Έχουν περάσει 10 χρόνια απ’ όταν η Αυστραλή Belle Gibson μεσουρανούσε στα social media ως η wellness influencer που νίκησε τον καρκίνο αλλάζοντας τον τρόπο ζωής της, με παρεμβάσεις στη διατροφή της και ρουτίνες ευεξίας, πάντα σε συνδυασμό με εναλλακτικές θεραπείες. Και όπως την εκτόξευσαν στην κορυφή οι φιλοδοξίες της και μια ζωηρή, καθώς αποδείχθηκε, φαντασία, το ίδιο ραγδαία ήρθε και η πτώση: το 2015, έναν χρόνο από το απόγειο της φήμης της και κατόπιν κατηγοριών για επίπλαστη περιπέτεια υγείας, αναγκάστηκε να παραδεχτεί πως ουδέποτε διαγνώστηκε με καρκίνο, εν αντιθέσει με πολλούς ενδεχομένως ακολούθους της, που πίστεψαν ότι έτσι θα νικούσαν και οι ίδιοι τη δική τους, πέρα ως πέρα αληθινή, μάχη με τη νόσο.
Η περίπτωση της Gibson, που παρουσιάζεται στο κοινό μέσα από δύο παραγωγές του Netflix, το ντοκιμαντέρ «The Search for Instagram’s Worst Con Artist» και τη σειρά «Apple Cider Vinegar», προέρχεται από μια μακρά παράδοση τσαρλατάνων και απατεώνων που αποζητούν κέρδη και δόξα εις βάρος ανθρώπων με σοβαρές έως δυνητικά θανατηφόρες ασθένειες, όσο και επιστημόνων που, παρά τις αγαθές ενίοτε προθέσεις τους, υπερεκτίμησαν τις γνώσεις τους ή παρασύρθηκαν από τη μεγαλομανία, φτάνοντας να προτείνουν ελάχιστα δοκιμασμένες ή αμφιλεγόμενες θεραπείες, βγαλμένες συχνά από τα πιο βαθιά νερά της ψευδοεπιστήμης. Πλάι τους, σε ρόλο support, μικρές ή μεγάλες διασημότητες που απαρνήθηκαν τη δυτική ιατρική και προώθησαν κάθε αντιεπιστημονική μέθοδο και θεωρία.
«Είναι κατανοητό ότι ίσως θέλετε να δοκιμάσετε οτιδήποτε, εφόσον πιστεύετε ότι μπορεί να σας βοηθήσει στη διαχείριση ή ίαση του καρκίνου. Μόνο εσείς μπορείτε να αποφασίσετε εάν θα ακολουθήσετε μια εναλλακτική θεραπεία» διευκρινίζει το βρετανικό κέντρο έρευνας για τον καρκίνο Cancer Research UK σε κάθε ενημερωτικό άρθρο για αντισυμβατικές αντικαρκινικές θεραπείες, υπενθυμίζοντας ότι η διακοπή ή αποφυγή αποδεδειγμένα αποτελεσματικών θεραπευτικών επιλογών, όπως η χημειοθεραπεία ή η ακτινοθεραπεία, μπορεί να έχουν ολέθρια αποτελέσματα.
Η influencer Belle Gibson έκανε περιουσία ισχυριζόμενη ότι θεράπευσε τον καρκίνο της με σωστή διατροφή
Μόλις δύο χρόνια πριν την αποθέωση της Gibson, τον Οκτώβριο του 2011, ένας νευροενδοκρινής όγκος στο πάγκρεας είχε στερήσει τη ζωή στον Steve Jobs. «Χάθηκαν εννέα πολύτιμοι μήνες» έγραψαν για την επιλογή του να μην υποβληθεί άμεσα σε χειρουργική επέμβαση -αν και με αδιευκρίνιστες πιθανότητες επιτυχίας -και να εναποθέσει τις ελπίδες του σε συμπληρωματικές και εναλλακτικές θεραπείες. Η απόφασή του, παρατήρησαν άλλοι με μεγαλύτερη ψυχραιμία, δεν απείχε από εκείνες που λαμβάνουν πολλοί ογκολογικοί ασθενείς, έως και οι 7 στους 10 στην Αμερική, στην αβεβαιότητα, τον φόβο και την απόγνωσή των οποίων πάτησαν -και συνεχίζουν να πατούν -θεομπαίχτες όπως η Gibson.
