Τη χρήση των τεχνών και του πολιτισμού ως μέρος της προληπτικής και θεραπευτικής αγωγής ψυχικών νόσων, όπως η κατάθλιψη και η αγχώδης διαταραχή κ.α. προβλέπει το νέο ερευνητικό πρόγραμμα της Πολιτιστικής Συνταγογράφησης. Πρόκειται για μια πρωτοποριακή πρωτοβουλία του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού σε συνεργασία με το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας, Νευροεπιστημών και Ιατρικής Ακριβείας «Κώστας Στεφανής» (ΕΠΙΨΥ).
Το καινοτόμο αυτό πρόγραμμα στοχεύει στην αξιοποίηση της ερευνητικά αποδεδειγμένης θεραπευτικής λειτουργίας της τέχνης στην ψυχική υγεία. Στο πλαίσιο αυτό, ο Υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, αρμόδιος για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού, Νικόλας Γιατρομανωλάκης και η Υφυπουργός Υγείας, αρμόδια για θέματα Ψυχικής Υγείας και Εξαρτήσεων, Ζωή Ράπτη, υπέγραψαν τον Σεπτέμβριο του 2021 Μνημόνιο Συνεργασίας για το σχεδιασμό και την εφαρμογή του προγράμματος Πολιτιστικής Συνταγογράφησης στην Ελλάδα.
Το πρόγραμμα, το οποίο έχει ενταχθεί στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», επενδύει στις τέχνες και τον πολιτισμό ως μέρος της προληπτικής και θεραπευτικής αγωγής ψυχικών νόσων όπως η κατάθλιψη, η αγχώδης διαταραχή και άλλες. Ταυτόχρονα, το πρόγραμμα μεριμνά και για την προληπτική προαγωγή της ψυχικής υγείας και ευεξίας των πολιτών μέσω του ευεργετικού ρόλου της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας στην υγεία και την ευημερία του ατόμου.
Η υλοποίηση του προγράμματος της Πολιτιστικής Συνταγογράφησης ξεκινά με τη διεξαγωγή ερευνητικού έργου για τον σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση των επιμέρους δράσεων. Την ερευνητική ομάδα του ΕΠΙΨΥ συντονίζει ο Διευθυντής της Α’ Ψυχιατρικής Κλινικής του ΕΚΠΑ και Αναπληρωτής Διευθυντής και μέλος του Δ.Σ. του ΕΠΙΨΥ, Καθηγητής Νίκος Στεφανής.
Το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του 2025 ενώ σύντομα θα ξεκινήσουν και οι πιλοτικές δράσεις από εποπτευόμενους φορείς του ΥΠΠΟΑ και άλλους φορείς σύγχρονου πολιτισμού, τα αποτελέσματα των οποίων θα αξιολογηθούν στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος.
Παράλληλα, το χαρτοφυλάκιο Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας, έχει ήδη εντάξει στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» τη δημιουργία Κέντρων Ημέρας, εξειδικευμένων στην ανάπτυξη δράσεων τέχνης-ψυχικής υγείας. Η πρόσκληση για το διαγωνισμό ίδρυσης των πρώτων Κέντρων Ημέρας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη αρχικά, θα εκδοθεί τις αμέσως επόμενες ημέρες.
Τέλος, συγκροτήθηκε Διυπουργική Ομάδα Εργασίας με έργο τον σχεδιασμό των πολιτικών που θα υλοποιηθούν από τα Υπουργεία Πολιτισμού και Αθλητισμού και Υγείας, με βάση τα πορίσματα του ερευνητικού έργου και των πιλοτικών δράσεων που θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο του Προγράμματος Πολιτιστικής Συνταγογράφησης καθώς και τον προσδιορισμό των προϋποθέσεων και των απαραίτητων ενεργειών για την ένταξη της Πολιτιστικής Συνταγογράφησης στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Την Ομάδα Εργασίας απαρτίζουν οι Κωνσταντίνος Φουντουλάκης, Καθηγητής Ψυχιατρικής Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Αντιπρόεδρος Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας, εκπρόσωπος της Ελλάδας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για θέματα Ψυχικής Υγείας, μέλος της Εθνικής Επιτροπής Ψυχικής Υγείας (Πρόεδρος Ομάδας Εργασίας), Βασίλειος-Παντελεήμων Μποζίκας, Καθηγητής Ψυχιατρικής, Διευθυντής Β’ Ψυχιατρικής Κλινικής, Τμήμα Ιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, μέλος της Επιτροπής Ψυχικής Υγείας του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας του Υπουργείου Υγείας και Πρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας, Ευάγγελος Κονταξάκης, Διοικητής του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής «Δρομοκαΐτειο», Αθηνά Πάσσιου, Πρόεδρος της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας “Θάλπος – Ψυχική Υγεία”, Πολυξένη-Μαρία Καζαντζή, Προϊσταμένη Α’ Τμήματος Διεύθυνσης Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας, Νίκος Δέδες, Πρόεδρος της Ένωσης Ασθενών Ελλάδος, Γεωργία Γιωτάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Επιστημονική Συνεργάτιδα NHS Development Northwest, Μ. Βρετανία, Τέτη Χατζηνικολάου, Επίτιμη Διευθύντρια Υπουργείου Πολιτισμού, Πρόεδρος Ελληνικού Τμήματος του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM) και Μαργαρίτα Αλεξομανωλάκη, Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Παραστατικών Τεχνών και Κινηματογράφου του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
