Ο σκύλος είναι ζημιάρης και ανυπάκουος ή μήπως τον αδικείτε; Η απάντηση δεν θα σας αρέσει

«Πόσο εύκολο είναι, τελικά, να συμβιώνουμε αρμονικά με τον σκύλο μας;
Και πόσο εύκολο είναι να επικοινωνούμε μαζί του, ώστε να καταλαβαίνουμε τι χρειάζεται, τι θέλει; Αλλά και ‘κείνος να καταλαβαίνει τι ακριβώς θέλουμε εμείς από αυτόν;

Γιατί ο σκύλος δεν είναι άνθρωπος. Δεν γνωρίζει τη γλώσσα μας, ούτε τους κανόνες μας. Και δεν έρχεται στο σπίτι μας με εγχειρίδιο καλής συμπεριφοράς.

Σε αυτήν την προσπάθεια επικοινωνίας μας και στις όποιες δυσκολίες συναντάμε, δείχνουμε κατανόηση σ’ αυτή τη διαφορετικότητα;

Είμαστε επιεικείς μαζί του; Συνεπείς σε αυτά που του μαθαίνουμε; Κι αν όχι; Πόσο δίκαιοι είμαστε, όταν απαιτούμε απ’ αυτόν «σωστές» συμπεριφορές;».

Αυτά τα καίρια ερωτήματα, που αφορούν τη κοινή ζωή ιδιοκτήτη/κηδεμόνα και σκύλου, διατυπώνει η θετική εκπαιδεύτρια σκύλων, Ελένη Κασπίρη. Και μας αποκαλύπτει πόσο άδικοι είμαστε απέναντι στον πιο πιστό μας φίλο.

«Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα, μέσα από την εμπειρία μου, είναι «όχι» – τις περισσότερες φορές.

Πολλοί κηδεμόνες μαθαίνουν στον σκύλο τους διάφορες συμπεριφορές, που στη συνέχεια, και ανάλογα με τη διάθεσή τους, ή κατά περίπτωση, τους ενοχλούν. Και τότε, του ζητούν να κάνει κάτι άλλο από αυτό που ξέρει καλά, και που εκείνοι του έμαθαν!

Κι όταν δεν ανταποκρίνεται, επειδή δεν καταλαβαίνει τι συμβαίνει, θυμώνουν άδικα μαζί του και τον εξαναγκάζουν, ποικιλοτρόπως, να κάνει αυτό που θέλουν.

Έξι περιπτώσεις που αδικούμε τον σκύλο

Για να γίνει πιο κατανοητό, θα αναφέρω μερικά παραδείγματα με κάποιες μαθημένες από τους κηδεμόνες συμπεριφορές, που έχουν γίνει αιτία για πολύ άδικη αντιμετώπιση του σκύλου, αλλά και για πολλές συγκρούσεις μεταξύ τους.

1. Τον αφήνουν να ανεβαίνει στον καναπέ, γιατί τους αρέσει να είναι ξαπλωμένος δίπλα τους, και τον χαϊδεύουν, τον παίρνουν αγκαλιά, του μιλούν γλυκά, οπότε ενισχύουν πάρα πολύ αυτή την συμπεριφορά.

Τον κατεβάζουν, όμως, με πολύ μεγάλη ευκολία, όταν έρθει κάποιος επισκέπτης, ή όταν οι ίδιοι δεν έχουν διάθεση.
Αν ο σκύλος δεν κατεβαίνει, τον εξαναγκάζουν με σπρωξιές, τραβήγματα από το κολάρο, φωνές και χτυπήματα!

Ο σκύλος, γεμάτος απορία και απόλυτα μπερδεμένος, δεν μπορεί να καταλάβει τι έχει συμβεί και γιατί του συμπεριφέρονται έτσι…
Κάποιοι σκύλοι μπορεί να φοβηθούν, να κατέβουν και να λουφάξουν σε μια γωνιά.
Κάποιοι άλλοι, όμως, αντιστέκονται, και εκεί η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη! Τότε τον απομονώνουν στο μπαλκόνι, στο crate, ή τον δένουν.

