Στο γνωστό και κλασικό έργο του Σαίξπηρ «Οθέλλος», η ζήλια αποτελεί κεντρικό άξονα της πλοκής. Ο Οθέλλος παρασύρεται από τα ψεύτικα λόγια του Ιάγου και χάνει την κρίση του, σκοτώνοντας τυφλωμένος από τη ζήλια τη γυναίκα του, Δυσδαιμόνα. Όταν συνειδητοποιεί την αλήθεια για την αθωότητά της, αυτοκτονεί. Από το διαχρονικό αυτό αριστούργημα πήρε και την ονομασία του το σύνδρομο του Οθέλλου, υποδηλώνοντας το έντονο αίσθημα της ζήλιας χωρίς προφανείς, όμως ενδείξεις.
Ειδικότερα, το σύνδρομο του Οθέλλου είναι μια ψύχωση κατά την οποία κάποιος δείχνει παθολογική ζήλια και πιστεύει ακράδαντα ότι το ταίρι του είναι άπιστο, παρόλο που δεν υπάρχουν πραγματικές αποδείξεις απιστίας. Κάποιος με το συγκεκριμένο σύνδρομο θα μπορούσε να φτάσει ακόμη και στο σημείο να βλάψει τον/τη σύντροφό του.
Ως προς την εμφάνισή του, το σύνδρομο του Οθέλλου είναι σπάνιο και μπορεί να έχει διαφορετικές αιτίες. Θα μπορούσε να εμφανιστεί ως ένας τύπος ψύχωσης με μια ψυχωτική διαταραχή όπως η σχιζοφρένεια, αλλά θα μπορούσε ενδεχομένως να προκύψει από κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών ή από νευροεκφυλιστικές διαταραχές όπως η νόσος Πάρκινσον ή από την πρόκληση εγκεφαλικού επεισοδίου. Ωστόσο, οι περιοχές του εγκεφάλου που επηρεάζονται από το σύνδρομο δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένες.
Ο Δρ. Sebastian Ocklenburg, Ph.D., καθηγητής ερευνητικών μεθόδων στην ψυχολογία στο Τμήμα Ψυχολογίας της Ιατρικής Σχολής MSH στο Αμβούργο της Γερμανίας, με άρθρο του στο Psychology Today, παρουσιάζει τα αποτελέσματα μιας νεότερης μελέτης περίπτωσης που αποκαλύπτει μια από τις αιτίες του συνδρόμου, που δημοσιεύτηκε στο Neurocase.
Από το εγκεφαλικό επεισόδιο στην παθολογική ζήλια
Στην έρευνα, με επικεφαλής τη Δρα Ghita Hjiej από το Πανεπιστήμιο της Καζαμπλάνκα στο Μαρόκο, η ερευνητική ομάδα ανέφερε μια νευρολογική μελέτη περίπτωσης μιας 50χρονης γυναίκας που βρισκόταν σε ευτυχισμένο γάμο για περισσότερα από 30 χρόνια. Ενώ μαγείρευε, η ασθενής ένιωσε ξαφνικά πονοκέφαλο και έχασε τις αισθήσεις της. Μεταφέρθηκε εσπευσμένα σε νοσοκομείο και οι γιατροί διενήργησαν σπινθηρογράφημα εγκεφάλου. Όπως διαπιστώθηκε, είχε υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο προκαλώντας βλάβη σε μια περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται θάλαμος. Ενώ επηρεάστηκαν και οι δύο πλευρές του εγκεφάλου, ο θάλαμος στο δεξί μισό του εγκεφάλου υπέστη ισχυρότερη βλάβη. Πρόκειται για μια περιοχή του εγκεφάλου, που μεταφέρει πληροφορίες από το σώμα και τα αισθητήρια όργανα στον εγκέφαλο. Παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στη συνείδηση και τον ύπνο.
Η ασθενής παρέμεινε στο νοσοκομείο για δύο εβδομάδες και παρουσίασε κάποιες παραισθήσεις και δυσκολίες στην όραση, αλλά τελικά αισθάνθηκε καλύτερα. Δύο μέρες μετά το εξιτήριο, άρχισε να εμφανίζει συμπτώματα του συνδρόμου του Οθέλλου. Ειδικότερα, κατηγορούσε τον σύζυγό της ότι την απατούσε, πρώτα με την αδελφή της και στη συνέχεια με την κόρη ενός φίλου. Η συμπεριφορά της γινόταν όλο και πιο ασταθής, ενώ ήλεγχε επανειλημμένα το τηλέφωνο του συζύγου της για σημάδια απιστίας, τον κατασκόπευε και τον ξυπνούσε στη μέση της νύχτας κατηγορώντας τον για απιστία.
Ένα χρόνο μετά το εγκεφαλικό επεισόδιο, η ζήλια της έγινε τόσο έντονη που έγινε βίαιη και επιτέθηκε δύο φορές στον σύζυγό της με μαχαίρι. Η εμμονή της με την υποτιθέμενη απιστία του συζύγου της ήταν τόσο έντονη, που είχε χάσει το ενδιαφέρον της για οτιδήποτε άλλο. Τελικά, οι γιατροί μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν το σύνδρομο, χορηγώντας της αντιψυχωσικά φάρμακα.
Σύμφωνα με τον ειδικό, τα ευρήματα αυτής της μελέτης υποδηλώνουν ότι ιδιαίτερα η βλάβη του δεξιού θαλάμου μπορεί να προκαλέσει ψυχωσικές ψευδαισθήσεις της απιστίας. Τελικά, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτό μπορεί να εξηγηθεί από το γεγονός ότι η βλάβη του θαλάμου επηρεάζει αρνητικά τα δίκτυα του εγκεφάλου που είναι σημαντικά για τη λήψη αποφάσεων, την ορθή κρίση και και την επαρκή κοινωνική συμπεριφορά.
Σχέσεις: Γιατί δυσκολευόμαστε τόσο να εισπράξουμε την αγάπη των άλλων
Τι βρίσκουμε σέξι στον άλλον; Νέα έρευνα αποκαλύπτει
Ερωτικό παιχνίδι: Κερδίζουμε ή χάνουμε όταν το «παίζουμε» δύσκολοι;
