Το 2022, οι πλαστικές επεμβάσεις κατέγραψαν σημαντική αύξηση σύμφωνα με τα στοιχεία της παγκόσμιας έρευνας για τις αισθητικές επεμβάσεις από τη Διεθνή Εταιρεία Αισθητικής Πλαστικής Χειρουργικής (International Society of Aesthetic Plastic Surgery – ISAPS). Ειδικότερα στην Ελλάδα, οι επεμβάσεις ομορφιάς αυξήθηκαν κατά 38%, ξεπερνώντας τη διεθνή τάση του 11,2%.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που θα καταφύγει κάποιος στο νυστέρι ή άλλες, ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους, από το χαμηλότερο πλέον κόστος τους έως την επιρροή των social media. «Εντούτοις, ένας σημαντικός λόγος πίσω από την απόφαση για αισθητικές επεμβάσεις παραμένει η επιθυμία βελτίωσης της εικόνας του σώματος· του τρόπου με τον οποίο σκεφτόμαστε και αισθανόμαστε για το σώμα μας. Οι έρευνες δείχνουν επίσης ότι άτομα που έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση ή έχουν δεχτεί πειράγματα για την εμφάνισή τους είναι πιθανότερο να υποβληθούν σε αισθητική χειρουργική επέμβαση» υπογραμμίζει ο Viren Swami, καθηγητής Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Anglia Ruskin.
Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν είναι λίγοι όσοι αναμένουν πως, μετά την επέμβαση, θα δουν βελτίωση και στην ψυχική τους υγεία. Είναι όμως έτσι; «Δυστυχώς, η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν είναι ξεκάθαρη και το αποτέλεσμα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που δεν μπορούμε να ελέγξουμε» σχολιάζει ο Δρ Swami.
Αποδοχή της εικόνας του σώματος
Στο πεδίο της αυτοπεποίθησης και της εικόνας του σώματος, πλήθος μελετών έχουν συμπεράνει ότι οι αισθητικές επεμβάσεις μπορούν να έχουν θετικά αποτελέσματα. Επί παραδείγματι, στο πλαίσιο μιας μελέτης για το αντίκτυπο του botox στην ποιότητα ζωής και την αυτοεκτίμηση, οι συμμετέχοντες δήλωσαν πιο ελκυστικοί, λιγότερο ανασφαλείς με τον εαυτό τους και πιο ικανοποιημένοι από την εικόνα τους έως και τρεις μήνες από την παρέμβαση.
Αντίστοιχες επιδόσεις στη βελτίωση της ψυχικής υγείας καταγράφει και η αισθητική χειρουργική, σύμφωνα με μελέτη σε γυναίκες που υποβλήθηκαν σε αυξητική στήθους και ανέφεραν μεγαλύτερη ικανοποίηση από την εμφάνισή τους έως και τέσσερα χρόνια μετά την επέμβαση, ή μια άλλη έρευνα σε υποβληθέντες σε ρινοπλαστική, για τους οποίους η αλλαγή της εικόνας της μύτης συνδέθηκε με ικανοποίηση για τη συνολική εμφάνιση του προσώπου.
Το αντίτιμο στην ψυχική υγεία
«Ωστόσο, η επίδραση της αισθητικής χειρουργικής σε άλλα ψυχολογικά αποτελέσματα είναι λιγότερο σαφής» αναφέρει ο Δρ Swami. Σωρεία ερευνητικών ευρημάτων καταλήγουν ότι η αισθητική πλαστική χειρουργική ενισχύει την αυτοεκτίμηση βραχυπρόθεσμα μόνο ή και καθόλου. Ειδικά για τη δεύτερη περίπτωση, ο καθηγητής διευκρινίζει ότι είναι το σύνηθες ερευνητικό πόρισμα στις μελέτες που εξετάζουν το μακροπρόθεσμο αντίκτυπο.
