Σε μία ενδιαφέρουσα ανακάλυψη κατέληξαν ερευνητές από το Oregon State University. Αν προσεγγίζετε τη ζωή σαν να είναι «παιχνίδι», τότε δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν παίρνετε τις καταστάσεις σοβαρά αλλά ότι τις αντιμετωπίζετε καλύτερα. Αφού διερεύνησαν εμπειρίες ανθρώπων κατά τη διάρκεια των lockdown της Covid-19, διαπίστωσαν ότι όσοι είχαν υιοθετήσει μια πιο θετική στάση για το μέλλον, διαχειρίζονταν τα προβλήματα πιο ενεργά και δημιουργικά. Ή όπως λέει το ρητό: «Όταν η ζωή σου δίνει λεμόνια, φτιάξε λεμονάδα».
«Μέσα από τη μελέτη μας, αποκαλύψαμε ότι η παιγνιώδης διάθεση και ανθεκτικότητα συνδέονται στενά με αυτό που αποκαλούμε ‘lemonading‘. Δηλαδή, την ικανότητα κάποιου να φαντάζεται και να δημιουργεί θετικές εμπειρίες ακόμα και στις δύσκολες συνθήκες. Συγκρίνοντας τα πιο ‘ευδιάθετα’ άτομα με τα λιγότερο, είδαμε ότι όσα άνηκαν στην πρώτη κατηγορία προσαρμόζονταν στις δυσμενείς καταστάσεις, έβρισκαν υποκατάστατα ασχολιών, αντιμετώπιζαν κάθε εμπόδιο ως ευκαιρία ανάπτυξης και διατηρούσαν τον έλεγχο των αντιδράσεών τους. Αντιθέτως, όσα άνηκαν στη δεύτερη κατηγορία, δήλωσαν ότι αισθάνονταν ευάλωτα και απομονωμένα κατά τη διάρκεια της πανδημίας», εξήγησε η Dr. Shen Xiangyou, Επίκουρη Καθηγήτρια του Oregon State University και συγγραφέας της έρευνας που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Psychology.
Η απαρχή του ‘lemonading’
Η Dr. Xiangyou και οι συνάδελφοί της είχαν στο επίκεντρο των ενδιαφερόντων τους το πώς η παιγνιώδης διάθεση επηρεάζει τον τρόπο προσέγγισης των ανθρώπων αναφορικά με τη ζωή, ιδιαίτερα στις δύσκολες στιγμές. Η περίοδος της πανδημίας αποτέλεσε προσοδοφόρο έδαφος έρευνας. Σε αυτήν, συμμετείχαν 503 ενήλικες που κατοικούσαν στις ΗΠΑ. Η εξέταση έλαβε χώρα τον Φεβρουάριο 2021: κατά τη διάρκεια του δεύτερου «κύματος» της πανδημίας και της πρώτης εφαρμογής των εμβολίων.
Εστίασαν στην εμπειρία των συμμετεχόντων και, συγκεκριμένα, στις αντιλήψεις τους για τον κίνδυνο μόλυνσης, στο αν πίστευαν ότι θα βελτιωθεί η κατάσταση, αν είχαν κοινωνική υποστήριξη, καθώς και στις συναισθηματικές /συμπεριφορικές αντιδράσεις τους. Επίσης, τους ζήτησαν να αξιολογήσουν την παιγνιώδη τους διάθεση, σε μία κλίμακα που μετρούσε τον αυθορμητισμό τους, το πόσο «ακινητοποιημένοι» αισθάνονταν και πόσο παρακινημένοι να διασκεδάσουν.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τα δεδομένα, ώστε να μοιράσουν τους συμμετέχοντες σε τεταρτημόρια, ανάλογα με το πόσο υψηλά βαθμολόγησαν την παιγνιώδη τους διάθεση. Με σκοπό να ανακαλύψουν το πώς η συγκεκριμένη στάση επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι ανταποκρίνονται στις συνθήκες του περιβάλλοντός τους, συνέκριναν την ομάδα με τους «πιο ευδιάθετους» με εκείνη των λιγότερο «ευδιάθετων» (2 ομάδες των 126 ατόμων).
Η θετικότητα στο προσκήνιο
Τα δεδομένα οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι οι, χαρακτηριζόμενοι, «παιχνιδιάρηδες» ήταν πιο αισιόδοξοι για το μέλλον, είχαν μεγαλύτερες προσδοκίες για την επιτυχή διάδοση του εμβολίου και την επιστροφή στην κανονικότητα. Ωστόσο, τα προαναφερθέντα δεν συνεπάγονταν ότι δεν ήταν ρεαλιστές όσον αφορά τις συνθήκες που βίωναν.
