Όταν βιαζόμαστε, τα έτοιμα γεύματα είναι η πιο εύκολη λύση. Μια κατεψυγμένη πίτσα, ένα σνακ στο χέρι ή ένα έτοιμο μαγειρεμένο γεύμα γεμίζουν το κενό στο τραπέζι ή στο γραφείο μας μέσα σε λίγα λεπτά. Όμως, πόσο κοστίζει αυτή η ευκολία στην υγεία μας; Μια νέα έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο The Lancet Regional Health – Europe, αποκαλύπτει ανησυχητικά στοιχεία για τη σχέση των υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων και του αυξημένου κινδύνου θανάτου από σοβαρές ασθένειες όπως η νόσος Πάρκινσον, τα εγκεφαλικά επεισόδια και οι καρδιαγγειακές παθήσεις.
Η νέα έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε σε περισσότερους από 400.000 Ευρωπαίους, ηλικίας 35 έως 74 ετών, για μια περίοδο σχεδόν 16 ετών, ανέδειξε τη σοβαρή επίδραση της διατροφής στην υγεία. Οι επιστήμονες κατέγραψαν τις διατροφικές συνήθειες των συμμετεχόντων και παρακολούθησαν την υγεία τους, καταλήγοντας σε σημαντικά ευρήματα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η συχνή κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων συνδέεται με 23% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου από τη νόσο Πάρκινσον.
Παράλληλα, ο κίνδυνος θανάτου από εγκεφαλικά επεισόδια αυξήθηκε κατά 11%, ενώ οι θάνατοι από καρδιαγγειακές παθήσεις, όπως οι καρδιακές προσβολές, ήταν 5-9% υψηλότεροι. Επίσης, καταγράφηκε 12% αυξημένος κίνδυνος θανάτου από πεπτικές παθήσεις, όπως ηπατική νόσο, επιπλοκές από έλκος στομάχου και σκωληκοειδίτιδα. Συνολικά, ο κίνδυνος πρόωρου θανάτου αυξήθηκε κατά 4% για όσους κατανάλωναν μεγάλες ποσότητες υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων, ανεξάρτητα από την υγεία τους στην αρχή της έρευνας.
Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα είναι βιομηχανικά παραγόμενα προϊόντα που περιέχουν διάφορα πρόσθετα, όπως γλυκαντικά, χρωστικές, συντηρητικά και γαλακτωματοποιητές, τα οποία βελτιώνουν τη γεύση, την εμφάνιση και τη διάρκεια ζωής τους. Παραδείγματα τέτοιων τροφίμων είναι τα έτοιμα γεύματα, όπως οι κατεψυγμένες πίτσες, τα συσκευασμένα γλυκά, όπως μπισκότα και κέικ, τα σνακ, όπως τα πατατάκια, καθώς και επεξεργασμένα κρέατα, όπως τα λουκάνικα.
Η επεξεργασία που υφίστανται αυτά τα τρόφιμα αλλοιώνει τη φυσική τους δομή, με αποτέλεσμα να απορροφώνται γρήγορα από την κυκλοφορία του αίματος. Παράλληλα, η συχνή κατανάλωσή τους επηρεάζει αρνητικά το μικροβίωμα του εντέρου, δηλαδή τα «καλά» βακτήρια που προάγουν τη γενική υγεία και ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα.
Πώς επηρεάζουν την υγεία;
Η κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων συνδέεται με αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, γεγονός που μπορεί να ενισχύσει τη φλεγμονή και να συμβάλει στην ανάπτυξη χρόνιων παθήσεων. Επιπλέον, τα πρόσθετα συστατικά που περιέχουν, όπως τα γλυκαντικά και τα συντηρητικά, έχουν συνδεθεί με εντερικές φλεγμονές και ορμονικές διαταραχές. Αυτές οι επιπτώσεις μεγαλώνουν τον κίνδυνο για σοβαρές διαταραχές στην υγεία, όπως καρδιαγγειακές ασθένειες και διαταραχές του πεπτικού συστήματος.
Η έρευνα αυτή βασίστηκε σε δεδομένα από 428.728 ανθρώπους, εκ των οποίων το 70% ήταν γυναίκες. Τα διατροφικά δεδομένα συλλέχθηκαν μέσω πολλών ερευνών που είχαν ως στόχο να καταγράψουν τι κατανάλωσαν οι συμμετέχοντες το προηγούμενο έτος. Οι διατροφές κατατάχθηκαν ανάλογα με την ποσότητα των υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων που περιείχαν, από τις διατροφές που περιλάμβαναν κυρίως ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα έως αυτές που περιείχαν υψηλά ποσοστά.
Η Νορβηγία κατέγραψε την υψηλότερη μέση πρόσληψη υπερ-επεξεργασμένων ανά χώρα, με τρόφιμα όπως έτοιμα γεύματα και κατεψυγμένες πίτσες να αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 23% του συνόλου των τροφίμων που καταναλώνονται. Στη συνέχεια, το Ηνωμένο Βασίλειο έρχεται δεύτερο, με τη Γερμανία να ακολουθεί με ποσοστό 17%. Αντίθετα, η Γαλλία συγκεντρώνει τη χαμηλότερη κατανάλωση αυτών των τροφίμων, με μόλις το 7% των τροφίμων που καταναλώνονται να είναι υπερ-επεξεργασμένα, ακολουθώντας την Ισπανία με 8% και την Ιταλία με 10%.
Πώς να μειώσουμε τον κίνδυνο
Η έρευνα προτείνει ότι ακόμα και μια απλή αλλαγή στη διατροφή μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στη μείωση των κινδύνων για την υγεία. Αντικαθιστώντας μόλις το 10% των υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων που καταναλώνουμε καθημερινά με φυσικά τρόφιμα, όπως φρούτα και λαχανικά, μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο θανάτου από σοβαρές ασθένειες.
Συγκεκριμένα, παρατηρείται 22% μείωση του κινδύνου θανάτου από τη νόσο Πάρκινσον, 18% μείωση του κινδύνου θανάτου από πεπτικές ασθένειες, 13% μείωση του κινδύνου θανάτου από εγκεφαλικά επεισόδια και 11-12% μείωση του κινδύνου θανάτου από καρδιαγγειακές παθήσεις. Αυτή η μικρή αλλαγή στη διατροφή μας μπορεί να αποτελέσει ένα ουσιαστικό βήμα για τη βελτίωση της συνολικής μας υγείας και τη μείωση του κινδύνου πρόωρου θανάτου.
Αν και τα αποτελέσματα είναι ανησυχητικά, υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί στη συγκεκριμένη έρευνα. Τα διατροφικά δεδομένα συλλέχθηκαν μόνο στην αρχή της έρευνας, οπότε είναι πιθανό να μην αποτυπώνουν αλλαγές στις συνήθειες των συμμετεχόντων. Ένας τελευταίος περιορισμός είναι ότι η έρευνα είναι παρατηρητική, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορεί να αποδείξει αιτιακή σχέση.
Κάνουμε στροφή σε μια διατροφή με λιγότερα επεξεργασμένα τρόφιμα – Για το καλό της υγείας μας
Ένοχα για καρκίνο τα συσκευασμένα ψωμιά και τα δημητριακά – Τι έδειξε νέα έρευνα
