Η σκηνή είναι γνωστή σε πολλά ζευγάρια όσο και στους αυτόπτες μάρτυρες όταν υπάρχουν: ένα τυχαίο γεγονός, όπως μια μικροδιαφωνία, γίνεται αφορμή να ανασυρθούν στην επιφάνεια προβλήματα άλυτα και, εκ πρώτης όψεως, άσχετα, να φουντώσει ο καυγάς ανάμεσα στο ζευγάρι και να αρχίσουν οι αντεγκλήσεις για «ξεχασμένες» υποθέσεις, είτε ο ένας απ’ τους δύο να αναζητήσει το δίκιο του σε όσα υποτίθεται είχαν βρει τη θέση τους στο παρελθόν.
Στα αγγλικά ονομάζεται “kitchen sinking”· προέρχεται από το «όλα εκτός από τον νεροχύτη» (everything but the kitchen sink), ιδιωτισμό της αγγλικής που αναφέρεται στο πλήθος ετερόκλητων πραγμάτων και χρησιμοποιήθηκε από τους Αμερικανούς στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο για να περιγράψουν τους μαζικούς βομβαρδισμούς κατά της Ιαπωνίας, καθώς και από τους George Robert Bach και Peter Wyden, 25 χρόνια αργότερα, για να περιγράψουν την πολεμική δραστηριότητα στο πεδίο της αγάπης και του έγγαμου βίου.
«Αυτό το μοτίβο επικοινωνίας» γράφει με τη σειρά του ο Αμερικανός ψυχολόγος Mark Travers, Ph.D, για το kitchen sinking στις σχέσεις σήμερα, «είναι επιζήμιο, επειδή θολώνει το βασικό ζήτημα, οδηγώντας σε σύγχυση και συναισθηματική υπερφόρτωση. Μονοπωλώντας τη συζήτηση με παράπονα για παρελθόντα περιστατικά, οι σύντροφοι μπορεί να αισθάνονται ότι ακυρώνονται ή ότι δέχονται επίθεση, χωρίς να μπορεί να υπάρξει ανοιχτός και εποικοδομητικός διάλογος».
Όπως εξηγεί ο Travers, πρόκειται για συμπεριφορά αντιπαραγωγική: περιπλέκει τα προβλήματα, βάζει εμπόδια στον αμοιβαίο σεβασμό, οξύνει τις συγκρούσεις, διαβρώνει το αίσθημα εμπιστοσύνης και οικειότητας και οδηγεί σε στάση άμυνας.
Αν όλα αυτά σας είναι οικεία, ο ψυχολόγος συστήνει πέντε τρόπους να αλλάξετε την κατάσταση:
1. Όχι γενικόλογα
Επικεντρωθείτε σε αυτό που σας πείραξε και επαναφέρετε τον εαυτό σας στην τάξη αν αρχίσετε να μιλάτε για πράγματα άλλα. Αποφύγετε την επίρριψη ευθυνών, την κριτική και τη χρήση επιθετικής γλώσσας ή τόνου για την επιβολή κυριαρχίας ή ελέγχου στον/στη σύντροφό σας. Για να το επιτύχετε, σύμφωνα με τον Travers, προκρίνετε τη χρήση α’ αντί β’ ενικού, λέγοντας επί παραδείγματι «με πείραξε που δεν απάντησες χθες στο τηλέφωνο και θα ήθελα να το συζητήσουμε», παρά «δεν απαντάς ποτέ στα τηλέφωνα, δεν σε ενδιαφέρουν τα συναισθήματά μου».
