Ένα σημαντικό βήμα στο πεδίο των μεταμοσχεύσεων που το τελευταίο διάστημα αυξάνονται στη χώρα μας συντελέστηκε τη δεύτερη ημέρα του χρόνου στο νοσοκομείο «Λαϊκό». Ο λόγος για την πρώτη στη χώρα μας μεταμόσχευση ήπατος από ζώντα δότη, μια δυνατότητα που θα υπάρχει στο εξής για επιλεγμένες περιπτώσεις και ενδείξεις ανθρώπων που αντιμετωπίζουν πρόβλημα με το ήπαρ τους.
Την είδηση έκανε γνωστή η Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, μέσω του προφίλ της στο facebook.
«Πραγματοποιήθηκε χθες (σ.σ την περασμένη Τρίτη) με επιτυχία η πρώτη μεταμόσχευση ήπατος στη χώρα μας από ζωντανό δότη (πατέρας), σε ζωντανό λήπτη (κόρη)! Η επέμβαση πραγματοποιήθηκε στο Λαϊκό Νοσοκομείο από τον Καθηγητή Χειρουργικής Γεώργιο Σωτηρόπουλο, με τη συμβολή του Καθηγητή Χειρουργικής Dieter Broering.
Πρόκειται για μια σπουδαία εξέλιξη η οποία δίνει ελπίδα σε πάρα πολλούς ανθρώπους στη χώρα μας. Καλή ανάρρωση στον πατέρα και την κόρη, εύχομαι αυτή η δύναμη ελπίδας να τους συντροφεύει πάντα στη ζωή», έγραψε η Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας.
Το ygeiamou.gr επικοινώνησε με τον χειρουργό που έκανε τη μεταμόσχευση, τον Καθηγητή Χειρουργικής Μεταμοσχεύσεων του ΕΚΠΑ, επιστημονικά υπεύθυνο της Μονάδας Μεταμόσχευσης Ήπατος του Λαϊκού Νοσοκομείου, Γεώργιο Σωτηρόπουλο.
Ο κ. Σωτηρόπουλος βρισκόταν στη Γερμανία επί πολλά χρόνια κυνηγώντας την εξειδίκευση ακριβώς σε αυτό το αντικείμενο, δηλαδή τη μεταμόσχευση ήπατος από ζώντα δότη. Εδώ και 12 χρόνια έχει επιστρέψει στην Ελλάδα, επανεκκινώντας το πρόγραμμα μεταμοσχεύσεων ήπατος στο Λαϊκό που είχε διακοπεί για κάποιο διάστημα και επιδιώκοντας την έναρξη στη χώρα μας μεταμοσχεύσεων ήπατος από ζώντα δότη.
«Είναι ένα ιδιαίτερα περίπλοκο και απαιτητικό είδος μεταμόσχευσης. Απαιτούνται δύο χειρουργεία, πολύ μεγάλος προεγχειρητικός έλεγχος, συντονισμός όλης της ομάδας», εξηγεί στο ygeiamou, προσθέτοντας ότι ο ίδιος και η ομάδα του ήταν έτοιμοι για μια τέτοια μεταμόσχευση και πριν τον κορωνοϊό. Η πανδημία, όμως, και η ανάγκη επιχειρησιακής ετοιμότητας των νοσοκομείων, όπως και η πίεση που ακολούθησε λόγω της Covid-19, ανέβαλαν τα τότε σχέδια.
Η λήπτρια του μοσχεύματος στο Λαϊκό είναι μια νεαρή κοπέλα, 21 ετών, η οποία εμπίπτει στις αυστηρές προϋποθέσεις για μεταμόσχευση από ζώντα δότη. «Για να προχωρήσουμε σε αυτή την επιλογή θα πρέπει να κρίνουμε ότι η αναμονή για μόσχευμα θα έχει σημαντική επιβάρυνση στην υγεία του ασθενούς. Επίσης, ένα κριτήριο είναι η ομάδα αίματος. Εάν, δηλαδή, ο ασθενής έχει ομάδα αίματος για την οποία η αναμονή στη λίστα μεταμόσχευσης μεγαλώνει ακόμη περισσότερο», σημειώνει ο κ. Σωτηρόπουλος.
