Τα κουτάβια είναι τρισχαριτωμένα και αξιολάτρευτα, και μας χαρίζουν χαρούμενες στιγμές. Ωστόσο, η απόκτηση ενός κουταβιού δεν είναι …παίξε-γέλασε. Η ανατροφή του απαιτεί ψυχραιμία, ηρεμία, χρόνο, καθοδήγηση και αγάπη. Γιατί ένα κουτάβι θα δαγκώσει, θα καταστρέψει αντικείμενα στο σπίτι, θα κάνει την ανάγκη του σε σημεία που δεν επιθυμούμε.
Και πάνω απ’ όλα, αυτό που οφείλετε είναι να κατανοήσετε το κουτάβι σας, γιατί μπορεί η συγκίνηση να είναι μεγάλη, και οι πρώτες μέρες να είναι γεμάτες με ανησυχία, κούραση, και, φυσικά, χαρά, αλλά η κηδεμονία ενός σκύλου, ειδικά ενός κουταβιού, δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Εν αντιθέσει με τους κηδεμόνες που δείχνουν ανέμελοι στις βόλτες με τον σκύλο τους. Συχνά, ακούμε την έκφραση «τα παιδιά δεν έρχονται με οδηγίες». Ακριβώς το ίδιο ισχύει και για τους σκύλους.
«Ένας σκύλος, ανεξαρτήτως ηλικίας, θα είναι μονίμως εξαρτημένος από τον άνθρωπο», λέει ο θετικός εκπαιδευτής σκύλων, κ. Σεραφείμ Καρυπίδης, εξηγώντας ότι «θα περάσει από διάφορες αναπτυξιακές περιόδους και θα πρέπει κι εμείς από την πλευρά μας να προσαρμοστούμε. Η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ ενός παιδιού και ενός σκύλου έγκειται στο πόσο γρήγορα αναπτύσσεται ο σκύλος. Ένα βρέφος θα μεγαλώνει και θα αναπτύσσεται σε διάστημα ετών. Ένα παιδί θα βγάλει τα ενήλικα δόντια του στο Δημοτικό (6-12 ετών), ενώ ένας σκύλος σε ηλικία μόλις 4-8 μηνών. Όλα στη ζωή ενός σκύλου κυλούν ταχύτατα, ενώ εμείς τρέχουμε να τα προλάβουμε».
Η συμβολή των γονέων
Για να κατανοήσουμε τον χαρακτήρα του σκύλου, θα πρέπει να ξεκινήσουμε από την κοιλιά της μαμάς του.
«Μια σκυλίτσα κυοφορεί, και σε λίγο θα γεννήσει. Ο χαρακτήρας των εμβρύων έχει, ήδη, αρχίσει να διαμορφώνεται, καθώς οι καταστάσεις στις οποίες θα εκτεθεί η μητέρα, θα έχουν επιπτώσεις και στα κουτάβια: μέσω του άγχους που θα βιώσει. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να φροντίζουμε, κάθε έγκυος να βιώνει μια ήρεμη εγκυμοσύνη, δίχως στρες. Επίσης, τα κουτάβια, καθώς έχουν μισό DNA από τη μητέρα και μισό από τον πατέρα, είναι πιθανό να κληρονομήσουν και κάποια από τα χαρακτηριστικά των γονιών τους: εμφανισιακά, οργανικά και συμπεριφορικά, είτε είναι επιθυμητά, είτε όχι.
Οπότε, εάν έχουμε αποφασίσει να αγοράσουμε ένα κουτάβι, θα πρέπει να στηρίξουμε σοβαρούς εκτροφείς, οι οποίοι έχουν σκυλιά δίχως προβλήματα και ζουν σε κατάλληλες συνθήκες, με αγάπη και φροντίδα. Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο να πωλούνται κουτάβια από ανώνυμους εκτροφείς, τα οποία, δυστυχώς, παρουσιάζουν πάρα πολλά προβλήματα. Αγοράζοντάς τα, συμβάλλουμε στη διαιώνιση του προβλήματος. Στον αντίποδα, υπάρχουν πολλά αδέσποτα, τα οποία μπορεί να μην έζησαν σε ιδανικές συνθήκες, ή και να μη γνωρίζουμε τους γονείς τους, όμως γίνονται εξαίρετα κατοικίδια.
