Το πρόβλημα που δημιουργούν τα σάκχαρα στην υγεία δεν έγκειται στην κατηγορία εκείνη που βρίσκεται φυσικά στα τρόφιμα, αλλά στα πρόσθετα σάκχαρα που χρησιμοποιούν οι κατασκευαστές τροφίμων για να ενισχύσουν τη γεύση του φαγητού ή να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής του. Αναψυκτικά, χυμοί φρούτων, γιαούρτια με γεύσεις, δημητριακά, μπισκότα, κέικ, καραμέλες και όλα σχεδόν τα υπόλοιπα επεξεργασμένα τρόφιμα βρίσκονται ανάμεσα στις κορυφαίες πηγές πρόσθετων σακχάρων, οι ουσίες αυτές όμως μπορεί να κρύβονται και σε τρόφιμα που δεν φαντάζεστε, όπως οι σούπες, το ψωμί και τα αλλαντικά.
Επιπτώσεις στην καρδιά
Σε με μία μελέτη του 2014 που δημοσιεύθηκε στο JAMA Internal Medicine, ο Δρ. Frank Hu, καθηγητής Διατροφολογίας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας T.H. Chan του Πανεπιστημίου Harvard και οι συνεργάτες του βρήκαν ένα συσχετισμό ανάμεσα στη διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε σάκχαρα και τον μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από καρδιακές παθήσεις. Μετά το πέρας 15 χρόνων στη μελέτη, φάνηκε ότι οι άνθρωποι που λάμβαναν 17-21% των θερμίδων τους από πρόσθετα σάκχαρα είχαν κατά 38% αυξημένο κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακές παθήσεις, σε σύγκριση με όσους λάμβαναν μόλις 8% θερμίδες από πρόσθετα σάκχαρα. «Όσο υψηλότερη η πρόσληψη, τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος», επισημαίνει ο Δρ. Hu.
Το πώς ακριβώς η ζάχαρη επηρεάζει την υγεία της καρδιάς δεν έχει γίνει απόλυτα σαφές, φαίνεται όμως να έχει διάφορες έμμεσες συνδέσεις. «Το ήπαρ μεταβολίζει τη ζάχαρη με τον ίδιο τρόπο που το κάνει για το αλκοόλ, και μετατρέπει τους υδατάνθρακες της διατροφής σε λίπος. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη συσσώρευση λίπους κι αυτή με τη σειρά της σε λιπώδη νόσο του ήπατος, έναν παράγοντα που συμβάλλει στην ανάπτυξη διαβήτη, ο οποίος αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής νόσου», αναφέρει ο Δρ. Hu.
Επιπλέον, η αυξημένη κατανάλωση πρόσθετων σακχάρων μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση και τη χρόνια φλεγμονή, καταστάσεις που αποτελούν εξίσου παθολογικά μονοπάτια για τις καρδιακές παθήσεις. Ακόμη, η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης, ειδικά στα σακχαρούχα ροφήματα, συμβάλλει στην αύξηση του βάρους καθώς πρόκειται για τρόφιμα που ξεγελούν το σώμα απενεργοποιώντας το σύστημα ελέγχου της όρεξης (οι ρευστές θερμίδες δεν είναι εξίσου χορταστικές με αυτές της στερεάς τροφής). Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί άνθρωποι που πίνουν ροφήματα με πρόσθετα σάκχαρα παρουσιάζουν αυξημένη πρόσληψη ημερήσιων θερμίδων.
Αφαιρώντας τα πρόσθετα σάκχαρα
Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να ελέγξετε την πρόσληψη πρόσθετων σακχάρων είναι να διαβάζετε τις ετικέτες των τροφίμων. Αν, λοιπόν, εντοπίσετε κάποια από τις παρακάτω ουσίες, προσπαθήστε να αποφύγετε ή έστω να μειώσετε τη συχνότητα κατανάλωσης των τροφίμων που την περιέχουν:
- γλυκαντικό καλαμποκιού/σιρόπι καλαμποκιού
- συμπυκνωμένος χυμός φρούτων
- σιρόπι καλαμποκιού με υψηλή φρουκτόζη
- μόρια σιροπιού ζάχαρης που φέρουν την κατάληξη «όζη» (π.χ. δεξτρόζη, φρουκτόζη, γλυκόζη, λακτόζη, μαλτόζη, σακχαρόζη)
Καλό θα είναι, επίσης, να ελέγχετε τη ζάχαρη που προσθέτετε στο φαγητό και τα ροφήματα που καταναλώνετε. Σχεδόν τα μισά από τα πρόσθετα σάκχαρα προέρχονται από ροφήματα όπως ο καφές και το τσάι. Μία μελέτη του 2017, μάλιστα, βρήκε ότι σχεδόν τα 2/3 όσων πίνουν καφέ και το 1/3 αυτών που πίνουν τσάι βάζουν ζάχαρη ή ζαχαρούχα συστατικά στα ροφήματά τους, με τους ερευνητές να σημειώνουν ότι περισσότερο από το 60% των θερμίδων στα ροφήματα αυτά προέρχονταν από τα πρόσθετα σάκχαρα.