Κάποιοι ερευνητές έχουν εγκύψει στη σχέση πλαστικών επεμβάσεων και κατάθλιψης. Σύμφωνα με τον Δρ Swami, τα ευρήματα δεν είναι ξεκάθαρα, υποδεικνύουν όμως ότι οι επεμβάσεις αισθητικής χειρουργικής ενέχουν κινδύνους για επιδείνωση προβλημάτων ψυχικής υγείας που προϋπήρχαν, κάτι «ιδιαίτερα ανησυχητικό, καθώς ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που καταφεύγουν στις αισθητικές επεμβάσεις έχουν περισσότερες πιθανότητες ιστορικού ψυχικής υγείας συγκρικτικά με τον γενικό πληθυσμό».
Ενδεικτικά, μια μελέτη σε άτομα που υποβλήθηκαν σε ρινοπλαστική έδειξε ότι λίγοι βίωσαν ύφεση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων, με την πλειοψηφία να μη νιώθει κάποια αλλαγή, ενώ άλλη έρευνα σε Νορβηγούς εφήβους διαπίστωσε ότι τα συμπτώματα κατάθλιψης και οι διατροφικές διαταραχές επιδεινώθηκαν μετά την αισθητική επέμβαση, συγκριτικά με όσους δεν είχαν «πειράξει» κάτι στο σώμα τους. «Ακόμα και άτομα με ελάχιστα έως ανύπαρκτα καταθλιπτικά συμπτώματα δεν αναφέρουν ότι βελτίωση στην ψυχική τους διάθεση μετά από την αισθητική χειρουργική επέμβαση» σημειώνει ο καθηγητής.
Τρεις καθοριστικοί παράγοντες
Η εμπειρία μετά την πλαστική επέμβαση δεν είναι κοινή, αλλά καθορίζεται από πολλά στοιχεία. Σύμφωνα με τον Δρ Swami, μπορούν να συνοψιστούν σε τρεις παραμέτρους:
- τις μετεγχειρητικές επιπλοκές. Μια μελέτη σε γυναίκες που υποβλήθηκαν σε αυξητική στήθους συμπέρανε ότι όσες αντιμετώπισαν μετεγχειρητικές επιπλοκές (π.χ. διαρροή των εμφυτευμάτων και λοιμώξεις), σημείωσαν μικρότερη βελτίωση στο πώς έβλεπαν το σώμα τους. Ο χρόνος αποκατάστασης έπειτα είναι άλλο στοιχείο-κλειδί, σύμφωνα με μελέτες που διαπίστωσαν ότι η μεγαλύτερη διάρκειά του σχετίστηκε με μειωμένα επίπεδα ευεξίας.
- το ιστορικό ψυχικής υγείας. Έχει αποδειχθεί ερευνητικά ότι άτομα με διαταραχή σωματικής δυσμορφίας, με έντονη δηλαδή δυσφορία από την εικόνα του σώματός τους, δεν βλέπουν βελτίωση στην ψυχική τους υγείας μετά τη χειρουργική επέμβαση, όπως συμβαίνει αντίστοιχα και με άτομα που βιώνουν ψυχολογική δυσφορία συμπεριλαμβανομένων σοβαρών συμπτωμάτων κατάθλιψης και άγχους.
- τις προσωπικές σχέσεις. Το κοντινό περιβάλλον, όπως οι σύντροφοι και οι φίλοι, μπορούν να επηρεάσουν το ψυχολογικό αποτύπωμα πλαστικής επέμβασης. Επί παραδείγματι, άτομα που ένιωσαν ότι μια τέτοια επέμβαση θα μπορούσε να σώσει τη σχέση τους, ήταν πιθανότερο να αναφέρουν ψυχολογικά αποτελέσματα. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και αν οι σύντροφοι διαφωνούν σχετικά με την ανάγκη μιας αισθητικής χειρουργικής πράξης.
Διαβάστε επίσης:
Πλαστική χειρουργική: Οι επεμβάσεις που καλύπτει το ασφαλιστήριο υγείας
Πλαστικές επεμβάσεις: Διορθώνουν εμφάνιση και διάθεση – Ποιοι το παρακάνουν
Εποχική κατάθλιψη: Γιατί μας κυριεύει η μελαγχολία αυτή την εποχή – Πώς να το ξεπεράσουμε