Αφότου, λοιπόν, τα βρέφη γεννηθούν, θα είναι εντελώς ανήμπορα και απόλυτα εξαρτημένα από τη μητέρα. Αυτή η εξάρτηση σιγά-σιγά θα αρχίσει να φθίνει, και τα κουτάβια θα γίνονται όλο και πιο ανεξάρτητα. Και θα αρχίσουν την εξερεύνηση.
Ο χρόνος που θα μείνουν με τη βιολογική τους οικογένεια παίζει μεγάλο ρόλο, καθώς είναι σημαντική η συμβολή αυτού του πρώιμου κοινωνικού περιβάλλοντος στην ανάπτυξη του σκύλου και στη διαμόρφωση του μετέπειτα χαρακτήρα του. Δεν θέλουμε να χωρίσουμε το κουτάβι από τη μητέρα του πολύ νωρίς, όχι πριν από τον 2ο μήνα. Αυτό το χρονικό διάστημα είναι καθοριστικό για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα του, και εξαρτάται από τη μητέρα του.
Εάν η μητέρα έχει γεννήσει στις εγκαταστάσεις ενός σοβαρού εκτροφέα, μπορεί να κρατήσει τα κουτάβια περισσότερο χρόνο και να δουλεύει εντατικά μαζί τους, έτσι ώστε να τους εξασφαλίσει τα απαραίτητα εφόδια για τη μετέπειτα ζωή τους, στο σπίτι του κηδεμόνα.
Εν ολίγοις, δεν παίζει ρόλο η ράτσα, το πώς δείχνει ένας σκύλος, ή αν είναι καθαρόαιμος. Αλλά οι γονείς του, το πώς ζούσε η μητέρα του κατά την κύηση, ο χρόνος που πέρασε με τη μητέρα του ως νεογνό, και οι συνθήκες που επικρατούσαν στο διάστημα αυτό. Από ‘κει και πέρα ξεκινούν οι δικές μας ευθύνες», εξηγεί ο κ. Καρυπίδης.
Η συμβολή του κηδεμόνα
Ένα κουτάβι είναι αεικίνητο, ακούραστο, μας γρατζουνάει, μας δαγκώνει και μονίμως κάνει την τουαλέτα του παντού. Έχουμε αρχίσει να κουραζόμαστε, και φοβόμαστε μήπως κάνουμε κάτι λάθος, γιατί δεν ξέρουμε τι είναι το σωστό. Σε αυτό το σημείο υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να κάνουμε, και κάποια που δεν θα έπρεπε.
Τη σπουδαιότητα της κοινωνικοποίησης για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα του κουταβιού τονίζει ο κ. Καρυπίδης, καθώς «το κουτάβι έρχεται στο σπίτι μας, συνήθως κατά τη διάρκεια της αναπτυξιακής περιόδου, που ονομάζεται περίοδος κοινωνικοποίησης – μεταξύ ενός και τρεισήμισι μηνών. Είναι η περίοδος που θέλουμε να εκθέσουμε τον σκύλο σε διάφορα ερεθίσματα και καταστάσεις, και ιδιαίτερα σε αυτά τα οποία πρόκειται να αντιμετωπίσει στο μέλλον ως ενήλικος σκύλος. Γιατί ό,τι συναντήσει σε αυτό το χρονικό διάστημα, θα θεωρηθεί ως οικείο στο μέλλον, κι όχι ως ξένο.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε πως αυτή η διαδικασία δεν πρέπει να περιλαμβάνει αναγκαστική έκθεση και οποιουδήποτε είδους στρες. Παράλληλα, ο κτηνίατρος θα μας πει ότι ο σκύλος μας δεν κάνει να βγει έξω πριν ολοκληρώσει τα εμβόλιά του. Που σημαίνει ότι θα έχει περάσει η κρίσιμη περίοδος κοινωνικοποίησης. Υπάρχει, ωστόσο, τρόπος να κάνετε και τα δύο, εάν φροντίσετε το κουτάβι να μην έρθει σε επαφή με πιθανές εστίες μόλυνσης – για περαιτέρω πληροφορίες απευθυνθείτε στον γιατρό σας. Επίσης, θα έχει την ευκαιρία να εκτεθεί σε νέα ερεθίσματα. Ο τρόπος αυτός είναι να πάρετε αγκαλιά το κουτάβι σας και να βγείτε βόλτα».
