Έχουν ενοχοποιηθεί για την επιδείνωση της ψυχικής υγείας και την ευκολία που μπορούν να μας αποσπάσουν την προσοχή και τη συγκέντρωση. Πόσο όμως επηρεάζουν και το ασυνείδητο τα κοινωνικά δίκτυα; Μήπως δεν είναι τυχαίο το ότι βλέπετε στον ύπνο σας ότι σας έχουν αποκλείσει όλοι σας οι φίλοι; Σύμφωνα με μια νεότερη μελέτη, η υπερβολική ενασχόληση με τα κοινωνικά δίκτυα θα μπορούσε να οδηγήσει και σε συχνότερους εφιάλτες που τα περιλαμβάνουν!
Η μελέτη, με επικεφαλής μια ομάδα διεθνών ερευνητών, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό BMC Psychology, εισάγει την έννοια του εφιάλτη που σχετίζεται με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media-related nightmares), έναν νέο τύπο εφιάλτη που πηγάζει από το άγχος και τις ανησυχίες των διαδικτυακών μας εμπειριών. Το περιεχόμενο αυτού του εφιάλτη δεν είναι κάποια επώδυνη σωματική εμπειρία, όπως η πτώση από κάποιο κτίριο, αλλά επικεντρώνεται σε θέματα αδυναμίας, απώλειας ελέγχου και θυματοποίησης στο πλαίσιο των αλληλεπιδράσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι εφιάλτες που σχετίζονται με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν επίσης τη δυνατότητα να λειτουργούν ως στρεσογόνοι παράγοντες, διαταράσσοντας τον κύκλο του ύπνου και προκαλώντας ενδεχομένως αφυπνίσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Για να κατανοήσουν καλύτερα οι επιστήμονες αυτό το φαινόμενο, ανέπτυξαν μια κλίμακα με 14 ερωτήσεις, ειδικά σχεδιασμένη για υπολογίζει τη συχνότητα και το περιεχόμενο αυτών των δυσάρεστων ονείρων. Η κλίμακα περιείχε καταστάσεις, όπως την αδυναμία σύνδεσης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τη διαταραχή των σχέσεων με άλλους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και τη σεξουαλική παρενόχληση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Στη μελέτη συμμετείχαν 595 Ιρανοί ενήλικες που χρησιμοποιούν τακτικά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με την πλειονότητα να είναι χρήστες του Instagram. Όπως συμπέραναν οι ερευνητές, ενώ η συνολική συχνότητα των εφιαλτών που σχετίζονται με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν σχετικά χαμηλή, διαπιστώθηκε μια σημαντική σχέση μεταξύ της έντονης χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της εμφάνισης αυτών των ανησυχητικών ονείρων.
Ειδικότερα, οι συμμετέχοντες που περνούσαν περισσότερο χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ένιωθαν πιο συναισθηματικά συνδεδεμένοι με αυτά και συνεπώς είχαν αυξημένες πιθανότητες να δουν εφιάλτες που σχετίζονταν με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι πιο συνηθισμένοι εφιάλτες αφορούσαν την αδυναμία σύνδεσης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αναταράξεις στις διαδικτυακές σχέσεις.
Ωστόσο, αν και αυτοί οι εφιάλτες μοιάζουν αθώοι, έχουν άμεσο αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, όσοι έβλεπαν συχνότερα τέτοιους εφιάλτες, ανέφεραν εξίσου υψηλότερα επίπεδα άγχους, χαμηλότερη ψυχική ηρεμία, χειρότερη ποιότητα ύπνου και μεγαλύτερη αγωνία από το άσχημο περιεχόμενο των ονείρων τους.
Αν και ο τρόπος που έχει σχεδιαστεί η μελέτη δεν μπορεί να αποδείξει την άμεση συσχέτιση της αυξημένης χρήσης των κοινωνικών δικτύων με τους σχετικούς εφιάλτες, υπογραμμίζει παρόλα αυτά τη σημασία του μέτρου: «Με τις ραγδαίες εξελίξεις στην τεχνολογία, στα μέσα ενημέρωσης και στην τεχνητή νοημοσύνη (AI) αναμένεται ότι τα όνειρα που περιέχουν τεχνολογικό περιεχόμενο ή περιεχόμενο των κοινωνικών δικτύων θα γίνονται όλο και συχνότερα», προειδοποιεί ο συν-συγγραφέας Δρ Reza Shabahang, του Πανεπιστημίου Flinders.
Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε για να ελαχιστοποιήσουμε τους εφιάλτες που σχετίζονται με τα κοινωνικά δίκτυα; Ο Δρ Shabahang συνιστά να έχουμε μεγαλύτερη επίγνωση των σκέψεων και των συναισθημάτων μας κατά τη χρήση αυτών των πλατφορμών και να επιδιώκουμε μια πιο υπεύθυνη και ελεγχόμενη χρήση. Συνεπώς, μπορούμε να επιλέξουμε το περιεχόμενο που θα δούμε, χωρίς να είμαστε παθητικοί αποδέκτες -ως ένα βαθμό τουλάχιστον- αλλά και να κάνουμε ένα διάλειμμα όταν νιώθουμε ότι οι αλληλεπιδράσεις μας προκαλούν άγχος.
Έρευνα: Ένα διάλειμμα μίας εβδομάδας από τα social media βελτιώνει την ψυχική υγεία των χρηστών
Καλύτερη διάθεση και 9 ώρες περισσότερος ελεύθερος χρόνος με αυτή την κίνηση
Πέντε τρόποι να καταπολεμήσετε την «εμμονή» με τις άσχημες ειδήσεις
