Καλύτερη ισορροπία ψυχικά και σωματικά, μείωση του στρες και καλύτερη ευλυγισία. Αυτά είναι μόλις μερικά από τα οφέλη που προσφέρουν οι συστηματικές πρακτικές της γιόγκα, που έχουν επιβεβαιωθεί ερευνητικά, αλλά και πρακτικά: όποιος έχει βρεθεί σε ένα στρωματάκι το βιώνει στην καθημερινότητά του. Θα μπορούσε, όμως, να συνδέεται και με τη μακροζωία;
Προσφάτως, η υπερήλικας Taylor, με αφορμή τα 105α γενέθλιά της, δήλωσε στο BBC ότι οφείλει τη μακρόχρονη και υγιή ζωή της στη γιόγκα, πέρα από το αίσθημα της αισιοδοξίας και την απόλαυση των μικρών πραγμάτων. Όπως αναφέρει, η γιόγκα τη βοηθάει ιδιαίτερα να παραμένει σε πνευματική φόρμα και γι’ αυτό εξακολουθεί ακόμα να ασχολείται με τη γιόγκα ακόμη και στην ηλικία της – αν και πλέον πιο συχνά σε μια καρέκλα παρά σε ένα στρωματάκι.
Τα παραδείγματα υπερήλικων που σχετίζονται με τη γιόγκα είναι πολλά. Πολλοί από τους πιο αξιόλογους δασκάλους της έχουν ζήσει μακρά και υγιή ζωή, όπως ο B.K.S Iyengar, ένας από τους πιο διάσημους της εποχής του. Στην παιδική του ηλικία, του έδιναν μόλις λίγα χρόνια ζωής αφού κόλλησε ταυτόχρονα ελονοσία, τύφο και φυματίωση. Τότε ανακάλυψε τη γιόγκα και άρχισε να ασκείται για δέκα ώρες την ημέρα, επιβιώνοντας τελικά μέχρι τα 95 του χρόνια. Αντίστοιχα, και ο κουνιάδος του και δάσκαλός του Tirumalai Krishnamacharya, ιδρυτής της vinyasa yoga, έζησε μέχρι τα 100, αλλά και ο Krishna Pattabhi Jois, ιδρυτής της Ashtanga yoga, ο οποίος έζησε μέχρι τα 93.
Αξιοποιώντας αυτές τις απτές αποδείξεις μακροζωίας, ο Δρ. Holger Cramer, Kαθηγητής και ερευνητής στη Συμπληρωματική Ιατρική στο Πανεπιστήμιο του Tübingen, με άρθρο του στο The Conversation, επιχειρεί να αποδείξει πώς η γιόγκα θα μπορούσε να συμβάλλει στη μακροζωία, μέσα από τα ερευνητικά ευρήματα.
Γιόγκα και γήρανση
Οι επιδράσεις στην ψυχολογία και στο σώμα μπορούν να εξηγηθούν από τις αλλαγές που συντελούνται σε κυτταρικό επίπεδο. Σε μια παλιότερη μελέτη, οι συμμετέχοντες που έκαναν γιόγκα παρουσίασαν αύξηση της δραστηριότητας της τελομεράσης κατά 43% – ενώ οι συμμετέχοντες που έκαναν μόνο τεχνικές χαλάρωσης παρουσίασαν αύξηση λίγο κάτω από 4%. Το ένζυμο τελομεράση αποτελεί βασικό παράγοντα της γήρανσης, καθώς επιβραδύνει τη γήρανση των κυττάρων.
Κάποιοι πολύ έμπειροι γιόγκι μπορούν να μειώσουν τόσο πολύ τον μεταβολισμό τους, που η κατάστασή τους μοιάζει με εκείνη των ζώων σε χειμερία νάρκη: η αναπνοή, ο καρδιακός ρυθμός και η θερμοκρασία του σώματός τους πέφτουν αισθητά. Στα ζώα, αυτή η κατάσταση ηρεμίας έχει συνδεθεί με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, και κάποιοι πιστεύουν ότι κάτι παρόμοιο μπορεί να ισχύει και για τον άνθρωπο.
Υπάρχουν, βέβαια και τα στοιχεία που αποδεικνύουν την πνευματική εγρήγορση, αποτρέποντας τη γήρανση του εγκεφάλου. Μια μελέτη που εξέτασε τους εγκεφάλους των ασκούμενων της γιόγκα διαπίστωσε ότι είχαν γενικά μεγαλύτερη εγκεφαλική μάζα σε σύγκριση με όσους δεν ακολουθούσαν τις πρακτικές της. Η διαφορά αυτή ήταν ιδιαίτερα εμφανής στον ιππόκαμπο, την περιοχή που σχηματίζονται οι νέες αναμνήσεις. Όχι μόνο αυτό, αλλά όσο περισσότερο καιρό έκαναν γιόγκα, τόσο μεγαλύτερη ήταν η εγκεφαλική μάζα.
Επιπλέον, μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι 40-50 ετών που διαλογίζονται έχουν, κατά μέσο όρο, εγκεφαλική μάζα ίδια με αυτή των 20-30 ετών που δεν διαλογίζονται. Ο διαλογισμός θεωρείται βασικό στοιχείο της γιόγκα. Ωστόσο, ο καθηγητής σημειώνει ότι αν και πολλές από τις μελέτες προσπαθούν να λάβουν υπόψη παράγοντες που επηρεάζουν τον κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης, δεν είναι δυνατό να τους ελέγξουν απόλυτα, γι’ αυτό οι συσχετίσεις παραμένουν απλώς ενδείξεις.
Παρόλα αυτά, έχει αποδειχθεί ότι ο διαλογισμός μπορεί πράγματι να αυξήσει την εγκεφαλική μάζα και μάλιστα γρήγορα. Σε μια μελέτη, συμμετέχοντες χωρίς εμπειρία στο διαλογισμό χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: η μία έκανε μαθήματα διαλογισμού για τέσσερις μήνες, ενώ η άλλη όχι. Στο τέλος, η ομάδα του διαλογισμού είχε σημαντική αύξηση της εγκεφαλικής μάζας, ιδιαίτερα στον ιππόκαμπο. Συνολικά, τα ευρήματα δείχνουν ότι ο διαλογισμός και η γιόγκα σχετίζονται με νεότερη ηλικία του εγκεφάλου.
Υπάρχουν τελικά άμεσες αποδείξεις ότι η γιόγκα μπορεί να παρατείνει τη διάρκεια της ζωής μας; Σε μια μελέτη που συμμετείχαν 22.598 άτομα, διερευνήθηκε ακριβώς αυτό: κατά πόσο οι συνήθειες, όπως η γιόγκα, επηρεάζουν τη μακροζωία. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι έκαναν γιόγκα είχαν κατά 2/3 χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου, αλλά αυτό εξηγούνταν από τη νεότερη ηλικία τους. Όταν λήφθηκε υπόψη η ηλικία, δεν υπήρχε διαφορά στη θνησιμότητα.
Επομένως, η γιόγκα δεν φαίνεται τελικά να αυξάνει τη μακροζωία, καταλήγει ο καθηγητής. Εντούτοις, σημειώνει ότι συμβάλλει στην διατήρηση της υγείας και της πνευματικής διαύγειας όσο γερνάμε. «Η περίπτωση της Daisy Taylor θα μπορούσε να μειώσει το φόβο της γήρανσης» συνοψίζει.
Τι κάνουν αυτοί οι 70ρηδες και έχουν πιο κοφτερό μυαλό