2. Τον ταΐζουν στο τραπέζι, γιατί τον λυπούνται που κοιτάζει με βλέμμα γεμάτο ικεσία, οπότε ο σκύλος μαθαίνει κάθε φορά που τρώνε να τρέχει πρώτος για να πιάσει θέση στο τραπέζι.

Αλλά, όταν έχουν καλεσμένους, τον υποχρεώνουν να φύγει μακριά.

3. Τον χαϊδεύουν, τον αγκαλιάζουν, του κάνουν χαρές όταν πηδά πάνω τους, κι έτσι δυναμώνουν πολύ αυτή τη φυσιολογική για το σκύλο συμπεριφορά, που την κάνει γιατί χαίρεται. Επειδή θέλει να επικοινωνήσει, να χαιρετήσει, να παίξει.

Έτσι, θα πηδά όλο και πιο συχνά, και όχι μόνο σε αυτούς, αλλά σε όλους, αφού έμαθε ότι αυτό του φέρνει χάδια και χαρές.

«Εμένα δεν με ενοχλεί, μου αρέσει», μου λένε κάποιοι.
Ωραία… Κι όταν έρθει επισκέπτης που δεν του αρέσει; Όταν το κάνει στο δρόμο στους περαστικούς; Όταν εσύ φοράς τα καλά σου ρούχα κι εκείνος έχει πατήσει στις λάσπες; Όταν είσαι κουρασμένος, κακόκεφος, στεναχωρημένος;

«Τότε τον μαλώνω, ή τον απομονώνω», είναι η απάντηση.

4. Του επιτρέπουν να κοιμάται στο κρεβάτι τους, αλλά όταν ο/η σύντροφος δεν τον θέλει, τον διώχνουν και τον απομονώνουν.

5. Τους αρέσει να γαβγίζει, γιατί πολλοί το βρίσκουν γλυκό που θέλει να τους προστατέψει, και του μιλούν, τον χαϊδεύουν, τον επαινούν. Άρα, ο σκύλος μαθαίνει ότι όσο πιο πολύ γαβγίζει, τόσο κερδίζει ωραία πράγματα.

Κι όταν φθάσει να γίνει υπερβολικό και ασταμάτητο το γάβγισμα, σε βαθμό που να ενοχλεί, όχι μόνο τους γείτονες, αλλά και τους ίδιους, καταφεύγουν σε λύσεις αθέμιτες και πολλές φορές επώδυνες για το σκύλο. Με μαλώματα, απομόνωση, ξύλο. Κάποιοι χρησιμοποιούν μέχρι και ηλεκτρικό κολάρο…

6. Όταν τραβάει στη βόλτα, τον ακολουθούν γιατί τον λυπούνται που θέλει να τρέξει και να χαρεί. Με τον τρόπο αυτό, του μαθαίνουν ότι με το τράβηγμα κερδίζει.

Άρα, θα τραβάει όσο μπορεί για να πάει εκεί που θέλει, αφού ο σκύλος, όταν βρίσκεται έξω, θέλει να τρέξει, να μυρίσει, να εξερευνήσει, να επικοινωνήσει.

Αλλά, όταν αυτό γίνεται ανεξέλεγκτο και δεν μπορούν να τον συγκρατήσουν, ή κάποιους τους πετάει κάτω, τότε ο πνίχτης, τα τινάγματα, τα κρεμάσματα, οι κλωτσιές κ.λπ. είναι μονόδρομος.

Υπάρχουν και οι περιπτώσεις που ο σκύλος δεν ξαναβγαίνει, ποτέ, βόλτα…

Τι δεν μπορεί να κατανοήσει ένας σκύλος

Με αυτές τις διαφορετικές συμπεριφορές μας μπερδεύουμε τον σκύλο, και είναι αναμενόμενο να μην ξέρει τι πρέπει να κάνει και ποια είναι, τελικά, κάθε φορά η σωστή (για εμάς) συμπεριφορά.

