Για να επιτύχουμε έναν μεγάλο στόχο, είναι σημαντικό να τον «σπάσουμε» σε μικρότερα, πιο εφικτά βήματα που θα μας οδηγήσουν σταδιακά στην επιτυχία. Αυτή είναι η συμβουλή ειδικών στην ψυχολογία και την ευεξία, είτε πρόκειται για την απώλεια βάρους είτε για τη βελτίωση της διατροφής. Μικρές αλλαγές στην καθημερινότητά μας μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στη διατήρηση της υγείας και να προσθέσουν χρόνια ποιοτικής ζωής—αρκεί να γίνουν έγκαιρα, ιδανικά πριν από τα 50, όπως δείχνει πρόσφατη μελέτη.
Σε αυτή την πιο πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο New England Journal of Medicine, μια ομάδα ερευνητών εκτίμησε τον κίνδυνο και το όφελος κατά τη διάρκεια της ζωής από την απουσία ή την τροποποίηση των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου στην καρδιαγγειακή νόσο και την ολική θνησιμότητα σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως, αντιπροσωπεύοντας έναν στους τρεις θανάτους. Παρόλα αυτά, πέντε τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου – η υπέρταση, η υψηλή χοληστερόλη, ο διαβήτης, το κάπνισμα και το αυξημένο βάρος- ευθύνονται για σχεδόν το ήμισυ αυτής της επιβάρυνσης. Αλλάζοντας επομένως αυτούς, θα καταφέρουμε να είμαστε πιο υγιείς και να ζήσουμε περισσότερα χρόνια.
Η μελέτη
Οι ερευνητές από το Global Cardiovascular Risk Consortium (GCVRC) ανέτρεξαν σε 133 μελέτες από 39 χώρες, αξιοποιώντας δεδομένα από 2.078.948 άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω, τα οποία παρακολουθήθηκαν μέχρι τα 47 τους χρόνια. Όσοι είχαν καρδιαγγειακή νόσο κατά την έναρξη της μελέτης αποκλείστηκαν από τις αναλύσεις που αφορούσαν συγκεκριμένες νόσους, ενώ συνολικά εκτιμήθηκαν πέντε παράγοντες: η συστολική πίεση, η χοληστερόλη, ο διαβήτης, ο ΔΜΣ και το κάπνισμα.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, οι συμμετέχοντες που παρουσίαζαν και τους πέντε παράγοντες κινδύνου στην ηλικία των 50 ετών διέτρεχαν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου κατά τη διάρκεια της ζωής τους, με το ποσοστό να ανέρχεται στο 24% για τις γυναίκες και στο 38% για τους άνδρες. Αντίθετα, όσοι δεν είχαν κανέναν από αυτούς τους παράγοντες εμφάνιζαν σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο, με τις γυναίκες να έχουν πιθανότητα 13% και τους άνδρες 21%.
Όσον αφορά τη συνολική θνησιμότητα, τα ποσοστά ήταν εξίσου αποκαλυπτικά. Οι γυναίκες με όλους τους παράγοντες κινδύνου είχαν 88% πιθανότητα να πεθάνουν πριν από την ηλικία των 90 ετών, ενώ για όσες δεν παρουσίαζαν κανέναν από αυτούς, το ποσοστό μειωνόταν στο 53%. Στους άνδρες, ο κίνδυνος θνησιμότητας αυξανόταν από 68% για όσους δεν είχαν παράγοντες κινδύνου, σε 94% για εκείνους που παρουσίαζαν και τους πέντε.
Ποιες ήταν όμως, οι επιδράσεις κοντά στα 50; Όπως αποκάλυψαν τα δεδομένα, οι γυναίκες που δεν παρουσίαζαν και τους πέντε παράγοντες κινδύνου στην ηλικία των 50 ετών έζησαν κατά μέσο όρο 13,3 επιπλέον χρόνια χωρίς καρδιαγγειακή νόσο και 14,5 περισσότερα χρόνια, σε σύγκριση με εκείνες που συγκέντρωναν όλους τους παράγοντες κινδύνου. Αντίστοιχα, οι άνδρες κέρδισαν 10,6 και 11,8 επιπλέον χρόνια ζωής, αντίστοιχα.
Από τους μεμονωμένους παράγοντες κινδύνου, οι πιο επιδραστικοί ήταν ο διαβήτης και το κάπνισμα. Οι γυναίκες χωρίς διαβήτη έζησαν 4,7 επιπλέον χρόνια χωρίς καρδιαγγειακή νόσο και 6,4 περισσότερα χρόνια, ενώ για τους άνδρες τα αντίστοιχα οφέλη ήταν 4,2 και 5,8 χρόνια. Η αποφυγή του καπνίσματος πρόσθεσε περίπου 5-6 χρόνια ζωής και στα δύο φύλα.
Ακόμη και μικρές βελτιώσεις στον τρόπο ζωής αποδείχθηκαν ωφέλιμες. Η μείωση της συστολικής αρτηριακής πίεσης κάτω από τα 130 mmHg πρόσθεσε 1,3 χρόνια ζωής χωρίς καρδιαγγειακή νόσο στις γυναίκες και 1,8 χρόνια στους άνδρες. Αντίστοιχα, η διατήρηση του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) σε φυσιολογικά επίπεδα (20-24,9) οδήγησε σε επιπλέον 2,6 χρόνια ζωής για τις γυναίκες και 1,9 χρόνια για τους άνδρες, ανάλογα με την περιοχή.
Ποτέ δεν είναι αργά για αλλαγές
Η τροποποίηση των παραγόντων κινδύνου στη μέση ηλικία αποδείχθηκε ιδιαίτερα σημαντική. Όσοι κατάφεραν να εξαλείψουν την αρτηριακή υπέρταση μεταξύ 55 και 60 ετών κέρδισαν τα περισσότερα επιπλέον χρόνια χωρίς καρδιαγγειακή νόσο—2,4 έτη για τις γυναίκες και 1,2 έτη για τους άνδρες. Αντίστοιχα, η διακοπή του καπνίσματος την ίδια περίοδο είχε τη μεγαλύτερη επίδραση στη μείωση της θνησιμότητας, προσθέτοντας 2,1 επιπλέον χρόνια ζωής στις γυναίκες και 2,4 χρόνια στους άνδρες.
Όσο περισσότεροι παράγοντες κινδύνου τροποποιούνταν, τόσο μεγαλύτερο ήταν το όφελος. Οι συμμετέχοντες που βελτίωσαν τέσσερις παράγοντες κινδύνου μεταξύ 55 και 60 ετών κέρδισαν περισσότερα από πέντε επιπλέον χρόνια ζωής, τόσο χωρίς καρδιαγγειακή νόσο όσο και χωρίς να πεθάνουν.
Συνοψίζοντας, οι μεσήλικες που καταφέρνουν να διακόψουν το κάπνισμα ή να ελέγξουν την αρτηριακή τους πίεση μπορούν να αποκομίσουν σημαντικά οφέλη σε χρόνια υγιούς ζωής.
Διαβάστε επίσης
Μακροζωία: 5 συνήθειες που χαρίζουν περισσότερα από 10 χρόνια ζωής
Μακροζωία: Τέσσερις απλοί τρόποι να μείνετε για πάντα νέοι
Η «άγνωστη» βιταμίνη που χαρίζει μακροζωία – 10 τροφές που την περιέχουν
