*Γράφει ο Γιάννης Παπανικολάου, Πρωταθλήτης Ποδηλασίας, MSc Sports Science, UCI safety manager
Οι ποδηλατικοί αγώνες γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς στις μέρες μας. Έχουν διάφορες μορφές, κάθε ένας από τους οποίους προσφέρει μια μοναδική πρόκληση και εμπειρία για τους ποδηλάτες και τους θεατές. Οι αγώνες ποικίλλουν για παράδειγμα όσον αφορά την απόσταση, το έδαφος και την ένταση τους. Συνήθως οι περισσότεροι πραγματοποιούνται από τον Μάρτιο έως τον Οκτώβριο. Η ποικιλομορφία αυτή, απαιτεί διαφορετικές δεξιότητες και στρατηγικές από τους ποδηλάτες.
Κάποιες από αυτές μορφές ποδηλασίας περιλαμβάνονται και στους Ολυμπιακούς Αγώνες που θα διεξαχθούν φέτος το καλοκαίρι στο Παρίσι (27/7-11/8/2024).
Στην ποδηλασία υπάρχουν τόσο επαγγελματικοί όσο και ερασιτεχνικοί αγώνες. Ποιες είναι οι διαφορές τους;
Στους επαγγελματικούς αγώνες συμμετέχουν ελίτ ποδηλάτες που προπονούνται με πλήρη απασχόληση και συχνά αγωνίζονται διεθνώς. Αυτοί οι ποδηλάτες έχουν πολυετή εμπειρία και σημαντική υποστήριξη από επαγγελματικές ομάδες(προπονητές, γιατρούς, μηχανικούς). Ο ανταγωνισμός είναι έντονος, με τους κορυφαίους ποδηλάτες να πιέζουν τα όριά τους. Οι ποδηλάτες λαμβάνουν μισθούς και υποστήριξη από τις ομάδες τους και τους χορηγούς. Οι αγώνες διοργανώνονται από διεθνείς και εθνικούς οργανισμούς όπως για παράδειγμα η UCI (Union Cycliste Internationale), η ΕΟΠ (Ελληνικής Ομοσπονδίας Ποδηλασίας), και εταιρίες (π.χ. Cycling Greece), με την άδεια των αρμόδιων φορέων. Πρέπει να τηρούνται οι κανονισμοί της UCI, συμπεριλαμβανομένων των προδιαγραφών των ποδηλάτων, της συμπεριφοράς των αναβατών, των πρωτοκόλλων των αγώνων και τα μέτρα κατά του ντόπινγκ. Οι ποδηλάτες χρειάζονται επαγγελματικές άδειες και οι ομάδες είναι εγγεγραμμένες στους αρμόδιους φορείς.
Από την άλλη μεριά, οι ερασιτεχνικοί αγώνες περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα επιπέδων δεξιοτήτων, από αρχάριους έως εξαιρετικά εξειδικευμένους χομπίστες ποδηλάτες. Οι συμμετέχοντες συχνά εξισορροπούν την προπόνηση με άλλες υποχρεώσεις. Συμμετέχουν αθλητές διαφόρων επιπέδων και ηλικιών, με λιγότερη υποστήριξη. Η ένταση ποικίλλει ευρέως ανάλογα με την κατηγορία και την εμπειρία των συμμετεχόντων. Αν και η τακτική για τους ποδηλάτες εξακολουθεί να είναι σημαντική, είναι γενικά λιγότερο απαιτητική από ό,τι στους επαγγελματικούς αγώνες. Διοργανώνονται από την ΕΟΠ (Ελληνική Ομοσπονδία Ποδηλασίας), εταιρείες (π.χ. IP events management), τοπικούς συλλόγους ή περιφερειακούς φορείς. H υποστήριξη, συχνά βασίζεται σε εθελοντές. Η ιατρική και υλικοτεχνική υποστήριξη μπορεί να είναι λιγότερο ολοκληρωμένη. Κατά κανόνα πρέπει να ακολουθούν τις οδηγίες και κανονισμούς της ΕΟΠ (Ελληνικής Ομοσπονδίας Ποδηλασίας) που είναι βασισμένοι στην UCI (Union Cycliste Internationale) και να έχουν τις απαιτούμενες άδειες από τους αρμόδιους φορείς. Στην πραγματικότητα, εφαρμόζονται λιγότερα μέτρα αντιντόπινγκ αλλά ιδανικά πρέπει να προχωρούν οι διοργανωτές σε ελέγχους. Οι ποδηλάτες χρειάζονται ερασιτεχνικές άδειες και ιατρική βεβαίωση υγείας. Τα έπαθλα είναι συνήθως μικρότερα και μπορεί να περιλαμβάνουν τρόπαια, μετάλλια ή μικρά χρηματικά ποσά. Οι ποδηλάτες συχνά καλύπτουν μόνοι τους τα έξοδα συμμετοχής.
