Αρκεί μια βόλτα σε οποιοδήποτε σούπερ μάρκετ για να δείτε ράφια γεμάτα με προϊόντα που υπόσχονται να κάνουν όχι μόνο τις επίμαχες περιοχές, όπως οι μασχάλες, αλλά ολόκληρο το σώμα να αποπνέει ένα άρωμα φρεσκάδας και καθαριότητας, σαν να βγήκατε μόλις από το ντους. Τα προϊόντα αυτά αντικατοπτρίζουν την τελευταία τάση, που κάνει λόγο για αποσμητικά κατάλληλα για όλο το σώμα, μια τάση που φαίνεται να γίνεται όλο και πιο δημοφιλής.
Ακούγεται καλό, είναι όμως; Όπως επισημαίνει σε άρθρο της στο The Conversation, η Michelle Spear, καθηγήτρια ανατομίας στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, υπάρχει ένα βασικό πρόβλημα στη φιλοσοφία αυτών των προϊόντων: Το ανθρώπινο σώμα εκ φύσεως δεν «τρίζει από καθαριότητα» κι αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό.
Ο μύθος του μάρκετινγκ
Σύμφωνα με την ίδια, τα αποσμητικά για ολόκληρο το σώμα διαιωνίζουν την παραπλανητική ιδέα ότι μέρη του σώματος, όπως τα πόδια ή τα γεννητικά όργανα είναι εκ φύσεως βρώμικα ή προβληματικά. Η ίδια χαρακτηρίζει το ανθρώπινο σώμα ένα «θαύμα της βιολογίας, εξοπλισμένο με συστήματα αυτορρύθμισης που λειτουργούν αποτελεσματικά εδώ και χιλιετίες» και υποστηρίζει ότι η προώθηση των ακριβών σπρέι ως αναγκαιότητας για την επίτευξη της βασικής υγιεινής δεν υποστηρίζεται επιστημονικά, αλλά είναι αποτέλεσμα στρατηγικών μάρκετινγκ.
Η δρ. Spear χαρακτηρίζει τον γυναικείο κόλπο ως το πιο παρεξηγημένο ίσως μέρος του σώματος σε ό,τι αφορά στην υγιεινή. Παρά την αξιοσημείωτη ικανότητά του να διατηρεί την υγιεινή του μέσω μιας ευαίσθητης ισορροπίας του pH και των ωφέλιμων βακτηρίων, υπάρχει μια ολόκληρη βιομηχανία που εμπορεύεται προϊόντα που συχνά διαταράσσουν αυτή τη φυσική αρμονία. Από τις πλύσεις μέχρι τα αρωματικά μαντηλάκια, τα προϊόντα αυτά συχνά προκαλούν τα προβλήματα που ισχυρίζονται ότι λύνουν, όπως ερεθισμούς ή μολύνσεις.
Για παράδειγμα, κεντρικό ρόλο στη διαδικασία αυτοκαθαρισμού του κόλπου παίζει το κολπικό έκκριμα – μια φυσική και απαραίτητη λειτουργία, που απομακρύνει τα βακτήρια, τα νεκρά κύτταρα και τα υπολείμματα. Παρεμβάσεις όπως οι πλύσεις όχι μόνο υπονομεύουν αυτή τη διαδικασία, αλλά μπορούν επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης παθήσεων, όπως η βακτηριακή κολπίτιδα ή οι μολύνσεις από ζυμομύκητες. Ομοίως, το κολπικό ατμόλουτρο -μια πρακτική που προωθείται τελευταία- δεν έχει κανένα επιστημονικό όφελος, ενώ μπορεί ακόμη και να προκαλέσει βλάβη.
Από την άλλη, ενώ ο κόλπος αυτοκαθαρίζεται εσωτερικά, το αιδοίο -η εξωτερική περιοχή- απαιτεί προσοχή. Ο απαλός καθημερινός καθαρισμός με ζεστό νερό κι ένα ήπιο σαπούνι είναι αρκετός για να διατηρηθεί η υγιεινή, χωρίς να διαταραχθεί η φυσική ισορροπία της περιοχής.
Τι ισχύει για τους άνδρες;
Σύμφωνα με την ειδικό, στην περίπτωση των ανδρών, προωθούνται διαφορετικά, αλλά εξίσου παραπλανητικά πράγματα. Η άνοδος των «σπρέι για τους όρχεις» και άλλων, παρόμοιων προϊόντων αντανακλά την ίδια εσφαλμένη παραδοχή: Ότι η βασική υγιεινή δεν είναι αρκετή.
