Βρισκόμαστε στην εποχή που οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ήδη ξεχάσει τη δέσμευσή τους για τις αποφάσεις που πήραν πριν την έλευση του νέου έτους, είτε πρόκειται για δεσμεύσεις για λιγότερο χρόνο παραμονής μπροστά σε οθόνες είτε για κατανάλωση περισσότερων λαχανικών και φρούτων είτε για μεγαλύτερη αποταμίευση χρημάτων είτε για μια πιο καθοριστική στροφή στη ζωή, όπως η διακοπή μιας τοξικής σχέσης.

Και ενώ τις μέρες πάνω στο μεταίχμιο της αλλαγής του έτους η θέληση έμοιαζε αρκετή για να αντιστρέψει τα πράγματα, λίγες εβδομάδες μετά η πρότερη αποφασιστικότητα έχει μετατραπεί σχεδόν σε παραίτηση και εγκατάλειψη του στόχου. Όχι, για όλους φυσικά, αλλά για την πλειονότητα. Γιατί συμβαίνει αυτό; Που πήγε η περίφημη θέληση και η πίστη που θα μπορούσαν να αναποδογυρίσουν το σύμπαν και να φέρουν τα πάνω – κάτω; Χμμ. Μήπως δεν είναι τόσο θέμα θέλησης, αλλά κάποιων άλλων πιο σημαντικών διαδικασιών που παραγνωρίζουμε ή τείνουμε να υποτιμάμε; Ας δούμε το θέμα λίγο πιο διεξοδικά και ας καθορίσουμε το πλαίσιο μέσα στο οποίο καλείται σήμερα κάποιος να αλλάξει τον εαυτό και τη ζωή του.

Καταρχάς, οι «πειρασμοί» όπως θα έλεγαν οι παλιοί ή οι «περισπάσεις» όπως λέμε σήμερα είναι πολλοί. Τα ανθυγιεινά τρόφιμα γίνονται πιο γευστικά και φθηνότερα κάθε χρόνο, ενώ παράλληλα υπάρχουν τα βιντεοπαιχνίδια, οι παιχνιδομηχανές, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ένα κατακερματισμένο οικογενειακό περιβάλλον και ένα υποβαθμισμένο εκπαιδευτικό σύστημα που δεν βοηθάει τα άτομα να γίνουν ώριμοι ενήλικες. Η έκθεση σε περισπάσεις είναι συνεχής, ενώ ταυτόχρονα αυτές είναι αμέτρητες, ατέλειωτες. Μπροστά σε αυτό το σκηνικό καλείται να λειτουργήσει ή δήθεν τεράστια, καταλυτική και αδιάσπαστη θέλησή μας, όλες τις ώρες της ημέρας, κάθε στιγμή. Ας είμαστε ρεαλιστές. Δεν μπορεί!


Οι δύο δρόμοι της επιτυχίας
Οι ειδικοί επί του θέματος -πάντα με επιφύλαξη καθώς γνωρίζουμε ότι έχουμε γεμίσει αμέτρητους «ειδικούς» που ενδύονται το μανδύα του life coach σαν αποκριάτικο κοστούμι, καλή ώρα- προτείνουν δύο στρατηγικές κατευθύνσεις που πρέπει να πάρει κάποιος αν θέλει να αλλάξει πραγματικά δρόμο στη ζωή του. Ο πρώτος δρόμος είναι αυτός των εμποδίων και των αντιπερισπασμών. Ήγουν, αν έχετε πρόβλημα με το αλκοόλ, κρατήστε το μακριά από το σπίτι. Αν θέλετε να απαλλαγείτε από το junk food μην περνάτε ούτε απέξω από fast food και ρίξτε στα σκουπίδια όλα τα σχετικά φυλλάδια. Αν το πρόβλημά σας είναι το κάπνισμα αποφεύγετε να βγαίνετε -για κάποιο διάστημα- με σεσημασμένους θεριακλήδες. Με το ίδιο πνεύμα αφαιρέστε από το κινητό ό,τι σας τρώει χρόνο και διαγράψτε εντελώς την επαφή που σας ταλαιπωρεί συναισθηματικά εδώ και χρόνια και δεν σας αφήνει να αλλάξετε πορεία. Βάλτε εμπόδια στα εμπόδια, αυτό είναι το πνεύμα.

Ο δεύτερος δρόμος είναι να αφήσουμε τις άλλους να αναλάβουν ένα μέρος του φορτίου μας, να εφαρμόσουν για εμάς αυτό που θέλουμε, να μας συμπαρασύρουν θετικά. Αν έχουμε πρόβλημα με το καζίνο και τον τζόγο μπορούμε να ζητήσουμε να μας απαγορευτεί η είσοδος. Αν έχουμε με το βάρος, μπορούμε να ζητήσουμε από το σύντροφό μας να μην φέρνει παχυντικά τρόφιμα στο σπίτι ή να ξεκινήσουμε ένα πρόγραμμα γυμναστικής με την παρέα μας. Αυτό, άλλωστε, κάνουν πολλές φορές οι κυβερνήσεις, οι φορείς υγείας κ.λπ. (όπως λ.χ. με την πολιτική απαγόρευσης του καπνίσματος). Αναλαμβάνουν να μετασχηματίσουν αντιλήψεις και νοοτροπίες. Ασφαλώς, ένας απλός πολίτης δεν μπορεί να επηρεάσει άμεσα αυτές τις πολιτικές, μπορεί όμως να ζητήσει την εφαρμογή τους και να συνταχθεί με αυτές.

Το πιο απαραίτητο εφόδιο
Και οι δύο δρόμοι όμως δεν θα σας πάνε μέχρι το (επιθυμητό) τέλος, εάν δεν επενδύσετε τις προσπάθειές σας με οργάνωση και προετοιμασία. Πρέπει να κάνετε άπειρες πρόβες και να οργανώσετε και την τελευταία λεπτομέρεια, από πριν, προτού έρθετε αντιμέτωποι με τις κρίσιμες καταστάσεις. Αυτό που θα καθορίσει το αποτέλεσμα είναι το πόσο καλά έχετε προετοιμαστεί για αυτές και το επίπεδο αυτοελέγχου που έχετε κατακτήσει και όχι η θέληση και η αυταπάρνηση που θα επιδείξετε τη στιγμή του πειρασμού, του περισπασμού και οτιδήποτε σας κρατάει στα παλιά.