Το θέαμα ενός σκύλου που δεν τραβάει το λουρί του, όταν πηγαίνει βόλτα με τον κηδεμόνα του, ή εκείνου που πίνει τον «καφέ» του, ήρεμα και ωραία, παρέα με τον άνθρωπό του, προκαλεί ευχάριστη έκπληξη και θαυμασμό.
Ο σκύλος είναι ικανός να μάθει και το… ανθρώπινο σαβουάρ βίβρ.
Αρκεί, να γνωρίζουμε τον τρόπο. Γιατί, εν αγνοία μας, μπορεί να τον διδάσκουμε μη επιθυμητές συμπεριφορές.
«Τα πρώτα μαθήματα καλής διαγωγής, του τα διδάσκει η μαμά του κατά το χρονικό διάστημα των 60 ημερών, που πρέπει να μείνει μαζί της.
Το πρώτο -και σημαντικότερο– μάθημα είναι τα όρια που πρέπει να βάλει, ώστε τα κουτάβια να αποκτήσουν καλή κοινωνική συμπεριφορά, αρχικά με τα αδερφάκια τους, και έπειτα με τους υπόλοιπους σκύλους που θα συναναστραφούν.
Η διαμόρφωση της προσωπικότητας ενός σκύλου είναι αποτέλεσμα γονιδίων, χρόνου διαμονής με τη μαμά του, αλλά και του περιβάλλοντος», εξηγεί η διπλωματούχος εκπαιδεύτρια σκύλων και σύμβουλος συμπεριφοράς, Ειρήνη Χαρμπούρου.
Όταν βρεθεί ο άνθρωπος που θα υιοθετήσει το κουτάβι, η μαμά σκυλίτσα τού παραδίδει τη σκυτάλη, γιατί «το επόμενο στάδιο μάθησης του σκύλου μας είναι η στιγμή που θα μείνει μαζί μας. Η εκπαίδευση ξεκινά από την πρώτη στιγμή, από τα πάντα, από το περιβάλλον, από εμάς, από τους άλλους ανθρώπους, αλλά και από τους άλλους σκύλους.
Οτιδήποτε κάνει ο σκύλος μας, ονομάζεται συμπεριφορά, και από την οποιαδήποτε συμπεριφορά, μαθαίνει κάτι. Συνεπώς, τι καλύτερο από το να εστιάσουμε μόνο στις επιθυμητές συμπεριφορές, επιβραβεύοντας τις, και να αγνοήσουμε τις αθέμιτες;
Οι άνθρωποι, τείνουμε να επιβραβεύουμε, άθελά μας, περισσότερο τις αθέμιτες συμπεριφορές», επισημαίνει η κα Χαρμπούρου.
Πώς το κάνουμε αυτό; «Για παράδειγμα, την ώρα του φαγητού, όταν ο σκύλος μας γαβγίζει για να τον ταΐσουμε, πέφτουμε στην «παγίδα» και τον κοιτάμε, του μιλάμε, τον χαϊδεύουμε, ή του δίνουμε φαγητό.
Οποιαδήποτε από αυτές τις αντιδράσεις κι αν έχουμε, αυτό που καταφέραμε, είναι ότι επιβραβεύσαμε τον σκύλο μας για αυτή τη συμπεριφορά. Και του μάθαμε να επιμένει, για να αποκτήσει κάτι.
Πρέπει πάντα να έχουμε στο μυαλό μας, πως το αποτέλεσμα οδηγεί τη συμπεριφορά. Η αντίδραση μας στη συμπεριφορά του, τού μαθαίνει κάτι. Την επόμενη φορά μπορούμε να αναρωτηθούμε: «Τώρα, ως προς τι τον εκπαίδευσα;», διευκρινίζει η κα Χαρμπούρου.
Η εκπαίδευση ενός σκύλου είναι σημαντική για πολλούς λόγους, τους οποίους μας εξηγεί η διπλωματούχος εκπαιδεύτρια σκύλων και σύμβουλος συμπεριφοράς.
1) Αρμονική συμβίωση: Ο πρώτος λόγος, λοιπόν, που πρέπει να εκπαιδεύσουμε τον σκύλο μας, είναι η αρμονική συμβίωση. Όπως σε όλες, σχεδόν, τις περιπτώσεις, η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία. Στην περίπτωση ειδικά που μιλάμε για κουτάβι, πρέπει να ακολουθήσουμε το παράδειγμα της μαμάς του και να θέσουμε από την αρχή τα όρια. Το ίδιο, φυσικά, ισχύει και για τα σκυλάκια που υιοθετούμε σε μεγαλύτερη ηλικία. Τα σκυλάκια που έρχονται σπίτι μας, δεν γνωρίζουν τους ανθρώπινους κανόνες. Εμείς, είμαστε υποχρεωμένοι να τους διδάξουμε. Το τι θεωρούμε εμείς φυσιολογικό, διαφέρει από το τι ισχύει για τα σκυλάκια μας.
