Λήπτης της Ασφάλισης, Ασφαλισμένος, Συμβαλλόμενος, Δικαιούχος… Η ορολογία στα ασφαλιστήρια συμβόλαια μπορεί συχνά να προκαλέσει «σύγχυση» στον ενδιαφερόμενο ή και κάτοχο ασφαλιστικής σύμβασης και να τον φέρει σε αμηχανία. Η κατανόηση ενός νομικού κειμένου όπως τα ασφαλιστήρια συμβόλαια του κλάδου Ζωής και Υγείας δεν είναι δα και η ευκολότερη υπόθεση, πολλώ μάλλον δεν όταν θέλουμε να προβούμε σε αλλαγές αναφορικά με εμπλεκόμενα μέρη.
Ανατρέχοντας στο Ερμηνευτικό Λεξικό της Ένωσης Ασφαλιστκών Εταιρειών Ελλάδος (ΕΑΕΕ) μπορεί κανείς να λάβει απαντήσεις σχετικά με τη σημασία κάθε επίμαχου όρου. Έτσι, διαβάζουμε ότι:
- Ασφαλισμένος νοείται το φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο απειλείται από τον Ασφαλιστικό Κίνδυνο και υπέρ του οποίου παρέχεται η ασφαλιστική κάλυψη σύμφωνα με την Ασφαλιστική Σύμβαση, το πρόσωπο δηλαδή υπέρ του οποίου συνάπτεται η Ασφάλιση και
κατονομάζεται στο Ασφαλιστήριο - Λήπτης της Ασφάλισης (ή Συμβαλλόμενος) νοείται το φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο συνάπτει την Ασφαλιστική Σύμβαση με τον Ασφαλιστή και το οποίο μπορεί να είναι διαφορετικό πρόσωπο από τον Ασφαλισμένο, αρκεί να υπάρχει μεταξύ τους συγγενική, επαγγελματική ή άλλη σχέση που να δικαιολογεί το ασφαλιστικό ενδιαφέρον του Λήπτη της Ασφάλισης. Πρόκειται δηλαδή για αυτόν που συνάπτει την Ασφάλιση για λογαριασμό δικό του ή τρίτου και κατονομάζεται στο Ασφαλιστήριο.
Από την κάθε ιδιότητα απορρέουν διαφορετικές υποχρεώσεις και δικαιώματα, με τον Λήπτη της Ασφάλισης (Συμβαλλόμενο) να επωμίζεται την υποχρέωση πληρωμής του ασφαλίστρου και τα ασφαλιστικά βάρη (διαβάστε σχετικά εδώ) και όλες τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από την Ασφαλιστική Σύμβαση -εκτός από εκείνες που από την φύση τους πρέπει να εκπληρωθούν από τον Ασφαλισμένο όπως π.χ. η υποχρέωση δήλωσης ζημίας ή περιστατικού που μπορεί να οδηγήσει σε ζημία. Ο Ασφαλισμένος έχει τις ίδιες υποχρεώσεις με τον Λήπτη της Ασφάλισης, εφόσον έχει τη δυνατότητα να τις εκπληρώσει, καθώς και τις εκ του νόμου και της Ασφαλιστικής Σύμβασης υποχρεώσεις που εκ της φύσεώς τους μπορούν να εκπληρωθούν μόνον από τον ίδιο.
Τέλος, οι έμμεσα εμπλεκόμενοι με την ασφαλιστική σύμβαση (π.χ. τα εξαρτώμενα μέλη) πρέπει να γνωρίζουν την έννοια του Δικαιούχου, του προσώπου δηλαδή που έχει δικαίωμα να εισπράξει ασφαλιστική αποζημίωση όπως στα συμβόλαια ζωής μετά τον θάνατο του συμβαλλόμενου.
1. Αλλαγή/Υποκατάσταση Συμβαλλόμενου ή Λήπτη Ασφάλισης
Πολύ συχνά, σε περιπτώσεις που οι λήπτες της ασφάλισης/ συμβαλλόμενοι δεν ταυτίζονται με τον ασφαλισμένο, όπως στην περίπτωση που οι γονείς πληρώνουν για το ασφαλιστήριο συμβόλαιο του παιδιού τους, μπορεί να χρειαστεί η αλλαγή του πρώτου. Επί παραδείγματι, ένας διαζευγμένος πατέρας που έχει αναλάβει το ασφαλιστήριο υγείας του παιδιού του αλλά για οποιονδήποτε λόγο αδυνατεί να αντεπεξέλθει στην πληρωμή των ασφαλίστρων, μπορεί να συνενοηθεί με την πρώην σύζυγο ώστε να αναλάβει εκείνη την οικονομική υποχρέωση που απορρέει από τη σύμβαση.
Ο συμβαλλόμενος μπορεί να ορίσει αντικαταστάτη του με γραπτή δήλωσή του, με έγγραφη ωστόσο δήλωση αποδοχής από τον νέο λήπτη της ασφάλισης. Για την αλλαγή απαιτείται έγγραφη αίτηση του παλιού και νέου λήπτη της ασφάλισης και η έκδοση σχετικής πρόσθετης πράξης από την ασφαλιστική εταιρεία. Η αλλαγή του λήπτη θα ισχύει από την ημερομηνία που κατατέθηκαν οι δηλώσεις αίτησης από τον λήπτη και αποδοχής από τον νέο.
Ωστόσο, ο συμβαλλόμενος δύναται να ορίσει και υποκατάστατο λήπτη της ασφάλισης, ο οποίος θα αναλάβει τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο σε περίπτωση θανάτου του πρώτου, ακολουθώντας τη διαδικασία που προβλέπεται και την αλλαγή. Σημειώνεται ότι σε περίπτωση που ο συμβαλλόμενος δεν έχει ορίσει υποκατάστατο λήπτη ασφάλισης και επέλθει θάνατος πριν τον ασφαλισμένο, τότε τα δικαιώματα του και τις υποχρεώσεις του λήπτη τις αναλαμβάνει ο ασφαλισμένος. Εάν ο τελευταίοος είναι ανήλικος ή ανίκανος για να αναλάβει οποιαδήποτε δικαιοπραξία, η ασφαστική εταιρεία θα απευθύνεται στους νόμιμους αντιπροσώπους του για οποιοδήποτε θέμα αναφορικά με τον ασφαλισμένο και το ασφαλιστήριο συμβόλαιό του.
2. Αλλαγή δικαιούχων
Ο συμβαλλόμενος έχει το δικαίωμα να ζητήσει αλλαγή Δικαιούχου με γραπτή δήλωση του, στην περίπτωση όμως που ο Συμβαλλόμενος και ο Ασφαλισμένος είναι διαφορετικά πρόσωπα απαιτείται και η έγγραφη συναίνεση του Ασφαλισμένου για τον ορισμό τρίτου Δικαιούχου. Στην προκείμενη, εάν ο Ασφαλισμένος είναι ανίκανος, τη γραπτή συναίνεση θα δώσει ο νόμιμος ανιπρόσωπός του. Η αλλαγή Δικαιούχου ισχύει από τη χρονική στιγμή που η ασφαλιστική εταιρεία εκδώσει τη σχετική πρόσθετη πράξη.
