*Γράφει ο Αναστάσιος Μαντζώρος MSc, PhD φυσικοθεραπευτής, καθηγητής Φυσικής Αγωγής
Η άσκηση μπορεί να χρησιμεύσει ως μέσο χαλάρωσης. Οι ασκήσεις χαλάρωσης είναι ένα βασικό συστατικό στις γνωστικές συμπεριφορικές θεραπείες καθώς η άσκηση δεν εξυπηρετεί μόνο τη μείωση της φυσιολογικής διέγερσης, αλλά βοηθά στη γνωστική επικέντρωση σε ότι αφορά την αναπνοή, το σώμα, ή τη συγκέντρωση.
Η άσκηση μπορεί επίσης να αποσπάσει την προσοχή από αρνητικές σκέψεις ή από σκέψεις που μπορεί να προκαλέσουν άγχος. Η χρήση της απόσπασης της προσοχής είναι ένα σημαντικό στοιχείο της γνωστικής συμπεριφορικής θεραπείας αλλά και άλλων μεθόδων ψυχοθεραπείας. Κατά την άποψη αυτή, η άσκηση μπορεί να ανταγωνιστεί τις αρνητικές σκέψεις, όπως η απόγνωση, η ενοχή και οι ανησυχίες που συνδέονται με την κατάθλιψη και το άγχος μειώνοντας την επιρροή τους. Ταυτόχρονα μπορεί να προκαλέσει θετικά συναισθήματα ολοκλήρωσης και συμπεριφορική ενεργοποίηση.
Επιπρόσθετα, η άσκηση μπορεί να βελτιώσει τα αισθήματα άγχους και κατάθλιψης μέσω της θετικής ενίσχυσης της ψυχολογίας. Αν ο ασθενής χάνει βάρος ή αισθάνεται καλύτερα, ενισχύεται θετικά μέσω αυτών των αποτελεσμάτων, ενδεχομένως μέσω της ενδυνάμωσης της αυτοεκτίμησης και της γενικότερης προοπτικής.
Η σωματική δραστηριότητα και η άσκηση εξετάζονται στο πλαίσιο της πρόληψης και της θεραπείας ψυχικών διαταραχών κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών. Επιδημιολογικές και πληθυσμιακές μελέτες καταδεικνύουν σημαντική αρνητική σχέση μεταξύ των επιπέδων σωματικής δραστηριότητας και έναρξης συμπτωμάτων ψυχικών διαταραχών. Επιπλέον μία συγχρονική μελέτη επιβεβαίωσε ότι οι ψυχιατρικοί ασθενείς που ασκούνται τακτικά απολαμβάνουν μια υψηλότερη ποιότητα ζωής. Σε ασθενείς που πάσχουν από ψυχικές διαταραχές, η σωματική δραστηριότητα και η άσκηση προτείνονται ως αποτελεσματικές για διάφορους λόγους.
Αρχικά, ένα ευρύ φάσμα βιοχημικών και φυσιολογικών αλλαγών και προσαρμογών σχετίζονται με οξείς περιόδους άσκησης και τακτικής άσκησης. Μερικοί από αυτούς τους μηχανισμούς επηρεάζουν τη διάθεση μέσω της σεροτονίνης και των ενδορφίνων και άλλοι μηχανισμοί παρουσιάζουν νευροπροστατευτικές λειτουργίες, δρουν ως αγχολυτικοί ή μεταβάλλουν την αντιδραστικότητα του στρες μέσω του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων. Σε ότι αφορά το ψυχολογικό επίπεδο, διάφοροι μηχανισμοί έχουν προταθεί, όπως οι αλλαγές στη μορφολογία του σώματος και συμπεριφορές της υγείας, τη μάθηση, την κοινωνική ενίσχυση και τη βελτίωση δεξιοτήτων.
