Αυστηρή προειδοποίηση αποτελούν τα ευρήματα πρόσφατης μελέτης, που δημοσιεύεται στο Nature Medicine, τα οποία κάνουν λόγο για εκτόξευση των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη στην Ευρώπη μέσα στα επόμενα χρόνια, καθώς η θερμοκρασία του πλανήτη εξακολουθεί να αυξάνεται. Οι εκτιμήσεις της έρευνας της Σχολής Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου μιλούν, συγκεκριμένα, για έως και 2,3 εκατομμύρια ζωές ετησίως μέχρι το τέλος του αιώνα. Αυτή η ζοφερή πρόβλεψη υπογραμμίζει την επιτακτική ανάγκη μείωσης των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου και εφαρμογής ισχυρών μέτρων προσαρμογής στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν προσομοιώσεις κλίματος, διερευνώντας διαφορετικά σενάρια: Από αισιόδοξες προβλέψεις, εάν εφαρμοστούν δραστικά μέτρα μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, μέχρι απαισιόδοξες εκτιμήσεις, σε περίπτωση που δεν γίνουν επαρκείς προσπάθειες μετριασμού. Η μελέτη αφορούσε στα ποσοστά θανάτων σε 854 ευρωπαϊκές πόλεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι, ακόμη και υπό τις πιο αισιόδοξες συνθήκες, οι θάνατοι που σχετίζονται με τη ζέστη αναμένεται να αυξηθούν λόγω των συνδυασμένων επιπτώσεων της γήρανσης του πληθυσμού και της αύξησης της θερμοκρασίας. Σ’ ένα σενάριο όπου οι εκπομπές συνεχίζονται σε ελαφρώς χειρότερα από τα σημερινά επίπεδα και τα μέτρα προσαρμογής παραμένουν στάσιμα, η μελέτη εκτιμά περισσότερους από 5,8 εκατομμύρια επιπλέον θανάτους από ζέστη μέχρι το 2100. Ο αριθμός αυτός αντισταθμίζεται εν μέρει από τα 3,5 εκατομμύρια λιγότερους θανάτους που σχετίζονται με το κρύο, αλλά ο καθαρός αντίκτυπος εξακολουθεί να είναι καταστροφικός.
Τα ευρήματα αποκαλύπτουν, γενικότερα, μια δραματική αλλαγή στα πρότυπα θνησιμότητας που σχετίζονται με τη θερμοκρασία. Σήμερα, οι θάνατοι που σχετίζονται με το κρύο είναι περισσότεροι, ωστόσο η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας φαίνεται πως θα αντιστρέψει αυτή την τάση, με τους θανάτους από τη ζέστη να αυξάνονται ραγδαία.
Νότια Ευρώπη: Το επίκεντρο του προβλήματος
Οι χώρες της Μεσογείου -Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα, Μάλτα- φαίνεται να αντιμετωπίζουν τις σοβαρότερες επιπτώσεις. Οι περιοχές αυτές αναμένεται να έρθουν αντιμέτωπες με τα υψηλότερα ποσοστά θανάτων που που σχετίζονται με τη ζέστη, λόγω της ταχείας αύξησης της θερμοκρασίας και των πυκνοκατοικημένων πόλεών τους. Στη Μάλτα, για παράδειγμα, εκτιμάται ότι, μέχρι το τέλος του αιώνα, οι θάνατοι εξαιτίας της ζέστης θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 269 ανά 100.000 κατοίκους. Ομοίως, η Βαρκελώνη εκτιμάται ότι θα αντιμετωπίσει σχεδόν 250.000 επιπλέον θανάτους, ενώ η Ρώμη και η Νάπολη ενδέχεται να μετρήσουν σχεδόν 150.000 επιπλέον θανάτους η καθεμία.
Ο Pierre Masselot, επικεφαλής συντάκτης της μελέτης και περιβαλλοντικός επιδημιολόγος, περιέγραψε τη Μεσόγειο ως «κλιματικό hotspot», όπου οι θερμοκρασίες αυξάνονται ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Στον αντίποδα, βόρειες περιοχές, όπως η Σκανδιναβία και το Ηνωμένο Βασίλειο, μπορεί να δουν μείωση στους θανάτους που σχετίζονται με το κρύο, καθώς οι χειμώνες γίνονται ηπιότεροι. Τα οφέλη αυτά, ωστόσο, επισκιάζονται από τη συντριπτική αύξηση των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη στη νότια και ανατολική Ευρώπη.
Η ανάγκη για επείγουσα προσαρμογή
«Οι μαζικές προσπάθειες προσαρμογής, όπως η αύξηση των χώρων πρασίνου και των κλιματιζόμενων χώρων, είναι απαραίτητες για τη μείωση του προβλεπόμενου αριθμού θανάτων», δήλωσε ο δρ. Masselot. Χωρίς αυτές τις αλλαγές, ο αυξανόμενος αριθμός των θανάτων θα μπορούσε να υπερφορτώσει τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης, ιδίως κατά τη διάρκεια ακραίων καύσωνων.
Η δρ. Courtney Howard, γιατρός επειγόντων περιστατικών και αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Συμμαχίας για το Κλίμα και την Υγεία, τόνισε τις θανατηφόρες συνέπειες της αύξησης της θερμοκρασίας στη νότια Ευρώπη. «Όταν οι καλοκαιρινές θερμοκρασίες σε μέρη όπως η Ρώμη φτάνουν τους 40 βαθμούς, ακόμη και υγιείς νέοι άνθρωποι κινδυνεύουν από θερμοπληξία. Για τους ηλικιωμένους, αυτές οι θερμοκρασίες, σε συνδυασμό με την έλλειψη κλιματισμού, μπορεί να είναι απειλητικές για τη ζωή τους», εξήγησε.
Τα ευρήματα της μελέτης ευθυγραμμίζονται με τις ευρύτερες ανησυχίες σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία. Το μήνυμα είναι σαφές: Απαιτείται επείγουσα δράση για τον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την προσαρμογή των υποδομών και την προστασία των ευάλωτων πληθυσμών. Χωρίς αυτά τα μέτρα, η Ευρώπη κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπη με μια άνευ προηγουμένου κλιματική και ανθρωπιστική κρίση.
Ο παράγοντας που θα φέρει τριπλασιασμό των καρδιαγγειακών θανάτων μέχρι το 2065
Υπερθέρμανση πλανήτη: Ποια παιδιά είναι πιο ευάλωτα στους κινδύνους που εγκυμονεί
