Κάποια από τα εγκλήματα της διπλανής πόρτας που τελούνται από φυσιολογικά -κατά τα άλλα- άτομα νεανικού πληθυσμού σχετίζονται με την Αντικοινωνική Διαταραχή της Προσωπικότητας, η οποία είναι εξαιρετικά εύφλεκτη και πολλές φορές ανεξέλεγκτη.
Έχετε συναντήσει ποτέ κάποιον που γύρισε τον κόσμο σας ανάποδα; Που προσπάθησε να καταστρέψει κάθε καλό πράγμα στη ζωή σας; Που σας χειραγωγούσε; Συχνά κατηγορούμε τους εαυτούς μας για τις σχέσεις με αυτούς τους τύπους ανθρώπων, ότι ήταν λάθος μας που τους εμπιστευτήκαμε. Η αλήθεια όμως είναι ότι μπορεί να συμβεί στον καθένα. Ας δούμε πώς μπορούμε να τους αναγνωρίσουμε και να τους ξεχωρίσουμε.
Ο όρος «κοινωνιοπαθής» (Sociopath) είναι σχετικά πρόσφατος στη δημόσια σφαίρα. Παρότι αποτελούν περί το 4% του παγκοσμίου πληθυσμού οι περισσότεροι άνθρωποι θα ισχυρίζονταν ότι δεν έχουν συναντήσει ποτέ κανέναν. Προφανώς από άγνοια. Η κοινωνιοπάθεια πολλάκις συγχέεται με την ψυχοπάθεια. Παρότι και οι δύο εντάσσονται στην Αντικοινωνική Διαταραχή της Προσωπικότητας, κοινωνιοπαθείς και ψυχοπαθείς έχουν διακριτά χαρακτηριστικά. Σχηματικά θα λέγαμε ότι η κοινωνιοπάθεια είναι μια ήπια μορφή της ψυχοπάθειας.
Σημειωτέον, πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι οι μετωπιαίοι λοβοί -συγκεκριμένα η μεσοκοιλιακή προμετωπιαία περιοχή του εγκεφαλικού φλοιού- έχει μικρότερη δραστηριότητα σε άτομα με αντικοινωνική διαταραχή της προσωπικότητας σε σχέση με ψυχικώς υγιή άτομα. Επιπλέον, η αμυγδαλή δεν παρουσιάζει καμία δραστηριότητα (στους ψυχοπαθείς) ή δυσλειτουργεί (στους κοινωνιοπαθείς).
Τα χαρακτηριστικά ενός κοινωνιοπαθούς
Η κοινωνιοπάθεια πιστεύεται ότι οφείλεται στην έλλειψη ανατροφής και σε συγκεκριμένους περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως είναι η προβληματική παιδική ηλικία, οι τραυματικές διαπροσωπικές σχέσεις ή το ιστορικό κακοποίησης. Οι κοινωνιοπαθείς χαρακτηρίζονται από ασταθή και μη προσαρμοσμένα πρότυπα συμπεριφοράς. Αυτά τα άτομα συχνά επιδεικνύουν συναισθηματικές εκρήξεις και έλλειψη αυτοέλεγχου. Φαίνονται να είναι συχνά πολύ ενοχλημένοι, αναστατωμένοι και νευρικοί και μοιάζουν ακαλλιέργητοι και ακατέργαστοι. Δεν είναι σε θέση να κρατήσουν μια δουλειά ή να παραμείνουν σε ένα μέρος για μεγάλο χρονικό διάστημα. Συχνά προσκολλώνται σε άλλα άτομα και, γενικά, απολαμβάνουν να βρίσκονται γύρω από άλλους ανθρώπους, αν και δεν λαμβάνουν πολύ υπόψη τους κανόνες που εφαρμόζει η κοινωνία. Η ακανόνιστη και απρόβλεπτη συμπεριφορά τους συχνά οδηγεί σε απρόβλεπτα εγκλήματα, τα οποία έρχονται πολλές φορές σε ευθεία αντίστιξη με τους γονείς τους, τους συγγενείς κ.λπ. που αναρωτιούνται πώς ένα τέτοιο παιδί υπέπεσε σε μια τέτοια κατάσταση.
Τα χαρακτηριστικά ενός ψυχοπαθούς
Πρώτον και κύριον, μελέτες και αποδεικτικά στοιχεία έχουν δείξει ότι η ψυχοπάθεια οφείλεται σε γενετικές αιτίες και όχι σε περιβαλλοντικούς παράγοντες. Οι ψυχοπαθείς είναι γενικώς μορφωμένοι και μπορούν να διατηρούν σταθερές θέσεις εργασίας. Είναι εξαιρετικοί χειραγωγοί και μπορούν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των άλλων, ωστόσο δυσκολεύονται να συγκροτήσουν ισχυρούς δεσμούς με άλλους ανθρώπους. Αυτό που απουσιάζει πλήρως από αυτούς είναι η ενσυναίσθηση· δεν αισθάνονται τύψεις όταν προκαλούν βλάβη σε άλλο άτομο και για αυτό δεν δείχνουν τύψεις για τις ενέργειές τους.
Τα προειδοποιητικά σημάδια
Με δεδομένο ότι η Αντικοινωνική Διαταραχή της Προσωπικότητας δίνει σημάδια από την ηλικία των 15 και μπορεί να διαγνωστεί στα 18, θα είχε νόημα οι γονείς να ανησυχήσουν και να ζητούν τη βοήθεια ψυχιάτρου όταν τα παιδιά τους συμπεριφέρονται κάπως έτσι:
- Επιθετικότητα απέναντι σε ανθρώπους ή ζώα
- Βίαιες εκρήξεις
- Κοινωνική απομόνωση
- Έλλειψη ενσυναίσθησης
- Αδιαφορία για τις ανάγκες των άλλων
- Ακραίοι βανδαλισμοί
- Σοβαρή παραβίαση κανόνων ή νόμων
- Εξάρτηση από τοξικές ουσίες
- Ροπή σε κλοπές και εξαπάτηση