Δεν μπορεί, φυσικά, να καταλάβει τη διαφορά ανάμεσα στα εξής:
● Φοράω τη φόρμα μου, πήδα πάνω μου. Αλλά όχι όταν φοράω τα καλά μου ρούχα. Ή, πήδα σε μένα, αλλά όχι στον επισκέπτη.

● Ανέβα στον καναπέ τώρα που έχω διάθεση να κάνουμε χαρές, αλλά όχι όταν είμαι κακόκεφος.

● Έλα στο τραπέζι κάθε φορά που τρώμε, αλλά όχι όταν έρθουν επισκέπτες.

● Γάβγισε στον κλέφτη, αλλά όχι στον επισκέπτη ή στον περαστικό.

● Τρέχα στη βόλτα τώρα που είμαι ξεκούραστος, αλλά όχι όταν είμαι κουρασμένος.

● Πάρε την παλιά παντόφλα να παίξεις, αλλά μην ακουμπήσεις το ακριβό μου παπούτσι, κ.λπ.

Κι ενώ είναι καθαρά δική μας η ευθύνη για τη σύγχυσή του, όταν δεν «συμμορφώνεται» κατά πως επιθυμούμε, τον τρομοκρατούμε κι από πάνω, χρησιμοποιώντας σωματική, λεκτική, και ψυχολογική βία!

Πώς νοιώθει

Οι συνέπειες απ’ αυτές τις απαράδεκτες και άδικες συμπεριφορές μας, οι οποίες δείχνουν έλλειψη σεβασμού προς τον σκύλο μας, είναι καταστροφικές.

Γιατί παύει να μας εμπιστεύεται, μας φοβάται, δεν νιώθει, πια, ασφαλής κοντά μας. Πληγώνεται ψυχικά, κι έτσι χαλάμε τη σχέση μας μαζί του.

Αλλά και απέναντι στους επισκέπτες, τον/τη σύντροφο, ή τους περαστικούς, μαθαίνει να είναι εχθρικός, αφού ο ερχομός ή η παρουσία τους είναι πηγή αρνητικών πραγμάτων γι’ αυτόν.

Η κακή επικοινωνία

Κάποιοι λένε:
«Και θα κάνει ο σκύλος ό,τι θέλει; Υπάρχουν ώρες εύκολες και δύσκολες. Υπάρχουν διάφορες περιστάσεις και συνθήκες που αλλάζουν, και πρέπει να υπακούει. Αν δεν το κάνει με το καλό, θα το κάνει με το κακό».

Εδώ, ακριβώς, έγκειται το πρόβλημα της κακής επικοινωνίας και της έλλειψης κατανόησης, και δημιουργείται η «παρεξήγηση»: έρχονται σε αντιπαλότητα με το σκύλο τους! Του κολλάνε και μια ταμπέλα, όπως ξεροκέφαλος, ανυπάκουος, ατίθασος, κυριαρχικός κ.ά, και η τιμωρία τότε, φαίνεται να είναι ο μόνος δρόμος.
Και η αδικία είναι καταφανής εδώ. Δεν βλέπουν το αυτονόητο, ότι ο σκύλος δεν κάνει «ό,τι θέλει», αλλά αυτό που εκείνοι του έμαθαν.

Με ποιο τρόπο δείχνουμε στον σκύλο τι επιθυμούμε

Το σωστό είναι να τον διδάξουμε με θετικό τρόπο και να του ζητάμε ευγενικά και όμορφα να κατέβει από τον καναπέ, αν έρθει κάποιος επισκέπτης που φοβάται τα σκυλιά.

Όπως θα ζητούσαμε από το παιδί μας να πάει για λίγο στο δωμάτιό του να παίξει. Γιατί θέλουμε να συζητήσουμε κάτι που δεν πρέπει να ακούσει.

