Εάν είστε σαν τους περισσότερους ανθρώπους, ο ιός COVID-19 σας προκαλεί στρες, ακόμα κι αν δεν σας έχει προσβάλλει. Μπορεί να αισθάνεστε κουρασμένοι, ανήσυχοι, απαθείς, ανήσυχοι, απογοητευμένοι, θλιμμένοι, αγχωμένοι. Μπορεί να είστε ακόμη οργισμένοι επειδή κάποιοι άνθρωποι δεν παίρνουν σοβαρά την πανδημία, ενώ άλλοι είναι υπερβολικοί και αδικαιολόγητα πανικοβλημένοι και φτάνουν στα όρια της υστερίας. Ίσως, ακόμη, πιστεύετε ότι η έκκληση για κοινωνική απομόνωση είναι αδικαιολόγητη. Όποια και αν είναι τα συναισθήματα που προκαλεί ο ιός, γνωρίζουμε ένα πράγμα σίγουρα, ο κόσμος στον οποίο ζούμε έχει αλλάξει, διότι εμείς αλλάζουμε οπτική γωνία αντιμετώπισης.
Μαζί με τη μεγαλύτερη εστίαση στην προσωπική υγιεινή και τον ψηφιακό μετασχηματισμό της εργασίας, υπάρχουν αλλαγές στον τρόπο που σκεφτόμαστε τον κόσμο και τον εαυτό μας. Και αυτές οι αλλαγές είναι και αρνητικές και θετικές.
Έχουμε επιλογή πάντως: μπορούμε να υποκύψουμε στην ψυχολογική πίεση της πανδημίας ή να εκμεταλλευτούμε την ευκαιρία να πυροδοτήσουμε την προσωπική μας ανάπτυξη. Να γίνουμε καλύτεροι ως άνθρωποι. Πιθανότατα γνωρίζετε από την εμπειρία πώς όταν τα πράγματα φαίνονται απελπιστικά και όταν οι καιροί είναι δύσκολοι, τότε βρίσκουμε εσωτερικές δυνάμεις για να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες. Αυτό, βέβαια, δεν ισχύει για όλους, καθώς κάποιοι υποχωρούν υπό το ψυχολογικό βάρος. Αν, όμως, δεν συμβεί αυτό, αν δηλαδή είστε έτοιμοι για ένα άλμα πέρα από τη φθορά, τότε να, τι συμβαίνει πραγματικά και να πώς μας αλλάζει σιωπηλά ο COVID-19.
Υπάρχουν τουλάχιστον πέντε εκδοχές, διαφορετικές εκφάνσεις που υποδηλώνουν αυτοβελτίωση:
Συνειδητοποιούμε πώς τίποτα δεν είναι δεδομένο
Αντιλαμβάνεστε ότι ο τρόπος ζωής μας, η ευζωία, η καθημερινότητα, οι ανέσεις, τα χόμπι, τίποτα δεν είναι εγγυημένο. Ανεξάρτητα από τον πλούτο, την εθνικότητα, την ηλικία, τις πολιτικές πεποιθήσεις ή άλλες ατομικές διαφορές, βιώνουμε συλλογικά τις συνέπειες του ιού. Η κοινωνικοποίηση είναι περιορισμένη και πολλοί από εμάς δεν είναι σε θέση να εκτελέσουν τις βασικές λειτουργίες της δουλειάς τους (όσοι είμαστε αρκετά τυχεροί για να έχουμε ακόμη μία). Οι ανάγκες επίσης είναι λιγότερες. Όταν αναγνωρίζουμε την καλή τύχη μας που δεν έχουμε ασθενήσει, έχουμε επίσης μεγαλύτερη επίγνωση της κατάστασης των άλλων (π.χ. των Ιταλών) και θέλουμε να βοηθήσουμε όσους έχουν ανάγκη (ωσάν να είμαστε Κουβανοί ιατροί λ.χ.). Η στήριξη των άλλων τελικά χρησιμεύει ως ώθηση του «εγώ» γιατί όταν βοηθάμε συχνά αισθανόμαστε καλύτερα. Ακόμη και όταν οι άλλοι είναι αγνώμονες.
