Όλοι λίγο πολύ γνωρίζουμε ανθρώπους που φαίνονται νεότεροι – ή μεγαλύτεροι – από την χρονολογική τους ηλικία. Οι υποθέσεις μας γι’ αυτές τις διαφορές ποικίλουν. Το κάπνισμα για παράδειγμα επιταχύνει τη διαδικασία της γήρανσης. Υπάρχει, όμως, τρόπος να υπολογίσουμε αυτές τις διαφορές; Τώρα η επιστήμη έχει την απάντηση.
Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οσάκα διαπίστωσαν ότι οι στεροειδείς ορμόνες που ρέουν στην κυκλοφορία του αίματος μπορούν να αποκαλύψουν την πραγματική βιολογική μας ηλικία, η οποία συχνά διαφέρει από τον αριθμό των κεριών στην τούρτα των γενεθλίων μας.
Η μελέτη τους, που δημοσιεύθηκε στο Science Advances, χρησιμοποίησε τα εργαλεία της τεχνητής νοημοσύνης για να αναλύσει δείγματα αίματος και να προσδιορίσει την ηλικία του σώματος. Αυτό θα μπορούσε να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι γιατροί εντοπίζουν έγκαιρα τις ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία και να βοηθήσει να κατανοήσουμε γιατί κάποιοι άνθρωποι γερνούν γρηγορότερα από άλλους.
Οι επιστήμονες υπέθεταν εδώ και καιρό ότι το σώμα μας γερνάει με διαφορετικές ταχύτητες. Δύο 50άρηδες μπορεί να φαίνονται και να αισθάνονται δεκαετίες μακριά όσον αφορά την υγεία τους, ανάλογα με τα γονίδιά τους, τις επιλογές του τρόπου ζωής τους και το περιβάλλον που κατοικούν. Το κλειδί ήταν να βρεθούν αξιόπιστοι δείκτες που να αποτυπώνουν με ακρίβεια αυτές τις διαφορές.
«Το σώμα μας βασίζεται στις ορμόνες για να διατηρήσει την ομοιόσταση, οπότε σκεφτήκαμε, γιατί να μην τις χρησιμοποιήσουμε ως βασικούς δείκτες γήρανσης;» εξηγεί η Δρ. Qiuyi Wang, πρώτη συν-συγγραφέας της μελέτης.
Η Δρ. Wang και οι συνεργάτες της ανακάλυψαν ότι οι ορμόνες του στρες, ιδίως η κορτιζόλη, συσχετίζονται στενά με τη γήρανση. Συνεπώς, η μελέτη επιβεβαιώνει κάτι που πολλοί γιατροί έχουν παρατηρήσει εδώ και καιρό: καθώς μεγαλώνουμε, το χάσμα μεταξύ χρονολογικής και βιολογικής ηλικίας διευρύνεται.
Πώς υπολόγισαν τη βιολογική ηλικία;
Με μόλις πέντε σταγόνες αίματος, οι επιστήμονες συνέλεξαν δείγματα από 148 άτομα ηλικίας 20 έως 73 ετών. Σε κάθε δείγμα, μέτρησαν 22 διαφορετικές στεροειδείς ορμόνες. Κατασκεύασαν ξεχωριστά μοντέλα για τις γυναίκες και τους άνδρες, αφού παρατήρησαν σημαντικές διαφορές με βάση το φύλο στα πρότυπα των ορμονών.
Η ομάδα ανέπτυξε ένα μοντέλο βαθιάς νευρωνικής δικτύωσης που ενσωματώνει τα μονοπάτια του μεταβολισμού των στεροειδών, καθιστώντας το το πρώτο μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης που λαμβάνει ρητά υπόψη του τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ διαφορετικών μορίων. «Η προσέγγισή μας μειώνει τον θόρυβο που προκαλείται από τις μεμονωμένες διαφορές στο επίπεδο των στεροειδών και επιτρέπει στο μοντέλο να εστιάζει σε σημαντικά μοτίβα», εξηγεί η Δρ Zi Wang, πρώτη και αντίστοιχη συν- συγγραφέας.
Όπως διαπιστώθηκε, η κορτιζόλη ήταν ο ισχυρότερος παράγοντας πρόβλεψης της βιολογικής ηλικίας για όλους. Όταν τα επίπεδα διπλασιάστηκαν, η προβλεπόμενη βιολογική ηλικία αυξήθηκε κατά περίπου 1,5 φορά. «Τα ευρήματά μας παρέχουν συγκεκριμένες αποδείξεις ότι το στρες έχει υπολογίσιμο αντίκτυπο στη βιολογική γήρανση», λέει ο καθηγητής Δρ. Toshifumi Takao, ένας από τους συγγραφείς και ειδικός στην αναλυτική χημεία και τη φασματομετρία μαζών.
Στις γυναίκες, αρκετές άλλες ορμόνες έδειξαν ισχυρούς δεσμούς με τη γήρανση, συμπεριλαμβανομένης της 17α-υδροξυπρογεστερόνης, της κορτιζόνης, της 11-δεοξυκορτιζόλης και της τετραϋδροκορτιζόλης. Για τους άνδρες, η πρεγνενολόνη και η τεστοστερόνη ήταν επίσης βασικοί δείκτες των διαδικασιών γήρανσης.
Η μελέτη εξέτασε επίσης τον τρόπο με τον οποίο ο τρόπος ζωής επηρεάζει τη γήρανση. Οι άνδρες καπνιστές παρουσίασαν σημαντικά ταχύτερη γήρανση από τους μη καπνιστές. Περιέργως, οι γυναίκες καπνίστριες δεν παρουσίασαν την ίδια επιτάχυνση. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι οι άνδρες στη μελέτη κάπνιζαν περισσότερο ή στο γεγονός ότι μη μετρήσιμοι παράγοντες στις γυναίκες (όπως η διατροφή ή οι συνήθειες άσκησης) συγκάλυπταν τις επιπτώσεις του καπνίσματος.
Τα ευρήματα αυτά μπορεί τελικά να οδηγήσουν σε πιο εξατομικευμένη υγειονομική περίθαλψη. «Αυτό είναι μόνο η αρχή», εκτιμά η Δρ. Wang. «Με την επέκταση του συνόλου δεδομένων μας και την ενσωμάτωση πρόσθετων βιολογικών δεικτών, ελπίζουμε να βελτιώσουμε περαιτέρω το μοντέλο και να ξεκλειδώσουμε βαθύτερες γνώσεις σχετικά με τους μηχανισμούς της γήρανσης» καταλήγει.
Διαβάστε επίσης
Η πασίγνωστη διαταραχή που κλέβει ακόμη και 11 χρόνια από τη ζωή μας
To απλό μυστικό για να ζήσουμε περισσότερο – Είναι πιο εύκολο απ’ όσο νομίζετε
Μακροζωία: Οκτώ συνήθειες που προσθέτουν σε έναν 40αρη έως και 24 χρόνια ζωής
