*Γράφουν οι Γιώργος Πιστοφίδης, Στυλιανός Κογεώργος
Μια τεχνική που εφαρμόζεται εδώ και χρόνια στο μελάνωμα και στον καρκίνο του μαστού, έρχεται να αλλάξει τα δεδομένα στην αντιμετώπιση του καρκίνου της μήτρας. Η ανίχνευση του λεμφαδένα φρουρού, σε συνδυασμό με την ελάχιστα επεμβατική χειρουργική (λαπαροσκόπηση) μας επιτρέπει να διαγνώσουμε με ακρίβεια την παρουσία λεμφαδενικών μεταστάσεων αποφεύγοντας τις εκτεταμένες λεμφαδενεκτομίες οι οποίες συχνά συνοδεύονται από βαριές διεγχειρητικές και μετεγχειρητικές επιπλοκές (λοιμώξεις, λεμφοκήλες και λεμφοιδήματα).
Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας φέρνει την επανάσταση στη Γυναικολογική Ογκολογία. Η υψηλή ευκρίνεια της εικόνας, τα ειδικά οπτικά μέσα με λέιζερ και η χρήση φθοριζουσών ουσιών, όπως το πράσινο της ινδοκυανίνης, οδήγησαν στην εξέλιξη της τεχνικής ανίχνευσης του λεμφαδένα φρουρού που έχει σημαντική θέση στον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και ιδίως στον καρκίνο του ενδομητρίου.
Η μέθοδος του λεμφαδένα φρουρού βασίζεται στην αρχή σύμφωνα με την οποία τα καρκινικά κύτταρα που εισέρχονται στη λεμφική κυκλοφορία από την ανατομική θέση του πρωτοεμφανιζόμενου καρκίνου ανευρίσκονται με ακρίβεια στον ‘’πρώτο σταθμό’’ τον λεμφαδένα φρουρό. Στην περίπτωση που στο λεμφαδένα φρουρό δεν ανιχνευτούν καρκινικά κύτταρα μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα μεταστάσεων αποφεύγοντας παράλληλα τις ριζικές άσκοπες λεμφαδενεκτομίες και όλες τις συνοδές επιπλοκές.
Αναδρομικές και προοπτικές μελέτες έχουν δείξει ότι η τεχνική του λεμφαδένα φρουρού σε σύγκριση με τη συστηματική λεμφαδενοδεκτομία βελτιώνει τη συχνότητα ανίχνευσης των λεμφαδενικών μεταστάσεων ιδιαίτερα στα αρχικά στάδια του καρκίνου του ενδομητρίου. Όσον αφορά τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, ο λεμφαδένας φρουρός εφαρμόζεται για όγκους μέχρι 2 cm σε μέγεθος. Η τεχνική πρέπει σε κάθε περίπτωση να πραγματοποιείται από χειρουργούς με ειδική εκπαίδευση στην εφαρμογή αυτής της τεχνικής, με τα κατάλληλα τεχνολογικά μέσα εκτελώντας με ακρίβεια όλη την διεγχειρητική διαδικασία.
Η έγχυση του πράσινου της ινδοκυανίνης γίνεται στον τράχηλο με τέτοιο τρόπο ώστε να εισχωρήσει στα λεμφαγγεία του τραχήλου αλλά και του σώματος της μήτρας. Το γεγονός ότι δεν καταφεύγουμε σε συστηματική λεμφαδενεκτομία σε ασθενείς με νεοπλασία του ενδομητρίου και του τραχήλου της μήτρας είναι ένα εξαιρετικό πλεονέκτημα διότι μειώνουμε την μετεγχειρητική νοσηρότητα, μειώνουμε σημαντικά επιπλοκές όπως το λεμφοίδημα (οιδήματα στα κάτω άκρα), τις λεμφοκήλες (συλλογή λέμφου στο εσωτερικό της κοιλιάς) και τη δυσλειτουργία των πυελικών νεύρων. Η τεχνική του λεμφαδένα φρουρού είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε παχύσαρκες ασθενείς, οι οποίες είναι πιο ευάλωτες στην ανάπτυξη καρκίνου του ενδομητρίου και στις οποίες η εκτέλεση συστηματικής ριζικής λεμφαδενεκτομής είναι τεχνικά πιο δύσκολη.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι όσον αφορά τα αρχικά στάδια του καρκίνου του ενδομητρίου, οι προοπτικές μελέτες έχουν δείξει ότι η ανίχνευση αρνητικού λεμφαδένα φρουρού για μετάσταση είναι ακριβής σε πάνω από το 99% των περιπτώσεων.
Με την τεχνική του λεμφαδένα φρουρού μπορούμε να έχουμε όλες τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε και να γνωρίζουμε εάν η νόσος έχει εξαπλωθεί μειώνοντας, τη πιθανότητα των διεγχειρητικών και μετεγχειρητικών επιπλοκών, τις ημέρες νοσηλείας και φυσικά το κόστος.
