Είναι η απιστία το τέλος της σχέσης; Είναι οι δυσκολίες στον γάμο το χέρι που θα σπρώξει στην αγκαλιά «παράνομων» συντρόφων; Στα ερωτήματα αυτά έρχεται να τοποθετηθεί μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Archives of Sexual Behavior και, σύμφωνα με όσα αναφέρει σε πρόσφατο άρθρο του ο Δρ Dylan Selterman, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Σπουδών Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου Johns Hopkins και εκ των ερευνητών, τα ευρήματα είναι μάλλον ανατρεπτικά.
Οι ερευνητές συνέλεξαν απαντήσεις από 2.000 περίπου έγγαμους μεσήλικες που χρησιμοποιούν μια εφαρμογή γνωριμιών για άτομα που σκέφτονται να απατήσουν -«Η ζωή είναι μικρή. Κάνε έναν παράνομο δεσμό.» είναι σύνθημα της εταιρείας που λάνσαρε το app- σχετικά με τις σχέσεις τους με τους συζύγους, τα κίνητρα πίσω από τη σκέψη μοιχείας και πώς αισθάνονταν σχετικά με αυτό.
Κόντρα σε συμπεράσματα παλαιότερων μελετών που συνέδεαν την απιστία με «κακούς» γάμους (π.χ. έλλειψη ευχαρίστησης από τη σχέση ή συχνές συγκρούσεις), η πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι οι πρόθυμοι να βρουν παράνομο δεσμό χαρακτήριζαν σχετικά σχετικά καλή την κατάσταση του γάμου τους, επισημαίνοντας ότι ένιωθαν αγάπη για τους συζύγους τους και ένας στους τέσσερις μάλιστα είχε καταφύγει με τον/τη σύντροφο σε σύμβουλο γάμου προκειμένου να βελτιώσουν τις σχέσεις τους.
Παράλληλα, οι εξωγαμιαίες σχέσεις δεν είχαν αρνητικό αντίκτυπο στον γάμο ή την ψυχική ευημερία όσων απατούσαν, οι οποίοι μάλιστα ένιωθαν χαρά και ελάχιστες τύχεις, παρά τα αντίθετα ευρήματα αντίστοιχων μελετών όπως και τη θεώρηση της απιστίας ως ηθική έκπτωση και ένδειξη ενός κακού γάμου από πολλούς ανθρώπους.
Ανύπαρκτο σεξ και μονογαμία
Πρωταρχικό κίνητρο πίσω από τη χαλάρωση των αντιστάσεων και την αποφασιστικότητα για απιστία αναδείχθηκε η κακή -έως ανύπαρκτη για τους μισούς συμμετέχοντες- σεξουαλική ζωή στον γάμο. Το γιατί οι συμμετέχοντες υπέκυπταν στην ανάγκη σεξουαλικής ικανοποίησης, μπορεί να εξηγηθεί από την πολυπλοκότητα του ανθρώπου, τη δυσκολία της μονογαμίας και ότι η ηθική διάστασης της μονογαμίας και της απιστίας δεν είναι μία, αντικειμενική και καθολική, εξηγεί ο καθηγητής.
Πολλοί δεν επιθυμούν να διαλύσουν τον γάμο τους και θα προτιμήσουν έναν παράνομο δεσμό προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες τους. Μπορεί αυτό να είναι το μικρότερο κακό έναντι ενός διαζυγίου. Επιπροσθέτως, η μονογαμία μπορεί να αντίκειται στη φύση μας σύμφωνα με ορισμένους θεωρητικούς της ιστορίας της εξέλιξης και έτσι, να μην είναι εύκολη ούτε ευχάριστη για όλους.
Δεν πρέπει να παραβλέπεται και ο ρόλος της κοινωνίας και των προτύπων της, τα οποία δεν συμφωνούν πάντα με τις επιθυμίες ή τις ανάγκες μας και οδηγούν είτε στην καταπίεση είτε στην αμφισβήτησή τους. Οι περισσότερες κοινωνίες προτάσσουν τη μονογαμία και άλλες δεν την απορρίπτουν επισήμως αλλά αποδέχονται και προωθούν κάποιες μορφές ανοιχτής σχέσης. Όπως σημειώνει ο Δρ Selterman, το χαρτί της ηθικοπλασίας δεν παίζεται μόνο από την κοινωνία αλλά και από αρκετούς επιστήμονες. Η απιστία εντούτοις μπορεί να έχει διάφορες αποχρώσεις και να λειτουργήσει ως στρεσογόνος παράγοντας με αρνητικά, ουδέτερα ή ακόμη και θετικά αποτελέσματα, συναρτήσει πολλών μεταβλητών όπως η προσωπικότητα, το κοινωνικό πλαίσιο και άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τη σχέση.
