Καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν, η μεγαλύτερη απειλή που έχουν να αντιμετωπίσουν είναι η γνωστική έκπτωση. Η απώλεια μνήμης, η δυσκολία στη συλλογιστική και οι γλωσσικές διαταραχές είναι χαρακτηριστικά πρώιμα συμπτώματα, που επιδεινώνονται προοδευτικά με την πάροδο του χρόνου. Η άνοια αποτελεί μια αυξανόμενη πρόκληση για τη δημόσια υγεία, αφού σήμερα εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ζουν με την ανίατη νόσο, καθιστώντας την μια από τις κυριότερες αιτίες θανάτου.
Μια ολοκληρωμένη μετα-ανάλυση του Κολεγίου Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Τζόρτζια έριξε φως στον τρόπο με τον οποίο οι περιβαλλοντικοί παράγοντες επηρεάζουν την πιθανότητα γνωστικής έκπτωσης και άνοιας. Η μελέτη, με επικεφαλής την επίκουρη καθηγήτρια Suhang Song από το Τμήμα Πολιτικής και Διαχείρισης της Υγείας, διαπίστωσε ότι η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση, η εγγύτητα στην κυκλοφορία και η πρόσβαση σε πράσινους και μπλε φυσικούς χώρους διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στο πώς εξελίσσεται η γνωστική υγεία των ατόμων.
Οι ερευνητές συγκέντρωσαν τα ευρήματα 54 μελετών σε μια συστηματική ανασκόπηση, που στόχο είχε να ποσοτικοποιήσει τις επιδράσεις των περιβαλλοντικών παραγόντων στον κίνδυνο άνοιας. Τα αποτελέσματα ενισχύουν τις προηγούμενες έρευνες που συνδέουν τους περιβαλλοντικούς παράγοντες με τη γνωστική υγεία, ενώ παράλληλα παρέχουν νέες πληροφορίες σχετικά με τη συμβολή των διαφόρων παραγόντων.
Πώς οι περιβαλλοντικοί παράγοντες επηρεάζουν τον κίνδυνο άνοιας
Η έρευνα εντόπισε βασικά περιβαλλοντικά στοιχεία που συμβάλλουν σε αυξημένο ή μειωμένο κίνδυνο άνοιας. Μερικά από τα πιο σημαντικά συμπεράσματα είναι τα εξής:
- Η διαβίωση κοντά σε μεγάλους δρόμους συνδέθηκε με 10% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας.
- Η έκθεση σε μικροσωματίδια (PM2.5), που παράγονται από τα οχήματα και τις βιομηχανικές εκπομπές, αύξησε τον κίνδυνο άνοιας κατά 9%.
- Η έκθεση σε οξείδιο του αζώτου συσχετίστηκε με αύξηση του κινδύνου κατά 10%.
- Η ηχορύπανση βρέθηκε να αυξάνει τον κίνδυνο κατά 9%.
Αντίθετα, ορισμένα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά είχαν προστατευτική επίδραση έναντι της γνωστικής έκπτωσης:
- Οι πράσινοι και γαλάζιοι χώροι (όπως τα πάρκα και τα υδάτινα περιβάλλοντα) συνδέθηκαν με 6% μείωση του κινδύνου άνοιας.
- Η δυνατότητα περιπάτου και η εγγύτητα σε χώρους, όπως παντοπωλεία, κοινοτικά κέντρα και εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης, συνέβαλαν επίσης στον χαμηλότερο κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης.
Με βάση αυτά τα ευρήματα, η δρ. Song υποστήριξε ότι τα άτομα θα μπορούσαν να επωφεληθούν από το να περνούν περισσότερο χρόνο στη φύση και να ζουν σε περιοχές που ευνοούν τους μεγάλους περιπάτους και την πρόσβαση σε ωφέλιμες κοινότητες ή υπηρεσίες.
Οι συνέπειες για τον αστικό σχεδιασμό και τη δημόσια πολιτική
Τα ευρήματα της μελέτης υπογραμμίζουν, επίσης, τη σημασία του σωστού αστικού σχεδιασμού για την προώθηση της γνωστικής υγείας. Η δρ. Song επεσήμανε ότι οι αρμόδιοι φορείς θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους παράγοντες που ελαχιστοποιούν τους περιβαλλοντικούς κινδύνους και ενισχύουν τις προστατευτικές ιδιότητες.
Εστιάζοντας σε μετρήσιμα δεδομένα, η μελέτη προσφέρει μια αξιόπιστη βάση για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι περιβαλλοντικοί παράγοντες συμβάλλουν στον κίνδυνο άνοιας. Συνολικά, τα ευρήματα υπογραμμίζουν τη σημασία στρατηγικού αστικού σχεδιασμού, για τη διασφάλιση μιας υγιέστερης γήρανσης και τον μετριασμό της αυξανόμενης επιβάρυνσης της άνοιας.
Διαβάστε επίσης
Τι κερδίζει η υγεία και η τσέπη σας όταν κάνετε γυμναστική σε εξωτερικούς χώρους
Η ευχάριστη δραστηριότητα που αναζωογονεί το μυαλό και ενισχύει την προσοχή
Βιώσιμη διατροφή: Τι περιλαμβάνει το βιώσιμο μέλλον των τροφίμων και του πλανήτη