Τα «προβλήματα» κάθε κουταβιού
Πονοκέφαλος, για πολλούς κηδεμόνες, είναι το δάγκωμα του κουταβιού, αλλά και η τουαλέτα του. Και, όπως λέει ο θετικός εκπαιδευτής σκύλων κ. Σεραφείμ Καρυπίδης, «δάγκωμα, η αιώνια μάχη. Τα δόντια του σκύλου, όπως είπαμε, θα αναπτυχθούν πολύ γρήγορα, το ίδιο και η γνάθος του, και, φυσικά, αυτή η διαδικασία θα είναι ιδιαίτερα άβολη, αν όχι επίπονη.
Αν λάβουμε υπόψη ότι οι σκύλοι δεν έχουν χέρια, αλλά στόματα, ότι μόλις έχουν έρθει σε αυτόν τον κόσμο και θέλουν να μάθουν όσα περισσότερο μπορούν, και ότι είναι κοινωνικά όντα και αναζητούν την αλληλεπίδραση με άλλα άτομα του ίδιου περιβάλλοντος, τότε θα μας λυθεί η απορία γιατί μας δαγκώνει συνέχεια το κουτάβι μας, όπως και κάθε άλλο πράγμα μέσα στο σπίτι.
Δεν έχει νόημα να λέμε όχι κάθε 5 δευτερόλεπτα. Η υπόδειξη της μη επιθυμητής συμπεριφοράς δεν είναι τόσο αποτελεσματική, όσο η επιβράβευση της επιθυμητής. Γι’ αυτό και είναι καλύτερο να προσπαθούμε να ανακατευθύνουμε αλλού τη συμπεριφορά».
Ένα κουτάβι που κάνει «λιμνούλες» σε οποιοδήποτε σημείο του σπιτιού είναι γιατί σε μια τόσο μικρή ηλικία δεν έχει ακόμα, ούτε τον έλεγχο, ούτε την ικανότητα να κρατήσει μεγάλη ποσότητα ούρων, όπως όταν θα είναι ενήλικος. Και όταν καταλάβει ότι πρέπει να κάνει την ανάγκη του είναι, πλέον, πολύ αργά.
Και πάλι είναι στο χέρι μας να ορίσουμε το κατάλληλο πλαίσιο στο οποίο θα επιτηρούμε προσεκτικά το κουτάβι και θα φροντίζουμε να είμαστε ένα βήμα μπροστά: να προβλέπουμε το πότε θα χρειαστεί να πάει τουαλέτα. Και σιγά-σιγά θα γίνεται όλο και με μεγαλύτερη επιτυχία.
«Για ακόμη μια φορά, είναι εντελώς αναποτελεσματικό να μαλώνουμε ένα κουτάβι για κάτι το οποίο είναι εντελώς φυσιολογικό», επισημαίνει ο κ. Καρυπίδης και συμβουλεύει: «Η συμβίωση με ένα κουτάβι δεν είναι εύκολη υπόθεση. Θέλει πολλή δουλειά και υπομονή. Μην εκνευρίζεστε, αν ακόμη δεν μπορεί να κρατηθεί τόσο, ή αν ακόμα δεν έμαθε τι θέλετε να κάνει και τι όχι. Αυτή η περίοδος δεν θα διαρκέσει πολύ, οπότε προσπαθήστε να την αξιοποιήσετε κατάλληλα. Και μην ξεχνάτε, φυσικά, να την απολαμβάνετε!».
Ο θετικός εκπαιδευτής σκύλων, Σεραφείμ Καρυπίδης
*Ο κύριος Σεραφείμ Καρυπίδης είναι approved instructor της Academy of Dog Training and Behaviour (Adtb) και εδώ και δύο χρόνια παρακολουθεί μαθήματα για το Advanced Diploma in Canine Behaviour Management (ADCBM) του Compass Education. Ζει στη Θεσσαλονίκη.
Διαβάστε επίσης