«Αν φορούσαν τα λεγόμενα ‘ροζ γυαλιά’, χρωματίζοντας κάθε κατάσταση ως θετική, τότε ενδεχομένως να διαστρέβλωναν την πραγματικότητα. Όμως, δεν ίσχυε κάτι τέτοιο σε αυτή την περίπτωση: το φαινόμενο του ‘χρωματικού προβολέα’ ήταν πιο επιλεκτικό. Τα συγκεκριμένα άτομα δεν ελαχιστοποιούσαν τους κινδύνους ούτε υπερεκτιμούσαν την αποτελεσματικότητα των μέτρων. Αυτό που έκαναν είναι να στρέφουν τον ‘προβολέα’ τους προς τις δυνατότητες θετικής αλλαγής και ανάπτυξης, προς τα πιθανά φωτεινά-μονοπάτια -ακόμα και μέσα στις σκοτεινές εποχές», δήλωσε η Dr. Xiangyou.
Αξίζει να σημειωθεί ότι και οι δύο βασικές ομάδες δήλωσαν ότι αισθάνονταν εξίσου ευάλωτες και απομονωμένες. Η διαφορά έγκειτο αλλού. Η «ευδιάθετη» κατηγορία είχε περισσότερα κίνητρα αναζήτησης διασκέδασης και λιγότερες αναστολές, ενώ πραγματοποιούσε, ενεργά, βήματα για να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Οι δραστηριότητές της δεν διέφεραν σε σημαντικό βαθμό ούτε ήταν συχνότερες με εκείνες που έκαναν οι λιγότερο «ευδιάθετοι». Απλώς, ήταν πιο πιθανό να προσαρμοστεί καλύτερα στις συνθήκες, να εξερευνήσει νέα μονοπάτια και να παραμείνει δραστήρια. Ήταν πιο ανθεκτική.
«Αν και η μελέτη μας επικεντρώθηκε στη μέτρηση και όχι στο πώς αναπτύσσεται η παιγνιώδης διάθεση, υπέδειξε διάφορες προσεγγίσεις για την καλλιέργειά της. Για παράδειγμα, μπορείτε να ασχοληθείτε με δραστηριότητες που σας προκαλούν χαρά, να είστε δεκτικοί σε νέες εμπειρίες και να κάνετε παρέα με ανθρώπους που σας κάνουν να γελάτε. Δεν χρειάζεται να παίζετε για να είστε ‘παιχνιδιάρηδες’: αρκεί να είστε πιο ευέλικτοι και ανοιχτοί στις καθημερινές στιγμές», κατέληξε η Dr. Xiangyou.
Οι προεκτάσεις της θετικότητας
«Αν κατανοήσουμε τον τρόπο που τα ‘παιχνιδιάρικα’ άτομα αντιμετωπίζουν τις αντιξοότητες, θα μπορούσαν να ενημερωθούν καταλλήλως οι στρατηγικές των ανθρώπων που αισθάνονται άγχος και αβεβαιότητα. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς διανύουμε αυξανόμενες παγκόσμιες προκλήσεις, οι οποίες απαιτούν τόσο ρεαλισμό όσο και δημιουργική προσαρμογή», σημείωσαν οι ερευνητές.
Βέβαια, προειδοποίησαν ότι πρέπει να αποφευχθεί η αλόγιστη γενίκευση των ευρημάτων τους. Υπάρχουν ακόμα πολλοί παράγοντες που χρήζουν εξέτασης, ώστε να δημιουργηθεί μια ολοκληρωμένη εικόνα. Ακόμη και η ίδια η παιγνιώδης διάθεση πρέπει να τεθεί υπό το μικροσκόπιο, αφού θα μπορούσε να επηρεάσει τους ανθρώπους σε διαφορετικό βαθμό και σε συνάρτηση με την εκάστοτε κατάσταση.
Ψυχικό σθένος: 6 πράγματα που κάνουν όσοι αντέχουν στα δύσκολα
Ψυχική ισορροπία και ευημερία: Ο εύκολος τρόπος να τις κατακτήσουμε
Μήπως είναι τοξική η «πολλή» θετική σκέψη; Ένας ψυχολόγος απαντά