Το παράσιτο του καρκίνου
Η Hulda Regehr Clark, φυσικοπαθητικός με διδακτορικό στη φυσιολογία, ισχυρίστηκε ότι η πραγματική αιτία του καρκίνου ήταν ένα εντερικό παράσιτο που, ερχόμενο σε επαφή με συγκεκριμένες τοξίνες, όπως οι χημικές ουσίες ισοπροπανόλη (οινόπνευμα εντριβής), μεθανόλη και ξυλένιο, παρούσες σε τρόφιμα, ποτά και καλλυντικά, κατάφερνε να εισβάλει σε εξασθενημένα όργανα. Κατά συνέπεια, για τη θεραπεία της νόσου αρκούσε η εξάλειψη των παρασίτων και η αποφυγή των τοξινών.
Η ίδια συνιστούσε ένα φυτικό φάρμακο από γαρύφαλλο, μαύρη καρυδιά και αψιθιά, ικανό να εξολοθρεύσει τα παράσιτα και κάθε καρκίνο, ενώ η εφεύρεσή της «Syncrometer», μια συσκευή που ειδοποιούσε με ήχο (αντήχηση) όταν εντόπιζε τοξίνες και παράσιτα, μπορούσε να λειτουργήσει ως εργαλείο διάγνωσης αλλά και πρόληψης, καθορίζοντας ποια τρόφιμα και άλλες ουσίες πρέπει να αποφεύγονται για να επιτύχει η θεραπεία.
Χρωστικές τροφίμων και λέιζερ
Η 71χρονη Antonella Carpenter, κατά δήλωση «εναλλακτική θεραπεύτρια» χωρίς πτυχίο ιατρικής, καταδικάστηκε στην Οκλαχόμα για εξαπάτηση ογκολογικών ασθενών, στους οποίους υποσχόταν ίαση μέσω της «Φωτοεπαγόμενης Ενισχυμένης Επιλεκτικής Υπερθερμίας» (Light Induced Enhanced Selective Hyperthermia). Η διαδικασία περιλάμβανε την έγχυση ενός αλατούχου διαλύματος από χρωστικές ουσίες τροφίμων και εκχύλισμα φλοιού καρυδιάς στους όγκους, ακολουθούμενη από θέρμανση της περιοχής με λέιζερ. Επρόκειτο για στρεβλή εκδοχή της αναγνωρισμένης και εφαρμοσμένης φωτοδυναμικής θεραπείας, χωρίς καμία επιστημονική βάση. Παρά τα αδιάσειστα στοιχεία για τις εγκληματικές και ανήθικες πρακτικές της, οι οπαδοί της υποστήριξαν ότι έπεσε θύμα της «μαφίας των γιατρών» και των αρχών.
Ενέσεις μαγειρικής σόδας
Ο Robert O. Young ισχυριζόταν ότι ο καρκίνος προκαλείται από «οξέωση» και ότι θεραπεία κρύβεται στην αλκαλοποίηση του οργανισμού. Ο «πατέρας» της αλκαλικής διατροφής, όπως συστήνεται μέσα από βιβλία του, απέσπασε δεκάδες χιλιάδες δολάρια από ασθενείς τελικού σταδίου που έπεισε ότι μπορούν να θεραπευτούν με ενέσεις μαγειρικής σόδας. Ένα από τα θύματά του, η 27χρονη Naima Houder-Mohammed, ασθενής καρκίνο του μαστού, πέρασε σχεδόν τρεις μήνες στις ειδικές εγκαταστάσεις του Young μέχρι να μεταφερθεί σε χείριστη κατάσταση στο νοσοκομείο, όπου και κατέληξε.
Το 2016, αποκαλύφθηκε ότι ο Young είχε αγοράσει το διδακτορικό και καταδικάστηκε σε φυλάκιση για άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος δίχως άδεια. Σήμερα συνεχίζει να υπερασπίζεται τις θεραπευτικές πρακτικές του, παρά την αναπόδεικτη αποτελεσματικότητά τους.