Επενδύστε στην ουσιαστική επικοινωνία, με καθαρή διατύπωση των σκέψεων και προβληματισμών και «χώρο» για την οπτική γωνία του/της συντρόφου, «ακούγοντας προσεκτικά, χωρίς να τον διακόπτετε ή να απαντάτε αμέσως… [Ε]νθαρρύνετε την ανοιχτή επικοινωνία για να ανοίξετε το δρόμο για έναν πραγματικά παραγωγικό διάλογο με αγάπη»
2. Ρυθμίστε τα συναισθήματά σας
Η ρύθμιση των συναισθημάτων περιλαμβάνει την αναγνώρισή τους χωρίς να τα κρίνετε ή καταπιέζετε, τον εντοπισμό των παραγόντων που συντελούν στην έκρηξή σας ή δρουν καταπιεστικά, και την εφαρμογή μεθόδων για διαχείριση του στρες, των προκλήσεων ή των διαπροσωπικών αλληλεπιδράσεων.
«Η συναισθηματική ρύθμιση είναι το κλειδί για την αποφυγή του kitchen sinking, καθώς βοηθά να κατεβάσετε ταχύτητα και να εστιάσετε στο πρόβλημα του παρόντος αντί να αναμοχλεύετε το παρελθόν. Μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή μιας αντιπαράθεσης με τον σύντροφο όταν είστε εν βρασμώ ή αισθάνεστε έντονη απογοήτευση» αναφέρει ο ψυχολόγος, προτείνοντας ένα διάλειμμα όταν οι καταστάσεις είναι εύφλεκτες αλλά και χαλαρωτικές δραστηριότητες όπως μια βόλτα, διαλογισμός ή συζήτηση με κοντινά πρόσωπα όπως φίλοι/ες για αποφόρτιση από την ένταση των στιγμών.
3. «Μαζί» απέναντι στο πρόβλημα
Ο Travers επισημαίνει την ανάγκη ενός σκεπτικού που θέλει το ζευγάρι μαζί απέναντι από το πρόβλημα για να το επιλύσουν μαζί, παρά τον έναν αντίπαλο του άλλου. «Αναγνωρίστε ότι η απόδοση ευθυνών ή κριτικής μόνο εμπόδια βάζει στην εξέλιξη της σχέσης και ότι το παράπονο για το τρέχον πρόβλημα αρκεί· δεν χρειάζεται να επικαλείστε συγκρούσεις του παρελθόντος». Ακόμα, προσθέτει, στόχος της διαφωνίας στο ζευγάρι δεν πρέπει να είναι η ανάδειξη νικητή, «ποιος έχει δίκιο», αλλά η εύρεση μιας λύσης.
4. Αναζητήστε το καλό στο κακό
Σύμφωνα με μελέτες, η εύρεση θετικών στοιχείων σε αρνητικές εμπειρίες του παρελθόντος δρα ευεργετικά για την ψυχική υγεία εκείνων που τις βίωσαν, βοηθώντας τους να υιοθετήσουν πιο αισιόδοξη στάση ζωής. Αυτά τα παθήματα που αγκαλιάστηκαν ως μαθήματα, σχολιάσει ο Travers, μπορούν να οχυρώσουν το άτομο απέναντι στις νέες συναισθηματικές προκλήσεις και να το προφυλάξουν από τα άκαρπα ταξίδια στο παρελθόν.
5. Φροντίστε για τη σχέση καθημερινά
Μια σχέση απαιτεί καθημερινή φροντίδα, επισημαίνει ο ψυχολόγος, ώστε να μην κλιμακώνονται οι συγκρούσεις και να φτάνει ο ένας από τους δύο στο kitchen sinking. Προτείνει:
- εκατέρωθεν μέριμνα για την ικανοποίηση των αναγκών του άλλου
- προτεραιότητα στον κοινό ποιοτικό χρόνο με δραστηριότητες που ενισχύουν τη σύνδεση
- έμπρακτη απόδειξη της εκτίμησης και στοργής προς τον σύντροφο
- καθαρή επικοινώνηση των αναγκών και επιθυμιών στο πλαίσιο της σχέσης
- αντιμετώπιση ανησυχιών περί τη σχέση ώστε να αποφεύγεται η συσσώρευση δυσαρέσκειας.
