Σοβαρές ανισότητες στην υγειονομική περίθαλψη εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν τα άτομα με σχιζοφρένεια, παρά τη σημαντική πρόοδο στα πεδία της ιατρικής και της ψυχιατρικής. Σύμφωνα με νέα μετα-ανάλυση 43 μελετών, που περιέλαβαν 2,7 εκατομμύρια άτομα με την ψυχιατρική διαταραχή, η συνολική θνησιμότητά τους είναι κατά σχεδόν 2,5 φορές υψηλότερη συγκριτικά με τον γενικό πληθυσμό.
Η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον Marco Solmi από το Πανεπιστήμιο της Οτάβα (Καναδάς) και το Τμήμα Παιδικής και Εφηβικής Ψυχιατρικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Charité Universitätsmedizin στο Βερολίνο (Γερμανία), οι πάσχοντες από σχιζοφρένεια έχουν σημαντικά μικρότερο προσδόκιμο ζωής σε σχέση με άτομα χωρίς τη διαταραχή, κατά 15 έως 20 χρόνια.
Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο European Journal of Neuropsychopharmacology.
Θνησιμότητα και διαφορές ανά φύλο
Το 2021, δημοσιεύθηκε ανασκόπηση 135 ερευνών για το διάστημα 1957-2021, που διαπίστωσε αυξημένο κίνδυνο θανάτου από κάθε αίτιο για τα άτομα με σχιζοφρένεια. Στην πρόσφατη μελέτη, οι επιστήμονες επιχείρησαν να εντοπίσουν τυχόν διαφορές ανά φύλο στη θνησιμότητα των ατόμων με την ψυχιατρική διαταραχή. Τα ευρήματα έδειξαν ότι ο κίνδυνος πρόωρου θανάτου ήταν υψηλότερος τόσο για τους άνδρες όσο και τις γυναίκες, χωρίς να υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ τους.
Συγκεκριμένα, η συνολική θνησιμότητα στους άνδρες με σχιζοφρένεια ήταν 2,62 φορές υψηλότερη, ενώ στις γυναίκες 2,56 φορές μεγαλύτερη σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Εντούτοις, ο αυτοκτονικός ιδεασμός παραμένει ιδιαίτερα υψηλός και στα δύο φύλα. Στους άνδρες με σχιζοφρένεια, η πιθανότητα αυτοκτονίας είναι 9 φορές μεγαλύτερη σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, ενώ στις γυναίκες 12.
Πέρα από τις αυτοκτονίες, η αυξημένη θνησιμότητα σχετίζεται και με άλλες καταστάσεις υγείας, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Παράλληλα, οι άνδρες με σχιζοφρένεια είχαν 2,11 φορές υψηλότερη θνησιμότητα από «φυσικά» αίτια, ενώ στις γυναίκες το ποσοστό ήταν 2,14 φορές μεγαλύτερο.
Ανισότητες στην ιατρική φροντίδα
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα υψηλά ποσοστά θανάτων εξηγούνται εν μέρει από το ότι η σημαντική πρόοδος της ιατρικής στην πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία έχει παρακάμψει τους ανθρώπους με σχιζοφρένεια. Για παράδειγμα, τα άτομα με τη σοβαρή ψυχιατρική διαταραχή έχουν πολύ περιορισμένη πρόσβαση σε προληπτικές εξετάσεις για τον καρκίνο ή τη θεραπεία καρδιαγγειακών παθήσεων.
Όπως τονίζουν οι επιστήμονες, η θνησιμότητα από καρδιαγγειακές νόσους στους ανθρώπους με σχιζοφρένεια ήταν από 30% έως και 100% υψηλότερη σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό. Επίσης, παρά τη συνεχή μείωση των καρδιαγγειακών θανάτων τα τελευταία χρόνια, το «χάσμα στη θνησιμότητα» ανάμεσα στα άτομα με σχιζοφρένεια και τον υπόλοιπο πληθυσμό έχει μεγαλώσει.
Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι τα άτομα με σχιζοφρένεια αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια στην πρόσβαση σε εξειδικευμένη ιατρική φροντίδα, γεγονός που συμβάλλει στην αυξημένη θνησιμότητά τους. Η λύση μπορεί να δοθεί μόνο μέσω στοχευμένων πολιτικών υγείας, που θα διασφαλίζουν ισότιμη πρόσβαση σε ποιοτικές ιατρικές υπηρεσίες.
Για τους ερευνητές, η βελτίωση της φροντίδας για τις σωματικές ασθένειες των ανθρώπων με σχιζοφρένεια είναι ένα ζήτημα ζωτικής σημασίας. Με την κατάλληλη πρόληψη και θεραπεία, οι ασθενείς αυτοί θα μπορούσαν να ζήσουν περισσότερα και καλύτερα χρόνια.
Σχιζοφρένεια: Ο παράγοντας της παιδικής ηλικίας που εκτοξεύει τον κίνδυνο
«Ακούν φωνές» οι 4 στους 10 ασθενείς με σχιζοφρένεια – Νέα έρευνα εξηγεί γιατί
Σxιζοφρένεια: Ο τρόπος ομιλίας που την προδίδει – Ο αλγόριθμος που κάνει διάγνωση
