Η τελευταία δημοσίευση ερευνητών από το Πανεπιστήμιο της Φλόριντα για ένα νέο χάπι που συμπυκνώνει τα οφέλη της άσκησης δεν ήταν ακριβώς πρωτάκουστη. Χάπια-μιμητές της άσκησης, όπως αποκαλούνται, αναπτύσσονται από το 2003, χωρίς ωστόσο να λαμβάνουν το «πράσινο φως» από τους αρμόδιους φορείς, όπως ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA). Ό,τι δηλαδή συνέβη και στην περίπτωση του σκευάσματος από το Πανεπιστήμιο της Φλόριντα, το οποίο μπορούσε να προκαλέσει στους σκελετικούς μυς απόκριση αντίστοιχη με αυτήν της σωματικής άσκησης.
Πίσω από το φρένο στα ελπιδοφόρα σκευάσματα δεν κρύβονται κακές προθέσεις, αλλά ανησυχίες για το πόσο ασφαλής είναι η δράση τους και τι διακυβεύεται από την εγκατάλειψη της σωματικής άσκησης. Η απουσία σωματικής δραστηριότητας στοιχίζει ήδη περί τα 5 εκατομμύρια θανάτους τον χρόνο, και η παχυσαρκία αποτελεί μια επικίνδυνη και αυξανόμενη επιδημία.
Υπερβολή και παραπλάνηση
Η φράση «μιμητές της άσκησης» είναι παραπλανητική. Τα οφέλη της άσκησης είναι πολλά και επηρεάζουν τον οργανισμό σε μοριακό επίπεδο με μηχανισμούς εν πολλοίς άγνωστους στους επιστήμονες. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) περιλαμβάνουν σε αυτά τη βελτίωση της διάθεσης και του ύπνου, την ενδυνάμωση του μυοσκελετικού συστήματος, τη μείωση κινδύνου για χρόνιες ασθένειες, την ενίσχυση της εγκεφαλικής λειτουργίας και σεξουαλικής ικανοποίησης κ.α..
Σύμφωνα με τον Δρ John A. Hawley, PhD, Διευθυντή του Ινστιτούτου Έρευνας για την Υγεία στη Μελβούρνη “Mary MacKillop”, το πλήθος και η πολυπλοκότητα των μηχανισμών πίσω από τα οφέλη της άσκησης καθιστούν εξαιρετικά απίθανο οποιοσδήποτε μεμονωμένος φαρμακολογικός παράγοντας να μπορέσει ποτέ να τους μιμηθεί. Μόνο αν μπορούσε να αναπαράγει το σύνολό τους, θα ήταν δόκιμος ο όρος «μιμητής της άσκησης».
Τα χάπια που έχουν αναπτυχθεί ως τώρα εστίαζαν αποκλειστικά στη μυοσκελετική λειτουργία για χαρακτηριστικά όπως η ένταση και ο μεταβολισμός, αγνοώντας την επίδραση που θα μπορούσαν να έχουν οι δραστικές τους ενώσεις σε άλλους ιστούς όπως της καρδιάς, των πνευμόνων ή του νευρικού συστήματος.
Έπειτα, εξηγεί ο Δρ Hawley, μια «μεταβολική υπερδιέγερση» από τέτοια χάπια θα μπορούσε να εκθέσει την υγεία σε μεγάλο κίνδυνο. Κατά τη σωματική άσκηση, μια περίοδος έντασης ακολουθείται από μια περίοδο ανάπαυσης κ.ο.κ.. Το διάστημα που μεσολαβεί για να ανακτήσει το σώμα τους ρυθμούς του είναι απαραίτητο για την αποκατάσταση των φυσικών μεταβολικών συστατικών των μυών, καθώς και για την επιδιόρθωση και την αναδόμηση των μυών. Μέχρι σήμερα, δεν έχουν αναπτυχθεί ενώσεις σε φάρμακα ικανές να μιμηθούν αυτές τις φάσεις, αν και θεωρητικά θα μπορούσαν.
