Τι συμβαίνει στο μυαλό ενός ξιφομάχου και με ποιο τρόπο η εξάσκηση αυτού του σπορ νικά τη γήρανση του εγκεφάλου; Οι εδικοί έχουν τις απαντήσεις.
Αυτό που διαφοροποιεί την ξιφασκία από άλλα αθλήματα είναι ότι απαιτεί την εκμάθηση μιας ποικιλίας σύνθετων κινήσεων, σύμφωνα με τον Arthur Kramer, ομότιμο καθηγητή Νευροεπιστημών στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Northweastern.
Είναι αυτές οι σύνθετες κινήσεις που διατηρούν τον εγκέφαλο σε φόρμα, ακόμη και αν ο ξιφομάχος είναι μεγαλύτερης ηλικίας.
Η ξιφασκία είτε στην αγωνιστική της μορφή, είτε ως αθλητική δραστηριότητα συνιστά μεγάλη πρόκληση όχι μόνο για το σώμα, αλλά και το μυαλό. Η επιστήμη έχει καταφέρει να εξηγήσει τι συμβαίνει στον εγκέφαλο ενός γηραιού ξιφομάχου όταν κάνει επίθεση με το ξίφος ανά χείρας.
Photo: iStock
Ένας μικρός αλλά αυξανόμενος όγκος ερευνών δείχνει ότι η ξιφασκία και άλλα αθλήματα που απαιτούν γρήγορη λήψη αποφάσεων μπορούν να βελτιώσουν τη νοημοσύνη τόσο στους νέους όσο και στους ηλικιωμένους αθλητές και να αποτρέψουν την αντιληπτική έκπτωση που παρατηρείται με την πάροδο της ηλικίας.
Μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2012, οι ερευνητές με επικεφαλής τον Francesco Di Russo του Πανεπιστημίου Foro Italico της Ρώμης υπέθεσαν ότι τα αθλήματα στα οποία οι συμμετέχοντες πρέπει να κινούνται συνεχώς και να προσαρμόζονται στις αλλαγές γύρω τους θα μπορούσαν να αντιρροπήσουν τις απώλειες στη μνήμη και την ταχύτητα επεξεργασίας ερεθισμάτων που οφείλονται στην ηλικία. Διαπίστωσαν ότι η ξιφασκία, «η οποία απαιτεί γρήγορες αποφάσεις και… θέτει υψηλές απαιτήσεις στην οπτική προσοχή και την ευελιξία», συσχετίστηκε με τη βελτίωση ορισμένων γνωστικών λειτουργιών, όπως η προσοχή και η ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών, οι οποίες φυσιολογικά φθίνουν λόγω ηλικίας.
Στη μελέτη του Di Russo συμμετείχαν 20 ξιφομάχοι και μια ομάδα ελέγχου 20 μη αθλητών. Και στις δύο ομάδες, οι μισοί ήταν 20-30 ετών και οι άλλοι μισοί είχαν μέσο όρο ηλικίας τα 50 έτη.
«Η ξιφασκία απαιτεί την εκμάθηση μιας ποικιλίας σύνθετων κινήσεων», υπενθυμίζει ο καθηγητής Arthur Kramer. Για παράδειγμα, ένας ξιφομάχος πρέπει να σκεφτεί διάφορους τρόπους επίθεσης, για να μην αναφέρουμε την ταχεία επιλογή μεταξύ εννέα διαφορετικών τύπων αποκρούσεων όταν αντιμετωπίζει έναν αντίπαλο.
«Όλα αυτά γίνονται αρκετά πολύπλοκα και πρέπει να εκτελούνται πολύ γρήγορα», εξηγεί ο Kramer.
Η νευροεπιστήμη της ξιφασκίας
Όσο για τους ελίτ αθλητές, όπως η δική μας Δώρα Γκουντούρα που ηττήθηκε με 15-13 από τη Γαλλίδα Μανόν Απίτι Μπρουνέ στον προημιτελικό της σπάθης των Ολυμπιακών Αγώνων, βλέποντας το όνειρό της για διάκριση να σβήνει άδοξα, για να φτάσουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες, έχουν ξοδέψει αμέτρητες ώρες προετοιμάζοντας όχι μόνο το σώμα τους, αλλά και το μυαλό τους.
Στο παραπάνω βίντεο ο προπονητής ξιφασκίας του Πανεπιστημίου Κολούμπια Michael Aufrichtig αποκαλύπτει μερικές από τις τεχνικές που χρησιμοποιούν οι ξιφομάχοι για να εκπαιδεύσουν το μυαλό τους, ενώ ο νευροεπιστήμονας Daniel Wolpert από το Ινστιτούτο Zuckerman του ιδίου Πανεπιστημίου διερευνά πώς αυτή η προπόνηση μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη υψηλού επιπέδου κινητικής δεξιότητας.
Για την ιστορία να πούμε ότι η ξιφασκία έχει τις ρίζες της στην ανάπτυξη της ξιφομαχίας για μονομαχίες και αυτοάμυνα. Η περίφραξη (προστατευτικά ρούχα και εξοπλισμός) πιστεύεται ότι προέρχεται από την Ισπανία. Μερικά από τα πιο σημαντικά βιβλία για την ξιφασκία γράφτηκαν από Ισπανούς ξιφομάχους. Η στροφή προς την ξιφασκία ως άθλημα και όχι ως στρατιωτική εκπαίδευση συνέβη από τα μέσα του 18ου αιώνα και καθοδηγήθηκε από τον Ντομένικο Άντζελο, ο οποίος συνέβαλε καθοριστικά στη μετατροπή της ξιφασκίας σε άθλημα.
Ολυμπιακοί Αγώνες: Πόσο θα δυσκολέψουν αθλητές και κοινό η αυξημένη συγκέντρωση όζοντος και γύρης