2) Κοινωνικοποίηση: Στην ερώτηση «πώς σκέφτεστε τον τέλειο σκύλο;», στους περισσότερους θα ερχόταν η εικόνα ενός σκύλου που πηγαίνει βόλτα με χαλαρό λουρί, χωρίς να τραβάει τον κηδεμόνα του και χωρίς να αντιδρά σε οτιδήποτε συμβαίνει γύρω του (σκύλους, γάτες, μηχανάκια κ.ά).
Μια επιτυχημένη και ευχάριστη βόλτα αποτελείται από ένα συνονθύλευμα πραγμάτων που πρέπει να απευαισθητοποιήσουμε, ώστε να είμαστε το πιο σημαντικό ερέθισμα για τον σκύλο μας σε ένα συνεχώς εναλλασσόμενο περιβάλλον. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνον όταν έχουμε κοινωνικοποιήσει σωστά τον σκύλο μας, μέσω της εκπαίδευσης με θετική ενίσχυση. Η βόλτα για τον σκύλο μας είναι πολύ σημαντική, γιατί είναι το σημαντικότερο μέσο εκτόνωσης του.
3) Έκτακτες περιπτώσεις: Ένα από τα πράγματα που μαθαίνουμε κατά τη διαδικασία της εκπαίδευσης, είναι τα παραγγέλματα – εντολές. Ο κυριότερος λόγος που τα διδάσκουμε, είναι για τις έκτακτες περιστάσεις που θα μας χρειαστούν, ώστε να εξασφαλίσουμε την ασφάλεια του σκύλου μας. Για παράδειγμα, όταν στη βόλτα μας κοπεί ο οδηγός, ένα σκυλάκι που γνωρίζει τέλεια την εντολή «Έλα», ή «Stop», ή «Μείνε», θα παραμείνει κοντά μας, ή θα σταματήσει στο σημείο που βρίσκεται. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγουμε την πρόκληση ατυχήματος, που θα μπορούσε να συμβεί, αν το σκυλάκι μας είχε πεταχτεί στον δρόμο. Ένα άλλο παράδειγμα, που δείχνει ότι είναι απαραίτητη η εκπαίδευση, είναι στην περίπτωση που πάει να φάει, ή έχει αρπάξει, ήδη, κάτι από το έδαφος. Με το παράγγελμα «Άστο», ή «Φτύστο», προστατεύουμε τον σκύλο μας από το να φάει κάτι που θα μπορούσε να τον βλάψει.
4) Πνευματική εκτόνωση: Με την εκπαίδευση, μέσω θετικής ενίσχυσης, εκπαιδεύουμε σκύλους οι οποίοι σκέφτονται και επιλέγουν τι συμπεριφορά θα επιτελέσουν. Τους βοηθάμε να καταλάβουν τι θέλουμε, και τους δίνουμε κίνητρο να κάνουν αυτό που επιθυμούν με σωστό τρόπο. Αυτό βοηθά στην πνευματική τους εκτόνωση, γεγονός που συντελεί σε έναν ευτυχισμένο και ήρεμο σκύλο.
5) Επικοινωνία – δέσιμο: Ο τελευταίος, και σημαντικότερος λόγος είναι το ότι η εκπαίδευση οδηγεί στην τέλεια επικοινωνία με τον σκύλο μας, και στο ακόμη μεγαλύτερο δέσιμο μεταξύ μας.
Όπως υποστηρίζει η κα Χαρμπούρου, η σωστή εκπαίδευση είναι μια ευχάριστη διαδικασία, τόσο για εμάς όσο και για τον σκύλο μας.
«Αν έχετε πάρει την απόφαση να ξεκινήσετε αυτό το όμορφο ταξίδι της εκπαίδευσης, διαλέξτε για συνοδοιπόρους επαγγελματίες εκπαιδευτές που θα σας καθοδηγήσουν σωστά», συμβουλεύει η κα Χαρμπούρου και καταλήγει, λέγοντας: «Σε όλα τα σκυλάκια πρέπει να δίνουμε τη ζωή που τους αξίζει: να ανήκουν σε μια οικογένεια, να έχουν αγάπη, φαγητό, αλλά και εκπαίδευση. Μαθαίνουμε τόσα πολλά από τα σκυλάκια μας, που, πολλές φορές, αναρωτιέμαι: «Τελικά, ποιος εκπαιδεύει ποιον;».
Η διπλωματούχος εκπαιδεύτρια σκύλων και σύμβουλος συμπεριφοράς, Ειρήνη Χαρμπούρου
● Η κυρία Ειρήνη Χαρμπούρου είναι διπλωματούχος εκπαιδεύτρια σκύλων και σύμβουλος συμπεριφοράς, απόφοιτη των σχολών «Kynagon Dog Trainers» και Woofland Academy. Παρακολουθεί ανελλιπώς σεμινάρια για να εμπλουτίσει τις γνώσεις της πάνω στον τομέα της θετικής εκπαίδευσης.
Ζει στην Πρέβεζα.
Διαβάστε επίσης
