενε κανείς», είπε η ανοσιολόγος του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, Μάριον Πέπερ. «Όλα τα κομμάτια είναι εκεί για να έχουν μια απόλυτα προστατευτική ανοσοαπόκριση». Όπως η Bhattacharya, η ομάδα της Pepper διαπίστωσε ότι τα αντισώματα παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, γεγονός που αποτελεί απόδειξη ότι τα Β κύτταρα εξακολουθούν να παρακολουθούνται. Η Pepper και η ομάδα της συνέλεξαν δείγματα κυττάρων Β από ασθενείς που ανέκαμψαν από ήπιες περιπτώσεις COVID-19 και τα μεγάλωσαν στο εργαστήριο.
Ένα διαφορετικό έγγραφο που δημοσιεύθηκε στο Cell έδειξε ότι το σώμα εμφανίζει μια ισχυρή απόκριση Τ κυττάρου σε επιζώντες COVID-19 που ήταν ασυμπτωματικοί ή είχαν ήπια περίπτωση. Οι επιστήμονες πήραν δείγματα κυττάρων Τ πολύ καιρό αφού τα συμπτώματα εξαφανίστηκαν και τα εξέθεσαν στον νέο κορωνοϊό στο εργαστήριο. Τα Τ κύτταρα ήταν ακόμη σε θέση να παραδώσουν τα σωστά σήματα και κλωνοποιήθηκαν για να τοποθετήσουν άμυνα ενάντια στον ιό.
Ερευνητές από τον Καναδά έψαξαν για αντισώματα κορωνοϊού στο σάλιο και διαπίστωσαν ότι οι πρωτεΐνες σε σχήμα Υ μπορούσαν να επιβιώσουν για περισσότερο από τρεις μήνες στο σημείο της μόλυνσης, ή στο στόμα ή στη μύτη. Οι ερευνητές συσχετίζουν τον αριθμό των αντισωμάτων του σάλιου με αντισώματα ορού και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα πρώτα μπορούν να παρέχουν ανοσία COVID-19.
Καμία από αυτές τις μελέτες δεν μπορεί να μας πει πόσο ακριβώς διαρκεί η ανοσοαπόκριση, αλλά αποδεικνύουν ότι ακόμη και άτομα που δεν νόσησαν σοβαρά, θα εξακολουθήσουν να έχουν μόνιμη ανοσοαπόκριση. Αυτά είναι πολλά υποσχόμενα νέα για τα εμβόλια, δεδομένου ότι οι περισσότεροι ασθενείς με COVID-19 αναπτύσσουν ήπιες μολύνσεις COVID-19 και πολλοί είναι ασυμπτωματικοί. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι ο έλεγχος αντισωμάτων μπορεί να αποφέρει ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα για ασυμπτωματικούς ασθενείς ή άτομα που είχαν μόνο μέτριες περιπτώσεις. Τα νέα ερευνητικά έγγραφα δείχνουν ότι η παρουσία ανιχνεύσιμων αντισωμάτων δεν λέει την πλήρη ιστορία ανοσίας του COVID-19.
Ορισμένες από αυτές τις μελέτες δεν έχουν αναθεωρηθεί και απαιτείται περισσότερη έρευνα για το θέμα της ανοσίας COVID-19, αλλά αυτό είναι καλό νέο. Η απόδειξη ότι το σώμα προκαλεί ισχυρή ανοσοαπόκριση στο COVID-19 ανεξάρτητα από τα συμπτώματα είναι μόνο το πρώτο βήμα. Οι ερευνητές θα πρέπει επίσης να αποδείξουν ότι η ανοσοαπόκριση λειτουργεί πράγματι κατά την επαναμόλυνση – ή ότι τα εμβόλια μπορούν πράγματι να μπλοκάρουν τη μόλυνση.