Μαθαίνουμε να ζούμε τη στιγμή
Λαμβάνοντας υπόψη τους δρακόντειους επιβαλλόμενους περιορισμούς στην ελεύθερη μετακίνηση, είμαστε τώρα αναγκασμένοι να επικεντρωθούμε σε εκείνα τα πράγματα που δεν επηρεάζονται και αποτελούν διαχρονικές αξίες ζωής. Μπορούμε ακόμα να τηλεφωνήσουμε σε έναν παλιό φίλο, να γράψουμε σε ένα περιοδικό ή σε ένα site, να κάνουμε μοναχικούς περιπάτους, να κοιμηθούμε λίγο παραπάνω, να στοχαστούμε, να ακούσουμε μουσική αψηφώντας πρόσκαιρα τις μεγαλεπήβολες επιθυμίες της ζωής που τώρα μοιάζουν ασήμαντες. Την ίδια στιγμή, οι πιο βασικές απολαύσεις στη ζωή είναι ακόμη άθικτες και είναι εκεί και μας περιμένουν. Κάπως έτσι ο ιός, για πολλούς, έχει μετατοπίσει τις σκέψεις του από αυτό που μπορεί να συμβεί σε μήνες από τώρα, σε αυτό που κάνουμε σήμερα.
Η ικανοποίηση από τη ζωή μας αυξάνεται
Εάν μπορείτε να φτάσετε μέχρι και το σούπερ μάρκετ και μπορείτε να αγοράσετε τα απαραίτητα, αν είστε εσείς και οι δικοί σας άνθρωποι υγιείς τότε αρχίζετε να νιώθετε τυχεροί που μπορείτε να ικανοποιείτε μερικές από τις ανάγκες σας στη ζωή και που επιβιώνετε με αξιοπρέπεια. Ενδεχομένως μπορείτε να αισθάνεστε και προνομιούχοι. Σε όσα δεν μπορείτε να ικανοποιήσετε, η συλλογική ευημερία αντικαθιστά τις πιο κοινές ατομικιστικές και εγωιστικές ιδεολογίες που συχνά αποτελούν τον κανόνα στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, τις ΗΠΑ και τον Καναδά. Δίνει κίνητρο και σκοπό και σας κάνει να νιώθετε χρήσιμος.
Μπορούμε τελικώς να αντιληφθούμε πόσο τυχεροί είμαστε
Ας το παραδεχτούμε! Αν διαβάζετε αυτό το άρθρο, πιθανότατα έχετε smartphone ή υπολογιστή και σύνδεση ίντερνετ, Netflix, youtube και e-banking. Είτε το συνειδητοποιείτε είτε όχι, ανεξάρτητα από τις προσωπικές προκλήσεις που μπορεί να χρειαστεί να ξεπεράσετε, είστε πολύ καλύτερα από τη συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων του πλανήτη, που είναι λιγότερο τυχεροί και ίσως δεν γνωρίζουν αν θα έχουν πότε ένα μέρος για ύπνο ή φαγητό. Τώρα μπορείτε να δεχτείτε ότι τα προνόμιά σας δεν οφείλονται στο πόσο σκληρά έχετε εργαστεί ή στο τι έχετε θυσιάσει, αλλά σε καθαρά τυχαίους λόγους, όπως η γέννησή σας στον ανεπτυγμένο κόσμο.
Οι προσωπικές διαφορές ξεθυμαίνουν
Όταν έχουμε έναν κοινό εχθρό, έχουμε την τάση να δεσμευόμαστε με τους γύρω μας και να κάνουμε ανακωχή. Ακόμα και οι πιο οργίλοι σύζυγοι, σύντροφοι που τσακώνονται συνεχώς και άσπονδοι εχθροί μπορούν να συμφωνήσουν ότι δεν θέλουν να αρρωστήσουν και ότι πρέπει να συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν τον ιό. Κάπως έτσι αντιλαμβανόμαστε ότι ο ιός δεν ενδιαφέρεται αν είμαστε μαύροι, λευκοί, νέοι, ηλικιωμένοι, μορφωμένοι, αναλφάβητοι, αριστεροί, δεξιοί, φυλακισμένοι, άστεγοι ή μια διασημότητα που ζει σε μια βίλα. Μαθαίνουμε ότι όλοι είμαστε εξίσου ευάλωτοι και ουσιαστικά ίσοι απέναντι στην ασθένεια παρά τις επιφανειακές διαφορές ως προς τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα. Οι προσωπικές και πολιτικές ιδεολογίες γίνονται δευτερεύουσες προκειμένου να ξεπεραστούν τα εμπόδια και να ένας ακόμη τρόπος, που ο COVID-19 σας μεταμορφώνει τελικά προς το καλύτερο.
