Το πιο εύκολο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε όλοι είναι να κρίνουμε. Δεν είναι, όμως, το ίδιο εύκολο για όλους να αποδεχτούν μια κριτική με αρνητικό πρόσημο.
Η σχέση που έχουμε με την κριτική διαμορφώνεται από πολλούς παράγοντες: τη σχέση μας με τους γονείς μας, τις εμπειρίες της πρώιμης παιδικής ηλικίας, την προσωπικότητά μας, τις επιρροές των συνομηλίκων κ.λπ.
Τα συναισθήματα που συνοδεύουν μια αρνητική κριτική είναι ο τρόπος του μυαλού μας που προσπαθεί να δώσει νόημα σε μια περίπλοκη εμπειρία που θα ήθελε να αποφύγει στο μέλλον.
Για ποιο λόγο όμως μας επηρεάζει τελικά τόσο πολύ; Ο δρ. Mark Travers, ψυχολόγο,ς δίνει πολύτιμες συμβουλές και απαντήσεις.
Η προκατάληψη αρνητικότητας
Σας έχει συμβεί ποτέ να έχετε δεχθεί από ένα άτομο εννέα κοπλιμέντα και εσείς να θυμάστε μόνο τη δέκατη φορά που δεχτήκατε αρνητική κριτική; Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται προκατάληψη αρνητικότητας (negativity bias).
Πρόκειται για τη βιολογική και γενετική μας παρόρμηση να μεγεθύνουμε μια άποψη και να μείνουμε στις αρνητικές πτυχές μιας εμπειρίας. Δεν εφαρμόζεται βέβαια μόνο σε όσους ζητούν τη γνώμη των άλλων.
Σε περίπτωση που παραδώσατε, για παράδειγμα, στον προϊστάμενό σας μια σημαντική έκθεση και σας ζήτησε να ξανακάνετε μερικές διορθώσεις και είπε, συνολικά, ότι «θα μπορούσε να είναι καλύτερη», εάν δεν είστε ανοιχτοί στην κριτική, αυτό το σχόλιο θα μπορούσε να σας πλήξει.
Από την άλλη, όμως, θα μπορούσε να σημαίνει διαφορετικά πράγματα που δεν είναι απαραίτητα αρνητικά, αλλά κυρίως ουδέτερα και εσείς να τα εκλάβατε ως αρνητικά λόγω της προκατάληψης.
Πώς θα αντιμετωπίσετε τα αρνητικά σχόλια;
- Ζητήστε διευκρινίσεις, μέσω ερωτήσεων για περισσότερες λεπτομέρειες. Εάν διαπιστώσετε τι κάνατε λάθος, δε θα αισθάνεστε ανίσχυροι απέναντι στην αρνητική κριτική την επόμενη φορά.
- Επικεντρωθείτε στα θετικά, καθώς αρκετές φορές αξιολογούμε τα σχόλια ως αρνητικά, εξετάζοντας όμως μόνο τη μια τους πλευρά.
- Εξασκηθείτε στην ενσυνειδητότητα. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Social Psychological and Personality Science εξηγεί ότι η πρακτική της ενσυνειδητότητας μπορεί όχι μόνο να σας βοηθήσει να δούμε τα αρνητικά και τα θετικά εξίσου, αλλά και να δείτε τα αρνητικά με αισιόδοξο μάτι.
- Αφήστε πίσω το φόβο και ρισκάρετε. Ο φόβος ότι αξιολογούμαστε ως χειρότεροι από αυτό που είμαστε μπορεί να επηρεάσει την αυτοεκτίμησή μας.
Ο φόβος της αρνητικής κριτικής αποτελεί και ένα βασικό κοινωνικό ένστικτό, καθώς θα ήταν βάναυσο να μην γινόμαστε αποδεκτοί από τον περίγυρό μας. Για να μην νιώθετε αυτή την ανάγκη της αποδοχής ο ψυχολόγος προτείνει να:
- Περάστε περισσότερο χρόνο μόνοι σας, για να καταλάβετε τα πράγματα που μετράνε περισσότερο για εσάς. Δουλεύοντας τον εαυτό σας, στο τέλος δε θα δίνετε τόσο μεγάλη αξία στη γνώμη των άλλων.
- Μάθετε την τέχνη της ήπιας αντιπαράθεσης, διότι πρώτον, τα αρνητικά σχόλια θα είναι πιο ξεκάθαρα και δεύτερον, οι άνθρωποι που σας χλευάζουν χωρίς πραγματικό λόγο είτε θα αλλάξουν είτε θα φύγουν.
Διαβάστε επίσης:
Ψυχικό σθένος: 6 πράγματα που κάνουν όσοι αντέχουν στα δύσκολα
Ευτυχία: Τέσσερις εύκολοι τρόποι να την κατακτήσουμε
Τι μας «κλέβει» και τι μας χαρίζει την ευτυχία – Και για πόσο
