Ολόκληρο το άρθρο του Αθανάσιου Μίχου* έχει ως εξής:
Οι εμβολιασμοί ως μέσο προφύλαξης από σοβαρά λοιμώδη νοσήματα είναι ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα στο πεδίο της δημόσιας υγείας, αποτελώντας καθοριστικό μέσο για τη βελτίωση της υγείας της κοινότητας. Νοσήματα που παλαιότερα αποτελούσαν μάστιγα για τη δημόσια υγεία όπως η ευλογιά, η πολιομυελίτιδα ή η διφθερίτιδα εξαφανίστηκαν χάρη στο μαζικό εμβολιασμό, ενώ άλλα όπως η ιλαρά, η ερυθρά, η παρωτίτιδα και η ανεμευλογιά βρίσκονται υπό έλεγχο και απασχολούν μόνο σε περιόδους που μειώνεται η εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού. Σήμερα έχουν ενταχθεί στο εμβολιαστικό πρόγραμμα και εμβόλια που προλαμβάνουν νόσηση από λοιμώδεις παράγοντες που προκαλούν κακοήθειες όπως η Ηπατίτιδα Β (αποτελούσε το κύριο αίτιο ηπατοκυτταρικού καρκινώματος πριν από το γενικευμένο εμβολιασμό) ή τα εμβόλια για τους ιούς των ανθρώπινων θηλωμάτων που συνδέονται με συχνές κακοήθειες της γενετικής περιοχής και του στοματοφάρυγγα.
Τα εμβόλια είναι από τις πιο αποδοτικές επενδύσεις στη δημόσια υγεία αφού για κάθε 1 ευρώ που ξοδεύεται, υπάρχει κέρδος από πρόληψη νόσησης τουλάχιστον στο 10πλάσιο. Μετά την εμπειρία της πανδημίας SARS-CoV-2, έγινε αντιληπτό ότι λοιμώδεις μικροοργανισμοί που προκαλούν επιδημίες μπορούν να έχουν δυσβάστακτο οικονομικό κόστος, να δοκιμάσουν τις αντοχές των υγειονομικών συστημάτων έως κατάρρευσης, να διαταράξουν την κοινωνική συνοχή και να προκαλέσουν αναταραχή στην κοινότητα.
Παρότι ο εμβολιασμός προστατεύει τα άτομα ανεξαρτήτως οικονομικού επιπέδου, είναι και επιπλέον παρέμβαση υπέρ των αδυνάτων. Συμπολίτες μας που ζουν σε δυσμενείς κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες έχουν δυσκολότερη πρόσβαση σε έγκαιρη και κατάλληλη διάγνωση και θεραπεία, και τα εμβόλια τους βοηθούν στο να μην νοσήσουν. Στην Ελλάδα, λόγω της σημαντικής γεωγραφικής κατάτμησης με πολλά νησιά και ορεινά μέρη, η πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας είναι προβληματική για σημαντικό μέρος του πληθυσμού. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν δυσκολότερη πρόσβαση και σε σωστή ενημέρωση για τα εμβόλια, αφού συχνά δεν διαθέτουν προσωπικό ιατρό ή παιδίατρο και είναι πιο ευάλωτοι σε παραπληροφόρηση.
Το βρέφος που δεν θα νοσήσει από κοκκύτη ή μηνιγγίτιδα, το παιδί ή ο υπερήλικας που δεν θα εμφανίσει πνευμονία, ή η γυναίκα που δεν θα εκδηλώσει καρκίνο της γενετικής περιοχής, διότι όλοι έγκαιρα εμβολιάστηκαν και πρόλαβαν, αποτελούν σιωπηλές, αλλά μετρήσιμες επιτυχίες των εμβολίων. Επιπλέον, η μείωση της νοσηρότητας από λοιμώδη νοσήματα που προλαμβάνονται μέσω εμβολιασμού, μειώνει την επιβάρυνση του συστήματος υγείας, ειδικά στην περίοδο μετά την πανδημία που δοκιμάζεται από έλλειψη αλλά και εξουθένωση του υγειονομικού προσωπικού.
Η πανδημία COVID-19 λόγω των μέτρων εγκλεισμού και της διαταραχής λειτουργίας των συστημάτων εμβολιασμού, είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της εμβολιαστικής κάλυψης σε παγκόσμιο επίπεδο, για εμβόλια που έχουν αποδείξει την αξία και την ασφάλειά τους για αρκετές δεκαετίες. Επιπλέον, η αμφισβήτηση των εμβολίων για τον κορωνοϊό, παρότι η αξία τους στην προφύλαξη ευπαθών ομάδων ήταν σημαντική, στράφηκε και εναντίων των υπόλοιπων εμβολίων. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) υπολόγισε ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας 25 εκατομμύρια παιδιά έχασαν εμβολιασμούς, ενώ στην Ευρωπαϊκή ένωση 1,2 εκατομμύρια παιδιά δεν εμβολιάστηκαν για ιλαρά-παρωτίτιδα-ερυθρά. Οι κατά τόπους πόλεμοι, οι μετακινήσεις πληθυσμών και η μετανάστευση, δημιουργούν επιπλέον προκλήσεις για την εμβολιαστική κάλυψη μετακινούμενων πληθυσμών.
Ο εμβολιαστικός στόχος του 95% για ανοσοποίηση του πληθυσμού, που απαιτείται για τα περισσότερα λοιμώδη νοσήματα, ώστε να υπάρχει συλλογική ή έμμεση προστασία και των ευάλωτων ομάδων που δεν μπορούν να εμβολιαστούν, όπως τα νεογνά ή οι ανοσοκατεσταλμένοι, φαίνεται ότι δεν επιτυγχάνεται σήμερα στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό καθιστά πιθανή την επανεμφάνιση λοιμωδών νοσημάτων που για δεκαετίες είχαμε ξεχάσει και θα επιβαρύνουν επιπλέον τα συστήματα υγείας.
Στην χώρα μας χρειάζεται ενημέρωση για τα οφέλη του εμβολιασμού τόσο σε ατομικό και οικογενειακό, όσο και σε επίπεδο κοινότητας. Χαμένες δόσεις εμβολίων είναι πεταμένες ευκαιρίες πρόληψης, που πιθανά αργότερα θα μεταφραστούν σε επισκέψεις σε γιατρούς. Ο συνιστώμενος εμβολιασμός ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα, είναι ζώνη ασφαλείας, ασπίδα προστασίας της υγείας και σημαντική επένδυση για το μέλλον.
* Ο κ. Αθανάσιος Μίχος είναι καθηγητής Παιδιατρικής- Λοιμωξιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Α΄ Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών.
** Η MSD Ελλάδος υποστηρίζει την πρωτοβουλία του «Πρώτου Θέματος» να αναδείξει τη σημασία του εμβολιασμού. Η φαρμακευτική εταιρεία δεν έχει καμία ανάμειξη στην επιλογή των αρθρογράφων και στο περιεχόμενο των κειμένων.