O Robert O. Young έπειθε ασθενείς τελικού σταδίου ότι μπορούν να θεραπευτούν με ενέσεις μαγειρικής σόδας
Φρουτοχυμοί και κλύσματα καφέ
Τις δεκαετίες του 1920 και 1930, ο Γερμανός γιατρός Max Gerson πρότεινε ως θεραπεία για τον καρκίνο μια διατροφή βασισμένη σε οργανικά τρόφιμα, φρέσκους χυμούς και κλύσματα καφέ. Σε καθημερινή βάση, οι ασθενείς έπιναν μέχρι και 13 ποτήρια χυμού και έκαναν πέντε υποκλυσμούς με καφέ για την «αποτοξίνωση» του ήπατος και του παχέος εντέρου. Σύμφωνα με τη θεωρία του, αυτό το σχήμα θα αποκαθιστούσε τη φυσική ισορροπία του σώματος και θα εξάλειφε τα καρκινικά κύτταρα.
Ωστόσο, η μέθοδος Gerson δεν είχε επιστημονικά ερείσματα ούτε και αποδείξεις για την αποτελεσματικότητά της. Παρά τις αυστηρές προειδοποιήσεις της ιατρικής κοινότητας, η προσέγγισή του παραμένει δημοφιλής μέχρι σήμερα στους κύκλους της εναλλακτικής ιατρικής και εξακολουθεί να επιλέγεται από καρκινοπαθείς αντί των συμβατικών και εγγυημένων θεραπευτικών προσεγγίσεων. Ο Gerson πέθανε το 1959, καταλείποντας μια επικίνδυνη κληρονομιά.
Θεραπεία με αντι-νεοπλαστόνια
Το 1970, ο Πολωνός γιατρός Stanislaw Burzynski ισχυρίστηκε ότι ανέπτυξε μια αντικαρκινική θεραπεία με βάση τα αντι-νεοπλαστόνια, συνθετικές ενώσεις από πεπτίδια, αμινοξέα και άλλες ουσίες που απομονώνονται από τα ανθρώπινα ούρα και το αίμα και, σύμφωνα με τον ίδιο, δρουν ενάντια στους όγκους. Χωρίς επιστημονικές αποδείξεις για τα αποτελεσματικότητα και σαφή οφέλη, η θεραπεία παραμένει αμφιλεγόμενη και αρκετά δαπανηρή, με τους ασθενείς να πληρώνουν δεκάδες χιλιάδες δολάρια.
Παρότι η ιατρική κοινότητα έχει επανειλημμένα καταδικάσει ως παραπλανητική και επικίνδυνη την πρακτική του Δρ. Burzynski, τα αντι-νεοπλαστόνια έχουν συγκεντρώσει φανατικούς υποστηρικτές που μιλούν για έναν «αληθινό πρωτοπόρο». Οι δικαστικές του περιπέτειες συνεχίστηκαν για χρόνια, με κατηγορίες περί παραπλάνησης ασθενών, ενώ οι κλινικές του λειτουργούν ακόμα.
Cottage, λιναρόσπορος και ηλιοθεραπεία
Το 1950, η Johanna Budwig, Γερμανίδα βιοχημικός, ισχυρίστηκε ότι μια δίαιτα πλούσια σε λιναρόσπορο, τυρί cottage και γάλα αντί της χημειοθεραπείας και άλλων επιστημονικά τεκμηριωμένων θεραπειών, μπορούσε να νικήσει τον καρκίνο, αυξάνοντας τη διαθεσιμότητα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων στα κύτταρα και αποκαθιστώντας έτσι τη λειτουργία τους. Η θεραπεία απέκλειε από τη διατροφή τη ζάχαρη, τα εξευγενισμένα ή υδρογονωμένα έλαια, τα περισσότερα γαλακτοκομικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένου του βουτύρου, τα οστρακοειδή, το χοιρινό κρέας και τα αλλαντικά, τα ραφιναρισμένα δημητριακά, το τσάι και τον καφέ, ενώ μέρος της αποτελούσαν η ηλιοθεραπεία και οι περίπατοι στη φύση, τουλάχιστον 20 λεπτά την ημέρα, για την πρόσληψη βιταμινών.