Το όσχεο, ένα θερμορυθμιστικό όργανο που έχει σχεδιαστεί για να διατηρεί τους όρχεις στη βέλτιστη θερμοκρασία για την παραγωγή σπέρματος, είναι εξοπλισμένο με εκκρινείς ιδρωτοποιούς αδένες, που απελευθερώνουν ιδρώτα με βάση το νερό, ψύχοντας την περιοχή. Σε αντίθεση με τους αποκρινείς αδένες -που βρίσκονται σε περιοχές όπως οι μασχάλες- οι εκκρινείς αδένες δεν παράγουν τις λιπαρές εκκρίσεις που οδηγούν σε δυσάρεστες οσμές, κάτι που σημαίνει ότι ο οσφυϊκός ιδρώτας είναι συνήθως άοσμος. Η υπερβολική υγρασία μπορεί περιστασιακά να προκαλέσει προβλήματα όπως μυκητιάσεις, αλλά αυτά αντιμετωπίζονται καλύτερα με υφάσματα που αναπνέουν, τακτικό πλύσιμο και σχολαστικό στέγνωμα – όχι με εξειδικευμένα προϊόντα.
Πόδια: Τα καταπονημένα και υποτιμημένα
Τα πόδια, που συχνά περικλείονται σε κάλτσες και παπούτσια, είναι άλλος ένας κοινός στόχος των αποσμητικών για όλο το σώμα. Εξοπλισμένα με περίπου 250.000 ιδρωτοποιούς αδένες -η υψηλότερη συγκέντρωση στο σώμα- τα πόδια εργάζονται ακούραστα για τη ρύθμιση της θερμοκρασίας.
Όπως και το όσχεο, οι ιδρωτοποιοί αδένες στα πόδια είναι εκκρινείς αδένες, που απελευθερώνουν άοσμο ιδρώτα με βάση το νερό. Ωστόσο, όταν ο ιδρώτας παγιδεύεται σε ζεστό, υγρό περιβάλλον, τα βακτήρια στο δέρμα τον διασπούν, παράγοντας ενώσεις που προκαλούν οσμές. Η παρατεταμένη υγρασία μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μυκητιασικές λοιμώξεις.
Η αποτελεσματική διαχείριση περιλαμβάνει καθημερινό πλύσιμο με ζεστό νερό και ήπιο σαπούνι, σχολαστικό στέγνωμα και χρήση υποδημάτων που αναπνέουν. Αυτά τα απλά βήματα υποστηρίζουν τις φυσικές διεργασίες του σώματος χωρίς την ανάγκη χρήσης εξειδικευμένων αποσμητικών.
Η ευρύτερη εικόνα: Μάρκετινγκ έναντι επιστήμης
Η δρ. Spear τονίζει πως, εάν τηρείτε τα βασικά βήματα υγιεινής, δε χρειάζεται να κάνετε τίποτε άλλο και υπενθυμίζει πως κάθε άποψη που δεν τεκμηριώνεται επιστημονικά είναι απλώς αποτέλεσμα μάρκετινγκ. Φυσικά, εάν τηρείτε τα βασικά μέτρα προσωπικής υγιεινής και παρ’ όλα αυτά εξακολουθείτε να αντιμετωπίζετε επίμονες οσμές ή ασυνήθιστα συμπτώματα, τότε αυτά μπορεί να αποτελούν ενδείξεις κάποιας υποκείμενης ιατρικής κατάστασης. Σε αυτή την περίπτωση, η αναζήτηση επαγγελματικής συμβουλής είναι πολύ πιο αποτελεσματική από το να καλύπτετε τα συμπτώματα με υπερτιμημένα προϊόντα.
«Στον πυρήνα του, το ανθρώπινο σώμα αποτελεί ένα εξαιρετικό σύστημα, φτιαγμένο έτσι ώστε να φροντίζει τον εαυτό του. Αντί να αγοράζετε λύσεις για προβλήματα που δεν υπάρχουν, εμπιστευτείτε τις φυσικές ικανότητες του σώματός σας και αντισταθείτε στην περιττή γοητεία των αποσμητικών για όλο το σώμα», καταλήγει η ειδικός.
Αυτή είναι η λύση για την κακοσμία του σώματος
Η μυρωδιά του ιδρώτα των άλλων βοηθά στη θεραπεία του κοινωνικού άγχους
Έξυπνο ύφασμα δίνει λύση στην κακοσμία του ιδρώτα