Ανεξάρτητα αν είναι οι αγώνες επαγγελματικοί ή ερασιτεχνικοί μπορούν θα διακριθούν και ανάλογα με το έδαφος, τη διάρκεια ή την ένταση και τον τύπο της διαδρομής αν είναι δηλαδή επαναλαμβανόμενη ή μιας φοράς.
Ανάλογα με τις προτιμήσεις σας π.χ άσφαλτο ή χώμα, αντοχή ή ταχύτητα, μπορείτε να επιλέξετε μερικούς από τους κύριους τύπους ποδηλατικών αγώνων:
Αγώνες δρόμου
Αγώνες μιας ημέρας: Πρόκειται για αγώνες μεγάλων αποστάσεων που διεξάγονται σε ασφαλτοστρωμένους δρόμους, από μερικές δεκάδες έως πάνω από 200 χιλιόμετρα (THERMO2024).
Αγώνες πολλών ημερών – διαδρομών: Αγώνες με τη μορφή σταδίων (Stage Races): Πολυήμερες διοργανώσεις όπου οι ποδηλάτες αγωνίζονται σε διαφορετικά στάδια κάθε μέρα. Γνωστά παραδείγματα είναι ο Γύρος της Γαλλίας, το Giro d’Italia, η Vuelta a España, Tour of Hellas, UCI World Championships.
Circuit: Σύντομοι, γρήγορο αγώνες που διεξάγονται σε κλειστό κύκλωμα, συνήθως σε αστικές περιοχές. Οι αγώνες διαρκούν συνήθως από 30 λεπτά έως μία ώρα.
Χρονομετρήσεις: Ατομικές χρονομετρήσεις (ITT): Οι ποδηλάτες αγωνίζονται μόνοι τους ενάντια στο ρολόι σε μια καθορισμένη απόσταση.
Ομαδικές χρονομετρήσεις (TTT): Ομάδες ποδηλατών αγωνίζονται μαζί ενάντια στο ρολόι, με το χρόνο να λαμβάνεται συχνά όταν ένας καθορισμένος αριθμός μελών της ομάδας διασχίσει τη γραμμή τερματισμού.
Ποδηλασία πίστας
Σπριντ: Σύντομοι αγώνες υψηλής ταχύτητας, συνήθως 200 μέτρων.
Keirin: Οι ποδηλάτες ακολουθούν μια μηχανή αρχικά για κάποιους γύρους, πριν κάνουν σπριντ στον τερματισμό (η μηχανή φεύγει συνήθως περίπου 2,5 γύρους πριν από τον τερματισμό).
Omnium: Μια διοργάνωση πολλαπλών αγώνων όπου οι ποδηλάτες αγωνίζονται σε διάφορα αγωνίσματα πίστας σε δύο ημέρες.
