Οι φιλίες της εφηβείας διαμορφώνουν τη ζωή μας με τρόπους που συχνά υπερβαίνουν τη συναισθηματική υποστήριξη και τις κοινές αναμνήσεις. Πέρα, όμως, από τη διατήρηση ή όχι αυτών των σχέσεων, Αμερικανοί ερευνητές του Πανεπιστημίου Rutgers αποκαλύπτουν ότι οι γενετικές προδιαθέσεις των φίλων μας μπορεί να επηρεάσουν την ψυχική μας υγεία και την τάση μας για κατάχρηση ουσιών στην ενήλικη ζωή.
Η δρ Jessica Salvatore, αναπληρώτρια καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή Robert Wood Johnson του Πανεπιστημίου Rutgers, ηγήθηκε μιας ομάδας που διερευνούσε έναν αναδυόμενο τομέα που ονομάζεται κοινωνιο-γονιδιωματική. Αυτός ο τομέας μελέτης εξετάζει πώς τα γονίδια ενός ατόμου μπορούν να επηρεάσουν τα ορατά χαρακτηριστικά ενός άλλου – στην προκειμένη περίπτωση, πώς οι γενετικές προδιαθέσεις των φίλων μας μπορεί να διαμορφώσουν τα δικά μας αποτελέσματα στην υγεία.
«Η γενετική προδιάθεση των συνομηλίκων για ψυχιατρικές διαταραχές και διαταραχές χρήσης ουσιών σχετίζεται με τον κίνδυνο του ατόμου να αναπτύξει τις ίδιες διαταραχές στη νεαρή ενήλικη ζωή» εξήγησε η Δρ Salvatore. «Αυτό που δείχνουν τα δεδομένα μας είναι και η μεγάλη εμβέλεια των κοινωνικών γενετικών επιδράσεων» συμπληρώνει.
Τι σημαίνει λοιπόν αυτό σε καθημερινούς όρους; Ουσιαστικά, η μελέτη υποδηλώνει ότι αν οι έφηβοι φίλοι έχουν μια γενετική τάση για ζητήματα ψυχικής υγείας ή εθισμού, έχουν περισσότερες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν παρόμοια προβλήματα ως ενήλικες – ακόμη και αν δεν μοιράζονται οι ίδιοι αυτούς τους γενετικούς κινδύνους.
Τι εξέτασαν οι ερευνητές
Για να αποκαλύψουν αυτές τις συνδέσεις, η Δρ Salvatore και η ομάδα της έψαξαν σε μια βάση δεδομένων από τη Σουηδία. Ανέλυσαν πληροφορίες από πάνω από 1,5 εκατομμύριο άτομα που γεννήθηκαν μεταξύ 1980 και 1998, χαρτογραφώντας πού πήγαν αυτά τα άτομα στο σχολείο και πού έζησαν κατά τη διάρκεια της εφηβείας τους. Στη συνέχεια, οι ερευνητές εξέτασαν ιατρικά αρχεία, δεδομένα φαρμακείων και νομικά μητρώα για να εντοπίσουν ποιοι εμφάνισαν προβλήματα κατάχρησης ουσιών, μείζονα κατάθλιψη ή αγχώδεις διαταραχές ως ενήλικες. Συγκρίνοντας αυτές τις πληροφορίες με ό,τι γνώριζαν για τους γενετικούς κινδύνους της ομάδας συνομηλίκων του κάθε ατόμου, αποκάλυψαν κάποια εντυπωσιακά μοτίβα.
Σύμφωνα με αυτά, ακόμη και μετά τη συνεκτίμηση των γενετικών προδιαθέσεων και του οικογενειακού υπόβαθρου ενός ατόμου, υπήρχε σαφής σύνδεση μεταξύ της γενετικής σύνθεσης της ομάδας των συνομηλίκων τους και της πιθανότητας εμφάνισης αυτών των διαταραχών αργότερα στη ζωή τους. Είναι ενδιαφέρον ότι η μελέτη διαπίστωσε ότι αυτές οι «κοινωνικές γενετικές επιδράσεις» ήταν ισχυρότερες μεταξύ των συνομηλίκων στο σχολείο, ιδίως για όσους φοιτούσαν στην ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (ηλικίας 16-19 ετών). Αυτό υποδηλώνει ότι οι φίλοι που κάνουμε κατά την ύστερη εφηβεία μας μπορεί να έχουν ιδιαίτερα ισχυρή επιρροή στη μελλοντική μας υγεία.
Οι επιδράσεις ήταν πιο έντονες για τις διαταραχές χρήσης ναρκωτικών και αλκοόλ, σε σύγκριση με την κατάθλιψη και το άγχος. Έτσι, αναδεικνύεται ο πιθανός μακροπρόθεσμος αντίκτυπος του κοινωνικού περιβάλλοντος κατά τη διάρκεια αυτών των κρίσιμων εφηβικών χρόνων.
Πώς εξηγούνται, όμως, αυτά τα αποτελέσματα; «Η πιο προφανής εξήγηση στο γιατί οι γενετικές προδιαθέσεις των συνομηλίκων μπορεί να σχετίζονται με τη δική μας ευημερία είναι η ιδέα ότι οι γενετικές προδιαθέσεις των συνομηλίκων μας επηρεάζουν τον φαινότυπό τους, ή η πιθανότητα οι συνομηλίκοι να επηρεάζονται επίσης από τη διαταραχή» σημειώνει η Δρ Salvatore.
Ωστόσο, η μελέτη διαπίστωσε ότι η σύνδεση παρέμεινε ισχυρή ακόμα και όταν ελέγχθηκε αν οι ίδιοι οι συνομήλικοι είχαν αυτές τις διαταραχές. Αυτό υποδηλώνει ότι μπορεί να συμβαίνει κάτι πιο σύνθετο – ίσως να αφορά κοινά περιβάλλοντα, κοινωνικές νόρμες ή άλλους παράγοντες που δεν έχουν ακόμα κατανοηθεί πλήρως.
Τα νεότερα αυτά δεδομένα μας υπενθυμίζουν ότι οι κοινωνικές μας σχέσεις κατά τη διάρκεια αυτών των διαμορφωτικών εφηβικών χρόνων μπορούν να έχουν επιπτώσεις που διαπερνούν τη ζωή μας με τρόπους που μόλις αρχίζουμε να κατανοούμε.
Αυτό είναι το ιδανικό αντίδοτο στο άγχος που βελτιώνει τη διάθεση κατά 90%
Το ελιξήριο που χαρίζει υγεία και ευτυχία – Με τη σφραγίδα της επιστήμης
Ευτυχία: Αυτό είναι το μυστικό που σώζει από τη μοναξιά και την απομόνωση
