Ποιο μήνα έχετε γεννηθεί; Μια νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο Nature Metabolism δείχνει ότι η απάντηση σε αυτό το ερώτημα μπορεί να έχει εκπληκτικό αντίκτυπο στον κίνδυνο παχυσαρκίας που ενδέχεται να αντιμετωπίσετε αργότερα στη ζωή σας. Οι ερευνητές διαπίστωσαν, ειδικότερα, ότι τα άτομα που συλλαμβάνονται κατά τους ψυχρότερους μήνες έχουν βιολογική προδιάθεση να είναι πιο αδύνατα, χάρη στην αυξημένη δραστηριότητα ενός συγκεκριμένου τύπου σωματικού λίπους.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Tohoku στην Ιαπωνία, τα άτομα που γεννιούνται τον Σεπτέμβριο, τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο -μήνες που συνήθως συνδέονται με τη σύλληψη κατά τη διάρκεια του χειμώνα– τείνουν να έχουν λιγότερο λίπος γύρω από τα εσωτερικά τους όργανα και χαμηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ). Ο λόγος; Η αυξημένη δραστηριότητα του καφέ λιπώδους ιστού ή «καφέ λίπους», γνωστού για τη συμβολή του στην καύση θερμίδων.
Ο ρόλος του καφέ λίπους στο μεταβολισμό
Το καφέ λίπος διαφέρει από το λευκό λίπος, καθώς καίει θερμίδες με στόχο την παραγωγή θερμότητας, μια διαδικασία γνωστή ως θερμογένεση. Αυτό το λίπος παίζει ζωτικό ρόλο στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος και της ενεργειακής δαπάνης. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι άνθρωποι που συλλαμβάνονται μεταξύ των μέσων Οκτωβρίου και των μέσων Απριλίου -όταν οι μέσες θερμοκρασίες είναι χαμηλότερες και οι ημερήσιες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας είναι μεγαλύτερες- παρουσίασαν σημαντικά υψηλότερη δραστηριότητα καφέ λίπους ως ενήλικες.
Η ανάλυσή τους περιελάμβανε 683 υγιή άτομα, άνδρες και γυναίκες, ηλικίας από 3-78 ετών. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, με βάση τη μέση θερμοκρασία και τις ατμοσφαιρικές συνθήκες κατά τη στιγμή της σύλληψής τους. Όσοι συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια ψυχρότερων μηνών εμφάνισαν σταθερά σημάδια ενισχυμένου μεταβολισμού, όπως μεγαλύτερη ενεργειακή δαπάνη και μειωμένο σπλαχνικό λίπος, δηλαδή το επιβλαβές λίπος που περιβάλλει τα εσωτερικά όργανα.
Το περιβάλλον πριν από τη σύλληψη μπορεί να προκαθορίσει τον μεταβολισμό του λίπους
Η μελέτη αποτυπώνει μια ενδιαφέρουσα ιδέα: Οι μεταβολικές μας τάσεις μπορεί να είναι προκαθορισμένες ακόμη και πριν από τη γέννηση, επηρεαζόμενες από περιβαλλοντικούς παράγοντες που βίωσαν οι γονείς μας -ιδιαίτερα οι πατεράδες- πριν από τη σύλληψη. Χαρακτηριστικά είναι τα ευρήματα προηγούμενων ερευνών που υποστηρίζουν ότι η έκθεση στο κρύο μπορεί να προκαλέσει μοριακές αλλαγές στο σπέρμα, επηρεάζοντας την εμβρυϊκή ανάπτυξη με τρόπους που καθιστούν τους απογόνους πιο αποδοτικούς μεταβολικά και καλύτερα προσαρμοσμένους στα ψυχρότερα κλίματα.
Σχολιάζοντας τα ευρήματα, ο δρ. Raffaele Teperino από το Γερμανικό Ερευνητικό Κέντρο Περιβαλλοντικής Υγείας παρατήρησε: «Η υγεία των γονέων κατά τη διάρκεια της σύλληψης και της κύησης μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη και την υγεία των απογόνων. Τα νέα ευρήματα υπογραμμίζουν τον κρίσιμο ρόλο του περιβάλλοντος πριν από τη σύλληψη στη διαμόρφωση του μεταβολισμού των απογόνων».
Η σημασία των ευρημάτων εν μέσω αυξανόμενων ποσοστών παχυσαρκίας
Τα νέα ερευνητικά συμπεράσματα προσφέρουν μια νέα διπλή προοπτική: Κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις δυνητικές επιπτώσεις τόσο των αυξανόμενων ποσοστών παχυσαρκίας, όσο και της κλιματικής αλλαγής. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι, καθώς οι παγκόσμιες θερμοκρασίες αυξάνονται, το ενδεχόμενο μειωμένης δραστηριότητας του καφέ λίπους στις μελλοντικές γενιές θα μπορούσε να επιδεινώσει τις τάσεις αύξησης του σωματικού βάρους.
Σύμφωνα με μια ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο The Lancet, μάλιστα, προβλέπεται απότομη αύξηση των παγκόσμιων ποσοστών παχυσαρκίας έως το 2050. Μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, η παχυσαρκία μεταξύ των παιδιών ηλικίας 5-14 ετών αναμένεται να αυξηθεί από 12,0% σε 18,4% στα κορίτσια και από 9,9% σε 15,5% στα αγόρια. Οι ενήλικες εκτιμάται επίσης ότι θα παρουσιάσουν σημαντική αύξηση, με τα ποσοστά παχυσαρκίας στις γυναίκες να αυξάνονται από 31,7% σε 42,6% και στους άνδρες από 29,3% σε 39,5%.
Οι ειδικοί χαρακτηρίζουν αυτή την εξέλιξη «βαθιά τραγική κοινωνική αποτυχία», τονίζοντας την επείγουσα ανάγκη για πολύπλευρες στρατηγικές καταπολέμησης της παχυσαρκίας, όχι μόνο μέσω της διατροφής και της άσκησης, αλλά και μέσω της κατανόησης των βαθύτερων βιολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων που επηρεάζουν την πρόσληψη βάρους.
Διαβάστε επίσης
Έτσι «ξυπνάει» το καλό λίπος που καίει θερμίδες και προφυλάσσει από τον διαβήτη
Παχυσαρκία: 2,7 εκατομμύρια Έλληνες ζουν με τη νόσο – 1 στους 2 μόνιμα σε δίαιτα