Η μεταμόσχευση ήπατος από ζώντα δότη πραγματοποιήθηκε αρχικά σε παιδιά με τη λήψη του αριστερού λοβού του ήπατος από τη μητέρα ή τον πατέρα του παιδιού και την ακόλουθη εμφύτευσή του στον παιδιατρικό λήπτη. Αναπτύχθηκε ιδιαίτερα μετά την εφαρμογή της στο Σικάγο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής στο πλαίσιο παιδιατρικού προγράμματος μεταμόσχευσης ήπατος από ζώντα δότη.
Η εφαρμογή της επεκτάθηκε γρήγορα στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στις Ασιατικές χώρες (Ιαπωνία, Κορέα, Κίνα, Σαουδική Αραβία κ.ά.), στις οποίες λόγω θρησκευτικών πεποιθήσεων και περιορισμών είναι δυσεύρετα τα μοσχεύματα από αποθανόντες δότες και χρησιμοποιούνται σχεδόν αποκλειστικά διαιρεμένα ηπατικά μοσχεύματα από ζώντες δότες.
Από το 1994 και μετά, εφαρμόστηκε και σε ενήλικους λήπτες με λήψη του αριστερού ή του δεξιού λοβού του ήπατος, ανάλογα με τα σωματομετρικά χαρακτηριστικά του λήπτη. Προκειμένου να πραγματοποιηθεί η μεταμόσχευση, γίνεται μεγάλη μελέτη της ανατομίας του δότη. Σύμφωνα με τον κ. Σωτηρόπουλο, είναι εντυπωσιακή η ικανότητα αναγέννησης του ήπατος, ακόμη και στο 70% μέσα σε ένα δεκαήμερο. Ο ίδιος τονίζει: «Δεν κάναμε τη μεταμόσχευση απλά για να την κάνουμε. Έχουμε σκοπό να προσφέρουμε αυτή τη δυνατότητα σε συγγενείς πρώτου βαθμού, όταν υπάρχουν οι προϋποθέσεις».
Μια ακόμη επιλογή, όχι όμως η λύση
«Οι μεταμοσχεύσεις ήπατος από ζώντες δότες είναι μια δυνητική επιλογή για παιδιά και νεαρούς ενήλικες και πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα για ειδικές περιπτώσεις», αναφέρει στο ygeiamou.gr ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ), Γεώργιος Παπαθεοδωρίδης.
Ξεκαθαρίζει, πάντως, πως δεν αποτελεί την τελική λύση για μεταμοσχεύσεις ήπατος και είναι μια δυνατότητα που αφορά μόνο σε συγκεκριμένα περιστατικά.
Το «τοπίο» της δωρεάς οργάνων και των μεταμοσχεύσεων στην Ελλάδα έχει αλλάξει τον τελευταίο χρόνο. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο 19ο Συνέδριο Εντατικής Θεραπείας που διοργάνωσε η Ελληνική Εταιρεία Εντατικής Θεραπείας τον περασμένο μήνα, οι δότες τη χρονιά που πέρασε έφτασαν τους 87. Πέρυσι ήταν όλη τη χρονιά 69.
Ενδιαφέρον έχουν τα δεδομένα από το 2019 και η σύγκριση της Ελλάδας με άλλες χώρες που έχουν παρόμοιο πληθυσμό. Συγκεκριμένα, το 2019 ο αριθμός δοτών στην Ελλάδα ανήλθε σε 61, έναντι 347 στην Πορτογαλία, 288 στην Τσεχία, 321 στο Βέλγιο και 206 στην Αυστρία.
