– «Ο σκύλος μου ξέρει ότι έκανε λάθος και τώρα μου κρατάει μούτρα επειδή τον μάλωσα. Τον φωνάζω να έρθει για να τον χαϊδέψω, και με κοιτάζει υπεροπτικά».
– «Τον πήρα βιαστικά από το πάρκο και τον έβαλα με το ζόρι στο αμάξι γιατί αρνιόταν να μπει. Εδώ και ώρα μου κρατάει μούτρα. Του μιλάω, και μου γυρίζει το κεφάλι του από την άλλη».
– «Μόλις καταλάβει ότι θα κάνουμε κάτι που δεν του αρέσει, όπως το μπάνιο, η επίσκεψη στον γιατρό, το να του φορέσω το λουρί κ.λπ, κατευθείαν μου κρατάει μούτρα και δεν θέλει να συνεργαστεί. Είναι παγερά αδιάφορος σε ό,τι του ζητάω να κάνει».
Αντιδράσεις σκύλων που δείχνουν ότι κατσουφιάζουν με τις πράξεις των κηδεμόνων τους.
«Πόσες φορές έχετε ακούσει φίλους και γνωστούς να υποστηρίζουν ότι, σε διάφορες καθημερινές καταστάσεις, ο σκύλος τους τούς κάνει τον δύσκολο, ή νιώθει ένοχος για τη σκανταλιά του; Και πόσες φορές σκεφτήκατε κι εσείς ότι ο σκύλος σας σάς κρατάει μούτρα, ως άμυνα, για κάτι που του κάνετε και δεν του αρέσει;
Προς αποκατάσταση της αλήθειας, λοιπόν, καλό είναι να γνωρίζουμε πως ναι, οι σκύλοι βιώνουν και έχουν συναισθήματα. Όχι, όμως, τόσο σύνθετα, ώστε να μας κρατάνε μούτρα, να γίνονται εκδικητικοί, να νιώθουν και να αντιδρούν με βάση την ανθρώπινη λογική.
Ας μην ξεχνάμε πως οι δυνατότητες του εγκεφάλου ενός σκύλου αντιστοιχούν στις δυνατότητες ενός παιδιού δυόμιση ετών», επισημαίνει η σύμβουλος συμπεριφοράς και εκπαιδεύτρια σκύλων, Αλεξάνδρα Ιατρού.
Άρα, τα περίπλοκα συναισθήματα, σύμφωνα με την ίδια, είναι για εμάς τους ανθρώπους, κι όχι για τα σκυλιά. Οι σκύλοι δεν μας μουτρώνουν. Προσπαθούν να μας επικοινωνήσουν κάτι διαφορετικό, το οποίο, όμως, εμείς δεν αντιλαμβανόμαστε.
«Δυστυχώς, στην προσπάθειά μας να τους κατανοήσουμε, τείνουμε να τους εξανθρωπίζουμε. Δηλαδή, να τους αποδίδουμε ανθρώπινα χαρακτηριστικά, όπως συναισθήματα και συμπεριφορές, θεωρώντας ότι αντιδρούν όπως εμείς.
Επειδή τα σκυλιά δεν μιλούν τη γλώσσα μας, ο μόνος τρόπος για να επικοινωνήσουμε μαζί τους, είναι να κατανοήσουμε και να εκτιμήσουμε αυτά που μας «λένε» μέσω της «γλώσσας του σώματος» και της φωνής τους», υπογραμμίζει η κα Ιατρού.
Διευκρινίζει ότι οι εικασίες που κάνουμε για «χειρονομίες» ή πράξεις, συχνά, σημαίνουν ακριβώς το αντίθετο από αυτό που προσπαθεί ο σκύλος μας να μας επικοινωνήσει.
Ενημερώνει ότι τα σκυλιά επικοινωνούν, χρησιμοποιώντας μια σύνθετη «γλώσσα σημάτων σώματος», η οποία αντικατοπτρίζει αυτό που σκέφτονται και αισθάνονται.
«Χρησιμοποιούν αυτά τα σήματα, συνειδητά και ασυνείδητα, για να επικοινωνούν τις προθέσεις τους και να διασφαλίζουν την προσωπική τους ασφάλεια.
Επίσης, τα σκυλιά χρησιμοποιούν, συνήθως, σήματα μετατόπισης και κατευνασμού για να αποφύγουν την αντιπαράθεση.