Μάντισον: Ένας ομαδικός αγώνας όπου οι ποδηλάτες αγωνίζονται και ξεκουράζονται εναλλάξ, που πήρε το όνομά του από το Madison Square Garden στην Νέα Υόρκη.
Cyclocross
Αγώνες εκτός δρόμου που περιλαμβάνουν ένα μείγμα από πεζοδρόμιο, γρασίδι, λάσπη και εμπόδια, απαιτούν από τους ποδηλάτες να κατεβαίνουν και να μεταφέρουν τα ποδήλατά τους σε κάποια σημεία. Οι διαδρομές είναι σύντομες, με τους αγώνες να διαρκούν περίπου μία ώρα. Το cyclocross είναι ένα υψηλής έντασης και τεχνικά απαιτητικό άθλημα με έντονη ανταγωνιστικότητα. Οι αγώνες διεξάγονται σε κλειστή περιοχή με πολλούς γύρους.
Gravel Racing
Παρότι, οι αγώνες Gravel όσο και οι cyclocross περιλαμβάνουν ποδηλασία εκτός δρόμου είναι μια διαφορετική εμπειρία. Οι αγώνες gravel αφορούν περισσότερο την αντοχή και την περιπέτεια σε μεγάλες αποστάσεις, συχνά με χαλαρή και περιεκτική ατμόσφαιρα.
Ορεινή ποδηλασία
Cross-Country (XC): Αγώνες σε ποικίλο έδαφος, συμπεριλαμβανομένων λόφων, δασών και τεχνικών τμημάτων.
Downhill (DH): Αγώνες υψηλής ταχύτητας σε απότομες, τεχνικές διαδρομές.
Enduro: Ένα είδος αγώνων ορεινής ποδηλασίας όπου οι κατηφόρες είναι χρονομετρημένες, ενώ οι ανηφόρες είναι υποχρεωτικές αλλά όχι χρονομετρημένες. Οι ποδηλάτες χρονομετρούνται σε στάδια που είναι κυρίως κατηφορικά, με ουδέτερα στάδια “μεταφοράς” ενδιάμεσα.
Αγώνες υπεραντοχής και περιπέτειας
Υπεραποστάσεις: Αγώνες εξαιρετικά μεγάλης διάρκειας, συχνά πολυήμεροι και καλύπτοντας εκατοντάδες ή χιλιάδες χιλιόμετρα (π.χ. TRANSCONTINENTAL, OLYMPUS BIKE CHALLENGE).
Αγώνες BMX
Racing: Σύντομοι, έντονοι αγώνες σε χωμάτινες πίστες με άλματα και κεκλιμένες στροφές, που συνήθως διαρκούν περίπου 30-40 δευτερόλεπτα.
Freestyle: Είναι ποδηλασία σχεδόν ακροβατικής επίδειξης ικανοτήτων του ποδηλάτη. Να σημειωθεί ότι το BMX freestyle εμφανίζεται στο Ολυμπιακό πρόγραμμα για δεύτερους συνεχόμενους Αγώνες.
Οι επαγγελματικοί αγώνες ποδηλασίας απαιτούν μεγαλύτερη δέσμευση και προετοιμασία, ενώ οι ερασιτεχνικοί προσφέρουν ευκαιρίες για συμμετοχή και απόλαυση της ποδηλασίας σε λιγότερο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Καθένας από τους παραπάνω αγώνες έχει το δικό του κοινό αναδεικνύοντας τους καλύτερους ποδηλάτες είτε σε άσφαλτο είτε σε χώμα και προσφέροντας συναρπαστικό θέαμα στους λάτρεις της ποδηλασίας.
Θα πάρετε μέρος σε ποδηλατικό αγώνα; Πολύτιμα tips από έναν πρωταθλητή ποδηλασίας
ΔΕΠΥ: Το άθλημα που βοηθά στον έλεγχο των συμπτωμάτων
Το σπορ που τονώνει τη μνήμη και χαρίζει ευεξία – 30′ κάνουν τη διαφορά