Παρά τα όποια οφέλη της από τον αποκλεισμό επιβλαβών τροφίμων, δεν έχει αποδειχθεί κάποια αιτιώδης σχέση μεταξύ της δίαιτας Budwig και της ίασης από καρκίνο. Παρά τις προειδοποιήσεις των ειδικών, η μέθοδος παραμένει δημοφιλής μεταξύ της κοινότητας της εναλλακτικής ιατρικής.
Το θαυματουργό λευκαντικό
Το «θαυματουργό μεταλλικό διάλυμα» (Miracle Mineral Solution – MMS) του Jim Humble, ένα μείγμα από χλωριώδες νάτριο και διοξείδιο του χλωρίου -ουσιαστικά βιομηχανικό λευκαντικό- που επανήλθε στη δημοσιότητα τις ημέρες του κορωνοϊού, παρουσιάστηκε στο κοινό ως μια σημαντική ανακάλυψη που θα μπορούσε να σώσει ζωές, νικώντας το AIDS, τις ηπατίτιδες Α, Β και C, την ελονοσία, τον ιό του έρπητα, τη φυματίωση, τους περισσότερους καρκίνους και πολλές άλλες σοβαρές ασθένειες.
Παρά τις προειδοποιήσεις για τις σοβαρές επιπτώσεις του στην υγεία (έμετος, πυρετός, θωρακικός πόνος, εγκαύματα στον βλεννογόνο του οισοφάγου και του στομάχου έως νεφρική ανεπάρκεια) και την απαγόρευση κυκλοφορίας του από τις ρυθμιστικές αρχές πολλών χωρών, εξακολουθεί να διακινείται στο διαδίκτυο.
O Jim Humble έλεγε ότι μπορούσε να σώσει ζωές με ένα θαυματουργό λευκαντικό
Επικίνδυνες celebrities
Όχι πολύ καιρό πριν, η Elle Macpherson αποκάλυψε πως, αντί συμβατικών μεθόδων όπως η χημειοθεραπεία και οι ακτινοβολίες, προτίμησε εναλλακτικές θεραπείες και την ολιστική ιατρική για να νικήσει τον καρκίνο του μαστού. Για εκείνη, όπως
και πολλές ακόμη celebrities που αμφισβήτησαν δημόσια τη δυτική ιατρική και προέκριναν αμφιλεγόμενες θεραπευτικές προσεγγίσεις, τον δρόμο είχε ανοίξει η ηθοποιός Suzanne Somers.
Μετά τη διάγνωσή της με καρκίνο του μαστού, απέρριψε τη χημειοθεραπεία, κατέφυγε σε θεραπείες με βιομιμητικές ορμόνες και συμπληρώματα διατροφής, τις οποίες προώθησε μέσα από βιβλία και εμφανίσεις στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ασκώντας επικίνδυνη επιρροή σε πλήθος ασθενών που κρέμονταν από τα χείλη της. Παρά την ογκεκτομή και ακτινοθεραπεία στις οποίες υποβλήθηκε το 2007, πέθανε το 2023 από επιπλοκές της νόσου.
Υγρή δίαιτα για λιμοκτονία των καρκινικών κυττάρων
Το 1899, ο Αυστριακός φυσικοπαθητικός Rudolf Breuss εμπνεύστηκε μια αυστηρή δίαιτα 42 ημερών, βασισμένη αποκλειστικά σε χυμούς λαχανικών και ροφήματα βοτάνων χωρίς στερεές τροφές, που θα έθρεφε το σώμα αλλά θα στερούσε από τα καρκινικά κύτταρα την αναγκαία τροφή τους. Πριν τον θάνατό του το 1991, σε ηλικία 92 ετών, ισχυρίστηκε ότι είχε θεραπεύσει ένα ευρύ φάσμα καρκίνων σε χιλιάδες ασθενείς που απέφευγαν τις συμβατικές θεραπείες.
Η δίαιτα Breuss δε στερείται απλώς επιστημονικής τεκμηρίωσης αλλά, σύμφωνα με τους ειδικούς, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρό υποσιτισμό και εξασθένηση του οργανισμού.
*Με πληροφορίες από το McGill University και το Cancer Research UK.
Καρκίνος μαστού: Γιατί η περιπέτεια της Elle Macpherson με τη νόσο προκάλεσε τόσες αντιδράσεις