Αυτά τα σήματα του σώματος χρησιμοποιούνται για την απόσπαση της προσοχής – ένας τρόπος για να καλύψουν αυτό που πραγματικά νιώθει ο σκύλος», υπογραμμίζει η σύμβουλος συμπεριφοράς και εκπαιδεύτρια σκύλων και συμπληρώνει: «Έτσι, κάθε φορά που θεωρούμε πως ο μικρός μας φίλος μάς κρατάει μούτρα, πρέπει να αναλογιζόμαστε ότι, στην πραγματικότητα, δεν έχει κάτι προσωπικό μαζί μας, και ότι εκείνη τη στιγμή νιώθει εξαιρετικά άβολα απέναντι σε εμάς ή το περιβάλλον του.
Με άλλα λόγια, το «μούτρωμα», όπως οι άνθρωποι το «μεταφράζουν», είναι μια προσπάθειά του για να μας καθησυχάσει, καθώς με τη συμπεριφορά μας καταφέραμε να γίνουμε για εκείνον μια αντιληπτή απειλή.
Οι περισσότερες συμπεριφορές κατευνασμού είναι εξαιρετικά υποχωρητικές, με το σκυλί να προσπαθεί να αποφύγει κάθε αλληλεπίδραση μαζί μας».
Σύμφωνα, λοιπόν, με την κα Ιατρού, τα σημάδια σώματος που μας δίνει ο σκύλος μας, κι εμείς τα «μεταφράζουμε» με ανθρωπομορφισμό, θεωρώντας ότι ο μικρός μας φίλος μάς κάνει νάζια, είναι:
• «Whale Eye»: ο σκύλος γυρίζει το κεφάλι του μακριά, αλλά συνεχίζει να βλέπει την αντιληπτή απειλή, δηλαδή εμάς, δείχνοντας τα λευκά σημεία των ματιών του.
• Αποτροπή των ματιών: Προσπαθεί να αποφύγει κάθε οπτική επαφή μαζί μας. Ένας σκύλος που νιώθει χαρά και εμπιστοσύνη κοντά μας, λατρεύει να μας κοιτάει στα μάτια. Αν το αποφεύγει, προφανώς νιώθει άβολα απέναντι σε μας ή στο περιβάλλον του, και είναι στρεσαρισμένος.
• Στροφή του κεφαλιού του: Ο σκύλος θα γυρίσει το κεφάλι του μακριά από την πηγή φόβου ως χειρονομία χαλάρωσης.
• Καμπυλωτά φρύδια, που προκαλούνται από την ένταση του προσώπου του.
• Χαμηλή ουρά, η οποία δείχνει δυσφορία και αβεβαιότητα.
• Αυτιά με κλίση προς τα πίσω.
• Αποσύρεται στο κρεβατάκι του, ή κρύβεται κάτω από κάποιο έπιπλο ή δωμάτιο, ως ένδειξη υπερβολικού στρες, άγχους ,φόβου.
• Προσπαθεί να μικρύνει – κουλουριάζει το σώμα του ως ένδειξη ανασφάλειας.
Εν κατακλείδι, ο σκύλος δεν μουτρώνει, και «το να τον φέρνουμε σε καταστάσεις με τις οποίες στρεσάρεται και αντιδρά, δεν είναι χαριτωμένο, ούτε αστείο.
Απέναντί μας έχουμε ένα πλάσμα τρομοκρατημένο, που προσπαθεί να μας επικοινωνήσει σε πόσο άβολη θέση το έχουμε φέρει, κι όχι έναν σκύλο που μας κάνει τον δύσκολο, όπως αρκετοί θεωρούν», τονίζει η κα Ιατρού και προσθέτει: «Μαθαίνοντας να αποκωδικοποιούμε σωστά τη «γλώσσα σώματος» των σκύλων και σταματώντας να αποδίδουμε ανθρώπινες συμπεριφορές σε σκυλίσιες, μπορούμε να έχουμε μια πιο ουσιαστική σχέση μαζί τους, βασισμένη στον σεβασμό, την κατανόηση και την αληθινή επικοινωνία».
H σύμβουλος συμπεριφοράς και εκπαιδεύτρια σκύλων, Αλεξάνδρα Ιατρού
• Η κυρία Αλεξάνδρα Ιατρού είναι σύμβουλος συμπεριφοράς και εκπαιδεύτρια σκύλων, απόφοιτος της σχολής Cane Sentio και πτυχιούχος του Τμήματος Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Έχει εθελοντική ενασχόληση με αδέσποτα ζώα περισσότερο από μια δεκαετία και εκπαιδεύει με επιστημονικές μεθόδους, βασισμένες πάνω στον συμπεριφορισμό, χρησιμοποιώντας επιβράβευση και σεβασμό προς τον σκύλο.
Και, όπως υποστηρίζει: «το πιο σημαντικό, άλλωστε, στην εκπαίδευση είναι να γίνουμε εμείς η αλλαγή που θέλουμε για τον σκύλο μας, και εκείνος θα ακολουθήσει».
Διαβάστε επίσης
