Πριν από μερικά χρόνια, και συγκεκριμένα το 2015, η Pixar καθήλωσε το κοινό παρουσιάζοντας το «Inside Out», μια ταινία κινουμένων σχεδίων, που αφηγήθηκε με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων συναισθημάτων και δικαίως κέρδισε την αγάπη του κόσμου. Φέτος, η εταιρεία επέστρεψε με τη συνέχεια της ιστορίας, την ταινία «Inside Out 2», που έρχεται για να μιλήσει για σημαντικές αλήθειες, χρησιμοποιώντας πάντοτε λίγη κινηματογραφική μαγεία.
Οι δύο ταινίες αφηγούνται τη ζωή της μικρής Riley σε δύο διαφορετικές φάσεις της ζωής της, από την παιδική στην εφηβική ηλικία και τα συναισθήματα που βιώνει καθώς πλοηγείται στις αλλαγές της ζωής της. Αυτά τα συναισθήματα είναι οι κύριοι χαρακτήρες της ταινίας, αφού συνυπάρχουν μέσα στον εγκέφαλο της Riley και συντονίζονται από ένα μέρος που ονομάζεται «Αρχηγείο».
Κι ενώ αυτή είναι μια φανταστική αναπαράσταση του μυαλού, οι ειδικοί λένε ότι η ουσία της ιδέας είναι αληθινή: Πράγματι, πολλές φορές βιώνουμε ανάμεικτα συναισθήματα και, σύμφωνα με νέα μελέτη του USC Dornsife, αυτή η πολυπλοκότητα αποτυπώνεται στην εγκεφαλική δραστηριότητα.
Οι συμμετέχοντες στη μελέτη παρακολούθησαν μια ταινία κινουμένων σχεδίων μικρού μήκους με τίτλο «Ένα μικρό βήμα», η οποία σχεδιάστηκε για να προκαλεί τόσο συναισθήματα χαράς, όσο και θλίψης. Καθώς οι συμμετέχοντες παρακολουθούσαν την ταινία, οι ερευνητές κατέγραφαν την εγκεφαλική τους δραστηριότητα χρησιμοποιώντας μια συσκευή μαγνητικής τομογραφίας (MRI). Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες είδαν ξανά το βίντεο, χωρίς να καταγράφεται η εγκεφαλική τους δραστηριότητα και ανέφεραν οι ίδιοι πότε βίωναν θετικά, αρνητικά ή μικτά συναισθήματα. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν αυτές τις απαντήσεις για να τις συγκρίνουν με τα δεδομένα της μαγνητικής τομογραφίας.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Cerebral Cortex, προσθέτει πληροφορία σε μια μακροχρόνια επιστημονική συζήτηση σχετικά με το πώς ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τα σύνθετα συναισθήματα. Υπάρχει διαχρονικά το ερώτημα αν υπάρχουν πράγματι μικτά συναισθήματα ή αν οι άνθρωποι απλώς εναλλάσσονται μεταξύ θετικών και αρνητικών συναισθημάτων. Αν και τα μικτά συναισθήματα είναι παρατηρήσιμα στην πραγματική ζωή, ήταν δύσκολο να μελετηθούν σε εργαστηριακό περιβάλλον. Οι περισσότεροι επιστήμονες τείνουν να μελετούν ένα συναίσθημα κάθε φορά και μια επικρατούσα θεωρία ήταν ότι τα συναισθήματα βρίσκονται σε ένα φάσμα από το θετικό έως το αρνητικό.
Ωστόσο, η έρευνα της ομάδας του USC έρχεται σε αντίθεση με αυτή τη θεωρία. Οι μελετητές χαρτογράφησαν συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου, που ενεργοποιούνται όταν ένα άτομο βιώνει σύνθετα συναισθήματα, όπως μια γλυκόπικρη αίσθηση. Τα ευρήματά τους δείχνουν ότι υπάρχουν συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται όταν κάποιος νιώθει ανάμεικτα συναισθήματα. Αυτές οι περιοχές, που συνήθως σχετίζονται με τη συναισθηματική επεξεργασία, εμφάνισαν μοναδική νευρική δραστηριότητα, διαφορετική από εκείνη που εμφανίζει ένα άτομο όταν νιώθει αμιγώς θετικά ή αρνητικά συναισθήματα. Επιπλέον, ο νησιωτικός φλοιός παρουσίασε αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα όταν οι συμμετέχοντες ανέφεραν συναισθηματικές μεταβάσεις.
Σχολιάζοντας τη σημασία των ευρημάτων, ο Anthony Vaccaro, επικεφαλής συντάκτης της μελέτης και μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Εργαστήριο Νευροενδοκρινολογίας των Κοινωνικών Δεσμών του USC Dornsife είπε: «Όχι μόνο βρήκαμε εγκεφαλική δραστηριότητα που μαρτυρούσε την ύπαρξη ανάμεικτων συναισθημάτων, αλλά διαπιστώσαμε ότι αυτή παρέμενε σταθερή με την πάροδο του χρόνου. Δεν υπάρχει δηλαδή απαραίτητα εναλλαγή μεταξύ θετικών και αρνητικών συναισθημάτων, αλλά ένα, πολύ μοναδικό, μικτό συναίσθημα, το οποίο μάλιστα διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα».
«Απαιτείται μια ορισμένη πολυπλοκότητα για να βιώσεις ένα μικτό συναίσθημα και να επιτρέψεις στον εαυτό σου να νιώσει θετικά κι αρνητικά ταυτόχρονα», λέει ο Jonas Kaplan, ερευνητής και αναπληρωτής καθηγητής ψυχολογίας στο USC Dornsife. «Η διερεύνηση των πλεονεκτημάτων του να μπορείς να δέχεσαι ταυτόχρονα μέσα σου τόσο τη θετικότητα, όσο και την αρνητικότητα είναι κάτι που πιστεύουμε ότι αξίζει να μελετηθεί περαιτέρω».
Η μελέτη του USC έδειξε, τελικά, ότι ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τα μικτά συναισθήματα με διακριτό τρόπο από την καθαρή χαρά ή τη θλίψη. Επόμενος στόχος των ερευνητών είναι να κατανοήσουν πώς ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις συναισθηματικές αντιδράσεις σε ομαδικά περιβάλλοντα. Ίσως τα νέα ευρήματα εμπνεύσουν και μια τρίτη «Inside Out» ιστορία.
Σας αρέσουν οι ταινίες; Μια ψυχολόγος εξηγεί πώς αυτή η συνήθεια ωφελεί την ψυχική υγεία
Τι (δεν) πρέπει να κάνετε πριν πάρετε σημαντικές αποφάσεις – Το μυστικό για συναισθηματική ισορροπία
Αυτό είναι το αντίδοτο στον πόνο και τα αρνητικά συναισθήματα
