Ας το παραδεχτούμε: Όλοι αγαπάμε -έστω και ενδόμυχα- έναν κακό κινηματογραφικό ήρωα. Όσο αυστηροί κι αν είμαστε με τα λάθη των άλλων στην πραγματική ζωή, πάντα είμαστε έτοιμοι να δούμε τα καλά στοιχεία που κρύβει ένας σατανικός χαρακτήρας του σινεμά.
Πώς εξηγείται, όμως, αυτό; Το εν λόγω ερώτημα απασχόλησε και τους επιστήμονες, που διεξήγαγαν σχετική έρευνα και πλέον είναι σε θέση να μας πουν το γιατί. Τα ερευνητικά ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο Cognition.
Η έρευνα, που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, διαπίστωσε ότι, ανεξάρτητα από το πόσο ελαττωματικοί, διψασμένοι για εξουσία ή εγωιστές είναι οι κακοί χαρακτήρες του κινηματογράφου, οι περισσότεροι από εμάς εξακολουθούμε να νιώθουμε έλξη γι’ αυτή τη σκοτεινή τους πλευρά, ενώ ενδόμυχα πιστεύουμε ότι κρύβουν κάποιο είδος καλοσύνης, που μας προκαλεί να το ανακαλύψουμε.
«Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι υπάρχει αναντιστοιχία μεταξύ των εξωτερικών συμπεριφορών ενός κακού και του εσωτερικού, αληθινού εαυτού τους. Μάλιστα, φαίνεται να έχουν αυτή την άποψη περισσότερο για τους κακούς, παρά για τους καλούς χαρακτήρες των ταινιών», εξηγεί η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Valerie Umscheid.
Στο πλαίσιο της μελέτης, οι ερευνητές εξέτασαν 434 παιδιά ηλικίας 4 έως 12 ετών και 277 ενήλικες, προκειμένου να δουν πώς οι άνθρωποι επεξεργάζονται τις αντικοινωνικές και εγκληματικές πράξεις των κακών χαρακτήρων του σινεμά. Οι «κακοί» που χρησιμοποιήθηκαν για χάρη της μελέτης ήταν η Ursula από τη Μικρή Γοργόνα της Disney και ο Captain Hook από τον Peter Pan. Οι καλοί ήρωες που συμμετείχαν, από την άλλη, ήταν ο Woody από το Toy Story της Pixar και ο Spiderman της Marvel.
Στο πρώτο μέρος της μελέτης, οι ερευνητές έθεσαν τους κακούς χαρακτήρες σε συνθήκες όπου θα συμπεριφέρονταν είτε ευνοϊκά, είτε ανυπόφορα προς έναν αντίστοιχα κακό χαρακτήρα ή προς το κατοικίδιό τους. Αυτό το κομμάτι της μελέτης στόχο είχε να ελέγξει εάν τα παιδιά θεωρούσαν τους κακούς ικανούς να έχουν θετική στάση απέναντι σε άλλους, ειδικά σε άτομα με τα οποία μοιράζονται παρόμοιο τρόπο σκέψης.
«Η αξιολόγηση του κατά πόσον τα παιδιά αντιλαμβάνονται ότι οι κακοί χαρακτήρες έχουν και την καλή τους πλευρά είναι σημαντική για τη διερεύνηση των εκτιμήσεων των παιδιών αναφορικά με τις αρνητικές συμπεριφορές των αντικοινωνικών χαρακτήρων», εξήγησαν οι ερευνητές στη μελέτη.
Στο δεύτερο και τρίτο μέρος της μελέτης, οι ερευνητές αξιολόγησαν τις πεποιθήσεις των συμμετεχόντων για τον αληθινό εαυτό των κακοποιών, αξιολογώντας τις διαφορές στον τρόπο με τον οποίο προβάλλουν τον κακό τους χαρακτήρα στον κόσμο και πώς αισθάνονται εσωτερικά.
Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν ότι τόσο τα παιδιά, όσο και οι ενήλικες πίστευαν ότι ο πραγματικός εαυτός των κακών ήταν «πολύ μοχθηρός και πιο αρνητικός από τον χαρακτήρα των καλών ηρώων». Ωστόσο, οι ερευνητές εντόπισαν και μια ασυμμετρία στις απόψεις, καθώς, σύμφωνα με τις αντιλήψεις των συμμετεχόντων, οι κακοί ήταν πιο πιθανό να έχουν έναν αληθινό εαυτό που διέφερε από την εξωτερική τους συμπεριφορά.
Η δρ. Umscheid σχολίασε σχετικά: «Τόσο τα παιδιά, όσο και οι ενήλικες πίστευαν ότι χαρακτήρες όπως η Ursula είχαν κάποια εσωτερική καλοσύνη, παρά τις κακές τους πράξεις».
Ενδιαφέρον έχουν αυτά τα ευρήματα συνδυαστικά με εκείνα μιας παλαιότερης μελέτης από το Πανεπιστήμιο του Aarhus, η οποία είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι όσοι προτιμούν τους κακούς χαρακτήρες του κινηματογράφου είναι πιο πιθανό να έχουν και οι ίδιοι κάποια αρνητικά στοιχεία στο χαρακτήρα τους. Η εν λόγω έρευνα αξιολόγησε περισσότερους από 1.000 ανθρώπους στη Βόρειο Αμερική, εντοπίζοντας ότι όσοι προτιμούσαν τους κακούς χαρακτήρες παρουσίαζαν χαρακτηριστικά, όπως ο μακιαβελισμός, ο ναρκισσισμός και οι τάσεις ψυχοπάθειας.
Οι ερευνητές σχολίασαν σχετικά: «Μερικά άτομα εμπλέκονται θετικά με κακούς χαρακτήρες επειδή είναι σαν αυτούς, δηλαδή συμμερίζονται την ανήθικη άποψή τους σε κάποιο βαθμό. Ο ναρκισσισμός περιγράφει ένα μεγαλειώδες διαπροσωπικό στυλ, σύμφωνα με το οποίο κάποιος αισθάνεται ανώτερος από τους άλλους και λαχταρά την επιβεβαίωση. Ο μακιαβελισμός περιγράφει ένα χειριστικό διαπροσωπικό στυλ, που χαρακτηρίζεται από διπροσωπία, κυνισμό και εγωιστική φιλοδοξία, ενώ η ψυχοπάθεια περιγράφει τον χαμηλό αυτοέλεγχο και ένα σκληρό διαπροσωπικό στυλ, που στοχεύει στην άμεση ικανοποίηση».
Οι επτά συνήθειες των ευτυχισμένων ανθρώπων – Ποια είναι η πιο σημαντική
Δάκρυα χαράς: Γιατί κλαίμε σε ευτυχισμένες στιγμές
Καλύτερη διάθεση με ένα χαμόγελο, έστω και φτιαχτό – Έρευνα αποκαλύπτει
