Όπως και με άλλα ζώα που διαβιούν σε αγέλες, έτσι και ο άνθρωπος μοιράζεται το κρεβάτι με άλλους ανθρώπους, εκτός της ερωτικής σχέσης, όπως όταν η μαμά κοιμάται μαζί με το παιδί. Αυτή η πρακτική είναι ιδιαίτερα συνηθισμένη με ποσοστά που φτάνουν το 60-100% σε μέρη της Νότιας Αμερικής, της Ασίας και της Αφρικής. Για το δυτικό κόσμο, ωστόσο, θεωρείται αμφιλεγόμενη.
Σύμφωνα με άρθρο στο The Conversation των Goffredina Spanò, Λέκτορα στην Αναπτυξιακή Γνωστική Νευροεπιστήμη στο Πανεπιστήμιο Kingston και Gina Mason, Μεταδιδακτορική ερευνήτρια στην Ψυχιατρική και την Ανθρώπινη Συμπεριφορά στο Πανεπιστήμιο Brown, ορισμένες απόψεις εξελικτικών επιστημόνων υποστηρίζουν ότι ο ύπνος μαζί με το μωρό ήταν σημαντικός για να βοηθήσει τα βρέφη να διατηρούνται ασφαλή σε όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ύπαρξης.
Οι αναδυόμενοι κίνδυνοι
«Οι ανησυχίες για το σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου έχουν οδηγήσει συχνά τους παιδιάτρους να αποθαρρύνουν την κοινή χρήση του κρεβατιού. Ωστόσο, όταν οι μελέτες ελέγχουν άλλους παράγοντες κινδύνου του συνδρόμου, συμπεριλαμβανομένων των μη ασφαλών επιφανειών ύπνου, ο κίνδυνος δε φαίνεται να διαφέρει στατιστικά μεταξύ των βρεφών που κοιμούνται μαζί με τους γονείς και των βρεφών που κοιμούνται μόνα τους» διευκρινίζουν οι ερευνήτριες.
Αυτός μπορεί να είναι ένας λόγος για τον οποίο οργανισμοί όπως η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, το Εθνικό Ινστιτούτο για την Υγεία και την Υγειονομική Αριστεία και το NHS είτε συνιστούν τα βρέφη «να κοιμούνται στο δωμάτιο των γονέων, κοντά στο κρεβάτι των γονέων, αλλά σε ξεχωριστή επιφάνεια», είτε, εάν κοιμούνται μαζί, να βεβαιώνονται ότι το βρέφος «κοιμάται σε σταθερό, επίπεδο στρώμα» χωρίς μαξιλάρια και παπλώματα, αντί να αποθαρρύνουν εντελώς τον κοινό ύπνο.
Μια παλιότερη μελέτη από τη δεκαετία του 1990 υπέδειξε, μεταξύ άλλων, ότι ο ύπνος των βρεφών και των φροντιστών μπορεί να είναι ελαφρύτερος όταν κοιμούνται όλοι μαζί. Όμως οι ερευνητές υπέθεσαν ότι αυτός ο ελαφρύτερος ύπνος μπορεί στην πραγματικότητα να βοηθήσει στην προστασία από το σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου, παρέχοντας στα βρέφη περισσότερες ευκαιρίες να ξυπνήσουν από τον ύπνο και να αναπτύξουν καλύτερο έλεγχο του αναπνευστικού τους συστήματος.
Άλλοι υποστηρικτές πιστεύουν ότι ο κοινός ύπνος ωφελεί τη συναισθηματική και ψυχική υγεία των βρεφών προωθώντας το δέσιμο γονέα-παιδιού και βοηθώντας τη ρύθμιση των ορμονών του στρες των βρεφών. Ωστόσο, όπως σχολιάζουν οι ερευνήτριες, «τα τρέχοντα δεδομένα δεν είναι πειστικά, με τις περισσότερες μελέτες να δείχνουν μικτά ευρήματα ή καμία διαφορά μεταξύ των ατόμων που κοιμούνται μαζί και των ατόμων που κοιμούνται μόνα τους όσον αφορά τη βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη ψυχική υγεία».
Πώς κοιμούνται τα μεγαλύτερα παιδιά;
Ο κοινός ύπνος παιδιών γονιών θεωρείται ιδιαίτερα συχνός και στην παιδική ηλικία, ως μια απάντηση στα προβλήματα ύπνου των παιδιών. Εκτός αυτού, σε ορισμένες χώρες, όπως και η Σουηδία, η πρακτική αυτή του ύπνου θεωρείται πολιτισμικά ως μέρος ενός περιβάλλοντος φροντίδας. Δύο αμερικανικές μελέτες που χρησιμοποίησαν αισθητήρες κίνησης στον καρπό για να παρακολουθήσουν τον ύπνο των παιδιών, διαπίστωσαν ότι τα παιδιά που μοιράζονται το κρεβάτι τους μπορεί να έχουν μικρότερη διάρκεια ύπνου από τα παιδιά που κοιμούνται μόνα τους. Αλλά αυτή η μικρότερη διάρκεια ύπνου δεν εξηγείται από μεγαλύτερη διαταραχή κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αντίθετα, τα παιδιά που μοιράζονται το κρεβάτι τους μπορεί να χάνουν ύπνο πηγαίνοντας για ύπνο αργότερα από ό,τι τα παιδιά που κοιμούνται μόνα τους.
Επιπλέον, οι ερευνήτριες σημειώνουν πως τα υπέρ και τα κατά του κοινού ύπνου μπορεί επίσης να διαφέρουν σε παιδιά με παθήσεις όπως διαταραχές του φάσματος του αυτισμού, διαταραχές της ψυχικής υγείας και χρόνιες ασθένειες, καθώς ο ύπνος μαζί με τους γονείς μπορεί να προσφέρει ασφάλεια.
Τι συμβαίνει με τους ενήλικες;
Αν και πολλά ζευγάρια βιώνουν αυξημένη οικειότητα, όταν μοιράζονται ένα κρεβάτι, δεν πάντα όλα ρόδινα. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι οι γυναίκες σε ετεροφυλόφιλες σχέσεις μπορεί να δυσκολεύονται περισσότερο με την ποιότητα του ύπνου όταν μοιράζονται το κρεβάτι τους, καθώς μπορεί να ενοχλούνται πιο εύκολα από τις κινήσεις του συντρόφου τους. Επίσης, οι σύντροφοι που μοιράζονται το κρεβάτι τους μπορεί να έχουν λιγότερο βαθύ ύπνο απ’ ό,τι όταν κοιμούνται μόνοι τους, παρόλο που νιώθουν ότι ο ύπνος τους είναι καλύτερος μαζί.
Συμπερασματικά, αν και πολλά ερωτήματα σχετικά με τον κοινό ύπνο και τα οφέλη του παραμένουν αναπάντητα, οι ερευνήτριες υπενθυμίζουν ότι «τα δυτικά πρότυπα δεν είναι απαραίτητα αυτά με τα οποία έχουμε εξελιχθεί. Γι’ αυτό λάβετε υπόψη παράγοντες όπως οι διαταραχές ύπνου, η υγεία και η ηλικία στην απόφασή σας να κοιμάστε μαζί και όχι τι κάνουν όλοι οι άλλοι».
Δεν σας κολλάει ύπνος; Τα τρόφιμα που καταπολεμούν την αϋπνία
Ύπνος: Τρεις συνήθειες που πρέπει να κόψουμε για να γίνει καλύτερος
Ύπνος: Ο απρόσμενος τρόπος που επηρεάζει τις επαγγελματικές φιλοδοξίες
