Στον κοινό νου, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα τείνουν να συσχετίζονται με συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού. Αυτό, όμως, αποτελεί απλώς μια στερεοτυπική παρανόηση, μιας και, στην πραγματικότητα, όλοι οι σεξουαλικώς δραστήριοι άνθρωποι απειλούνται εξίσου από αυτές τις νόσους, εάν δεν παίρνουν τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης. Οι ηλικιωμένοι ενήλικες δεν αποτελούν εξαίρεση σε αυτό τον κανόνα. Μάλιστα, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, παρατηρείται μια αλματώδης αύξηση των περιπτώσεων ασθενών τρίτης ηλικίας με κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα.
Παρά την κοινή πεποίθηση, «οι άνθρωποι δεν αδρανοποιούνται σεξουαλικά επειδή γερνούν. Στην πραγματικότητα, οι εξελίξεις στον τομέα της προληπτικής ιατρικής και στη βελτίωση του τρόπου ζωής βοηθούν όλο και περισσότερους ηλικιωμένους να απολαμβάνουν μια υγιή σεξουαλική ζωή για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα», επισημαίνει η καθηγήτρια Justyna Kowalska, ειδική σε θέματα λοιμώξεων από το Ιατρικό Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας. Σύμφωνα με μια σουηδική μελέτη, το 46% των ατόμων άνω των 60 ετών ανέφεραν ότι είναι σεξουαλικά ενεργοί, όπως και το 10% των ατόμων άνω των 90 ετών. «Οι ηλικιωμένοι συχνά βρίσκουν μεγαλύτερη ικανοποίηση στη σεξουαλική τους ζωή λόγω της εμπειρίας και των γνωστών προσδοκιών. Ωστόσο, τα ευρήματα δείχνουν ότι ο σεξουαλικός κίνδυνος είναι ιδιαίτερα υψηλός μεταξύ ηλικιωμένων ενηλίκων», εξηγεί η δρ. Kowalska.
Τα δεδομένα είναι ενδεικτικά: Τα κρούσματα γονόρροιας, σύφιλης, χλαμυδίων και άλλων ΣΜΝ αυξάνονται ραγδαία στους ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας σε όλο τον κόσμο. Ναι, η γιαγιά και ο παππούς είναι σεξουαλικά δραστήριοι, αλλά πολλές φορές αμελούν να προστατευθούν. Ειδικότερα, στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα ποσοστά γονόρροιας μεταξύ των ατόμων ηλικίας 55-64 ετών πενταπλασιάστηκαν το διάστημα 2015 – 2019, αφού από περίπου 15 περιπτώσεις/100.000 άτομα έφτασαν στις 57/100.000 άτομα. Παρόμοιες τάσεις έχουν παρατηρηθεί και για τη σύφιλη, τα χλαμύδια και άλλα ΣΜΝ σε αυτή την ηλικιακή ομάδα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο συνολικός αριθμός των νέων διαγνώσεων ΣΜΝ στο πλήθος άνω των 45 ετών αυξήθηκε κατά 18% από το 2015 έως το 2019, ανερχόμενος σε σχεδόν 38.000 περιπτώσεις. Αυτό περιλάμβανε διπλασιασμό των περιπτώσεων γονόρροιας και σύφιλης. Υψηλά ποσοστά έχουν επίσης καταγραφεί σε ηλικιωμένους πληθυσμούς στην Κίνα, την Κορέα, την Κένυα, την Μποτσουάνα και άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο.
Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία μιας αμερικανικής μελέτης σε σχεδόν μισό εκατομμύριο ηλικιωμένα ζευγάρια, η οποία διαπίστωσε ότι η πρόσφατη χηρεία αυξάνει τον κίνδυνο ενός άνδρα να κολλήσει ΣΜΝ, αλλά όχι μιας γυναίκας. Επιπλέον, η χρήση χαπιών σεξουαλικής διέγερσης φάνηκε να επιδεινώνει αυτόν τον κίνδυνο για τους ηλικιωμένους άνδρες.
Οι κίνδυνοι των ανίατων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων είναι ιδιαίτερα ανησυχητικοί για τους ηλικιωμένους ενήλικες, οι οποίοι είναι πιθανότερο να αντιμετωπίζουν χρόνιες παθήσεις, όπως καρδιοπάθειες ή κίνδυνο για ορισμένους καρκίνους που προκαλούνται από λοιμώξεις. Ωστόσο, αυτή η ομάδα αντιμετωπίζει συχνά εμπόδια στο να εξεταστεί και να θεραπευτεί. «Τα στοιχεία αυτά πιθανόν να υποτιμούν την πραγματική έκταση του προβλήματος, καθώς η περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες σεξουαλικής υγείας για τους άνω των 50 ετών και η προσπάθεια αποφυγής του στίγματος, τόσο από την πλευρά των ηλικιωμένων, όσο και από την πλευρά των επαγγελματιών υγείας, οδηγεί αυτή την ηλικιακή ομάδα στο να μην αναζητά βοήθεια για τα ΣΜΝ», τονίζει η δρ. Kowalska.
Μέρος του προβλήματος αποτελεί και το γεγονός ότι οι περισσότερες εκστρατείες σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης αποσιωπούν εντελώς τους ηλικιωμένους. «Τα μηνύματα προαγωγής της υγείας δίνουν την εντύπωση ότι τα προφυλακτικά και οι ανησυχίες για τα ΣΜΝ αφορούν μόνο στους νέους. Η πληρέστερη πληροφόρηση των ηλικιωμένων ενηλίκων σχετικά με τον κίνδυνο και τους τρόπους να είναι σεξουαλικά δραστήριοι με ασφάλεια είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση των επιπέδων ρεκόρ των ΣΜΝ», προτρέπει η δρ. Kowalska. «Οι ηλικιωμένοι έχουν δικαίωμα στην καλή σεξουαλική υγεία, οπότε ας ομαλοποιήσουμε τις συζητήσεις γύρω από το σεξ και τους ηλικιωμένους και ας αλλάξουμε το αφήγημα για τη γήρανση», προσθέτει η ειδικός.
Διαβάστε επίσης:
Αύξηση σοκ των κρουσμάτων σύφιλης και γονόρροιας μέσα σε δύο χρόνια
ΣΜΝ: Γιατί αυξάνονται το καλοκαίρι – «Κλειδί» η έγκαιρη διάγνωση
Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα: Τέσσερις συστάσεις από τον ΕΟΔΥ για τη μείωσή τους