Αυτό ισχύει και για τις υπόλοιπες συμπεριφορές. Πάντα με καθοδήγηση προς την επιθυμητή.

Τότε ο σκύλος θα τις κάνει ευχάριστα και αδιαμαρτύρητα, χωρίς να μπερδεύεται, χωρίς να ερχόμαστε διαρκώς σε αντιπαράθεση μαζί του. Και χωρίς να βάζουμε σε κίνδυνο τη σχέση μας!

Και μην ξεχνάμε, ότι αυτό είναι το σπίτι του και έχει δικαιώματα, συνήθειες, καθημερινότητα και έναν τρόπο ζωής, που δεν είναι δίκαιο και ηθικά σωστό να του τον στερούμε, ή να τον αλλάζουμε επειδή κάποιος επισκέπτης ή σύντροφος σιχαίνεται, ή δεν θέλει τα σκυλιά, ούτε ανάλογα με τα κέφια μας!

Πόσο μάλλον, όταν χρησιμοποιούμε βία, η οποία σε καμία περίπτωση δεν είναι η λύση, ακόμα κι αν άθελά μας, εν άγνοια μας, ή από λάθος πληροφόρηση, ενισχύσαμε μια συμπεριφορά που μας ενοχλεί.

Αν δυσκολευόμαστε, αν δεν γνωρίζουμε, καλό θα είναι να μιλήσουμε με έναν ειδικό, όπως κάνουμε με οποιοδήποτε θέμα που δεν ξέρουμε πώς να διαχειριστούμε.

Ένας θετικός εκπαιδευτής με γνώσεις και σεβασμό στα σκυλιά θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα τα πράγματα που αφορούν τον σκύλο και να μάθουμε πώς να επικοινωνούμε σωστά μαζί του.

Είναι πολύ σημαντικό, να του διδάξουμε τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται με ξεκάθαρα μηνύματα, με συνέπεια, με ηρεμία, με υπομονή και πάντα με σεβασμό και δίκαιη αντιμετώπιση. Όπως κάνουμε και με το παιδί μας.

Άλλωστε, και ο σκύλος παιδί μας δεν είναι;

Ένα παιδί διαφορετικό, που προσπαθεί να ενταχθεί στην οικογένειά μας, αλλά δεν γνωρίζει το πώς…
Μαθαίνει τα πάντα από εμάς, με εμάς, για εμάς!

Και όταν κάνει κάτι «λάθος», ας ψάξουμε να βρούμε τι δεν κάναμε εμείς σωστά, γιατί εκείνος δεν κάνει ποτέ λάθος!

Δεν υπάρχει κανένας λόγος, λοιπόν, να του δείχνουμε με ανάρμοστες συμπεριφορές ποιος είναι το αφεντικό, ούτε να κάνουμε επίδειξη ισχύος.

Σωστοί και καλοί γονείς πρέπει είμαστε, για να νιώθει ασφαλής, ήρεμος και χαρούμενος, και να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη του, τον σεβασμό του και την προθυμία του σε ό,τι του ζητάμε.

Τότε μόνο θα έχουμε φτιάξει μια ισορροπημένη, υγιή και όμορφη σχέση, και θα συμβιώνουμε αρμονικά χωρίς μπερδέματα, χωρίς εντάσεις και συγκρούσεις με το σκύλο-παιδί μας!».

▪ Η κυρία Ελένη Κασπίρη είναι απόφοιτος της Σχολής Stardogs του Γιάννη Αραχωβίτη. Ασχολείται επαγγελματικά με την εκπαίδευση σκύλων τα τελευταία 13 χρόνια. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια, συνέδρια και συνεχώς ενημερώνεται διαβάζοντας. Και, όπως υποστηρίζει: «κυρίως, όμως, μαθαίνω, κάθε μέρα, από τα ίδια τα σκυλιά, που έχουν αποδειχθεί οι καλύτεροί μου δάσκαλοι!».