Μια βιομηχανία δισεκατομμυρίων θεωρούνται πλέον τα όρθια γραφεία (standing desks) κυρίως διότι προσφέρουν μια φαινομενικά απλή λύση στην καθιστική ζωή, που προκαλεί διαφορετικά προβλήματα υγείας, όπως παχυσαρκία, διαβήτη και καρδιαγγειακές παθήσεις. Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η ορθοστασία μπορεί να μην κρύβει τελικά το κλειδί για την ενίσχυση της υγείας που πολλοί ήλπιζαν.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη σε περισσότερους από 83 χιλιάδες Αυστραλούς, τα στοιχεία της οποίας παρουσιάζει ο Jack McNamara, Ανώτερος λέκτορας στην Κλινική Φυσιολογία της Άσκησης στο Πανεπιστήμιο του Ανατολικού Λονδίνου με άρθρο του στο The Conversation, διαπιστώθηκε ότι η παρατεταμένη ορθοστασία ενδεχομένως όχι μόνο να μη βελτιώνει την υγεία της καρδιάς, αλλά και να αυξάνει τον κίνδυνο ορισμένων κυκλοφορικών προβλημάτων. Ειδικότερα, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η παρατεταμένη ορθοστασία δεν μείωσε τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού επεισοδίου. «Στην πραγματικότητα, το να περνάτε πολύ χρόνο είτε καθιστοί είτε όρθιοι συνδέθηκε με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων όπως οι κιρσοί και το αίσθημα ζάλης όταν σηκώνεστε όρθιοι» συμπληρώνει ο Δρ McNamara.
Προσφέρουν τελικά κάποιο όφελος τα όρθια γραφεία;
Σύμφωνα με τον Δρα McNamara, ο μεγάλος ενθουσιασμός σχετικά με τα οφέλη των «καινοτόμων» γραφείων, βασίστηκε σε περιορισμένες μελέτες που δεν αξιολόγησαν διεξοδικά τις μακροπρόθεσμες συνέπειες για την υγεία. Αυτό, όμως, το κενό στη γνώση ώθησε τους ερευνητές να τα ερευνήσουν περαιτέρω.
Στη νέα μελέτη, οι συμμετέχοντες φορούσαν συσκευές για να παρακολουθούν την καθιστή, την όρθια θέση και τη σωματική τους δραστηριότητα επί σειρά ετών. Αυτή η αντικειμενική μέτρηση παρείχε ακριβή δεδομένα, μειώνοντας τις ανακρίβειες που συχνά συναντώνται στις πληροφορίες που αναφέρονται από τους ίδιους. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το καθισιό για περισσότερες από δέκα ώρες την ημέρα σχετιζόταν με υψηλότερο κίνδυνο καρδιακής νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Ωστόσο, η περισσότερη ορθοστασία δεν μετρίαζε αυτόν τον κίνδυνο. Στην πραγματικότητα, η ορθοστασία για μεγάλα χρονικά διαστήματα συνδέθηκε με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κυκλοφορικών προβλημάτων. Η παρατεταμένη ορθοστασία μπορεί να προκαλέσει συγκέντρωση αίματος στα πόδια, οδηγώντας σε καταστάσεις όπως οι κιρσοί.
Το μεγάλο μέγεθος του δείγματος της μελέτης και η χρήση αντικειμενικών δεδομένων ενισχύουν την αξιοπιστία αυτών των ευρημάτων, σχολιάζει ο Δρ McNamara. Ωστόσο, ως μελέτη παρατήρησης, δεν μπορεί να τεκμηριώσει οριστικά αιτία και αποτέλεσμα. Επίσης, ο μέσος όρος ηλικίας των συμμετεχόντων ήταν περίπου 61 ετών, γεγονός που μπορεί να περιορίσει τον τρόπο με τον οποίο τα αποτελέσματα αυτά εφαρμόζονται σε νεότερα άτομα.
Κλειδί η κίνηση
Όπως αναδεικνύεται και από τα ευρήματα, η απλή ορθοστασία δε φαίνεται να εκμηδενίζει τα προβλήματα που δημιουργεί η καθιστική ζωή, προσθέτοντας μάλιστα και άλλες ενδεχόμενες επικίνδυνες καταστάσεις για την υγεία.
Ο ειδικός προτείνει να ενσωματώσουμε στην καθημερινότητά μας έναν σύντομο περίπατο, τις διατάσεις ή και την ελαφριά τύπου άσκηση. Με αυτές τις δραστηριότητες, μπορούν πραγματικά να διακοπούν οι μεγάλες περίοδοι αδράνειας και να αποκομίσουμε οφέλη για την υγεία μας. «Η κίνηση είναι το κλειδί. Το να στέκεστε όρθιοι όλη μέρα δεν είναι απαραίτητα καλύτερο από το να κάθεστε – και τα δύο έχουν μειονεκτήματα όταν το παρακάνετε. Εστιάζοντας στην τακτική σωματική δραστηριότητα και αλλάζοντας τις θέσεις μας, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε καλύτερα τις προκλήσεις για την υγεία που θέτει ο καθιστικός τρόπος ζωής. Μικρές αλλαγές, όπως η πραγματοποίηση σύντομων ενεργών διαλειμμάτων ή η ενσωμάτωση ασκήσεων stretching, μπορούν να κάνουν σημαντική διαφορά» διευκρινίζει. Ακόμα και όσο είμαστε στο γραφείο, μπορούμε να «πάρουμε τις σκάλες, να πάμε στο γραφείο του συναδέλφου αντί να του στείλουμε email ή να στεκόμαστε όρθιοι όσο μιλάμε στο τηλέφωνο» συμβουλεύει.
Τέτοιες παρεμβάσεις στην εργασία θεωρούνται πολλά υποσχόμενες. Ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι εργαζόμενοι σε γραφεία που μείωσαν τον χρόνο καθιστικής εργασίας τους προσθέτοντας περιόδους ορθοστασίας και ελαφριάς δραστηριότητας είδαν βελτιώσεις στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και σε άλλους δείκτες υγείας. Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι η εναλλαγή μεταξύ καθιστών και όρθιων θέσεων, σε συνδυασμό με σύντομους περιπάτους, ήταν πιο αποτελεσματική για την υγεία από ό,τι η ορθοστασία από μόνη της.
Επομένως, ο ίδιος καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η υιοθέτηση ενός πιο δραστήριου τρόπου ζωής είναι προτιμότερη από την απλή ορθοστασία που προσφέρουν τα όρθια γραφεία.
Τα 20′ που μπορούν να σώσουν τους 50ρηδες από πρόωρο θάνατο
Περίπου 5 εκατ. θάνατοι κάθε χρόνο λόγω έλλειψης φυσικής δραστηριότητας
Εγκεφαλικό Επεισόδιο: Ο παράγοντας που τετραπλασιάζει τον κίνδυνο στους 55αρηδες
