Στην παιδική μας ηλικία, μια τρομακτική ταινία που είδαμε κατά λάθος ή άλλες παιδικές φοβίες έφερναν συχνά εφιάλτες και χαλούσαν τον ύπνο μας. Στην ενήλικη ζωή, ένας πραγματικός «εφιάλτης» της καθημερινότητας για πολλά άτομα μπορεί να πυροδοτήσει τόσο τη συχνότητα όσο και την ένταση των άσχημων ονείρων.
Σύμφωνα με νεότερη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Psychology, όσοι άνθρωποι αισθάνονται μοναξιά παρουσιάζουν περισσότερες πιθανότητες να βλέπουν άσχημα όνειρα. Τα ευρήματα αυτά θεωρούνται σημαντικά, καθώς τόσο η μοναξιά όσο και οι διαταραχές του ύπνου συνδέονται με σοβαρά ζητήματα δημόσιας υγείας, όπως με αυξημένο κίνδυνο καρδιοπάθειας, εγκεφαλικού επεισοδίου και πρόωρου θανάτου.
Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, της Τάμπα, του Whitworth και του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Oregon που εκπόνησαν τη μελέτη σημειώνουν ότι το άγχος αποτελεί μέρος της συσχέτισης με τη μοναξιά, της συχνότητας και της έντασης των εφιαλτών. Άλλοι παράγοντες που συνδέουν τη μοναξιά με τους εφιάλτες φαίνεται να είναι οι επαναλαμβανόμενες σκέψεις που εντείνουν η ανησυχία και το άγχος και η υπερδιέγερση, η οποία περιγράφεται ως μια κατάσταση υπερβολικής εγρήγορσης και συγκέντρωσης. Όπως και το άγχος, η αναμασήση του παρελθόντος και η υπερδιέγερση είναι καταστάσεις του νου που συνδέονται με τη μοναξιά.
Τα ευρήματα, εκτός του ότι ρίχνουν φως σε μια πιθανή αρνητική επίδραση της μειωμένης κοινωνικοποίησης, συνάδουν με την εξελικτική θεωρία της μοναξιάς, η οποία υποστηρίζει ότι η αίσθηση του ανήκειν είναι απαραίτητη για την ανθρώπινη επιβίωση.
«Οι διαπροσωπικές σχέσεις αποτελούν βασική ανθρώπινη ανάγκη. Όταν η ανάγκη των ανθρώπων για ισχυρές σχέσεις μένει ανεκπλήρωτη, υποφέρουν σωματικά, ψυχικά και κοινωνικά. Ακριβώς όπως η πείνα ή η κόπωση σημαίνει ότι δεν έχετε πάρει αρκετές θερμίδες ή δεν έχετε κοιμηθεί αρκετά, το ίδιο και το αίσθημα της μοναξιάς έχει εξελιχθεί για να προειδοποιεί τα άτομα όταν οι ανάγκες τους για διαπροσωπική σύνδεση μένουν ανεκπλήρωτες» εξηγεί ο Δρ Colin Hesse, διευθυντής της Σχολής Επικοινωνίας στο Κολέγιο Ελευθέρων Τεχνών του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Oregon (OSU).
Η μοναξιά είναι μια διάχυτη κατάσταση που παρεμποδίζει σημαντικά την ευεξία, επισημαίνουν οι ερευνητές, προκαλώντας πόνο σε διάφορες μορφές, συμπεριλαμβανομένου του διαταραγμένου ύπνου. Η βίωση εφιαλτών είναι ένας τρόπος που βάλλεται η ποιότητα του ύπνου. Τα ευρήματα που συνδέουν τη μοναξιά με τους εφιάλτες -με τρόπο συσχετιστικό και όχι αιτιολογικό, τονίζει ο Δρ Hesse- προέρχονται από έρευνες των συγγραφέων που περιελάμβαναν περισσότερους από 1.600 ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες, ηλικίας από 18 έως 81 ετών.
Τα αποτελέσματα προσφέρουν επίσης μια εξήγηση για τους εφιάλτες που έχουν τις ρίζες τους στην εξέλιξη -οι άνθρωποι εξελίχθηκαν ώστε να βιώνουν άγχος, έντονες σκέψεις για το παρελθόν και επιπλέον εγρήγορση όταν είναι μόνοι- και όχι σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως κάποιου είδους τραύμα.
«Είναι πολύ νωρίς για να μιλήσουμε για συγκεκριμένες παρεμβάσεις με συγκεκριμένο τρόπο», δήλωσε ο Δρ Hesse, «αλλά τα ευρήματά μας είναι σίγουρα συνεπή με την πιθανότητα ότι η θεραπεία της μοναξιάς θα βοηθούσε να μειωθούν οι εφιαλτικές εμπειρίες κάποιου. Αυτή είναι μια πιθανότητα που πρέπει να εξεταστεί σε ελεγχόμενες, κλινικές μελέτες» συμπληρώνει.
«Ο ποιοτικός και αποκαταστατικός ύπνος είναι ο άξονας της γνωστικής λειτουργίας, της ρύθμισης της διάθεσης, του μεταβολισμού και πολλών άλλων πτυχών της ευεξίας», τόνισε ο Hesse. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι τόσο κρίσιμο να διερευνήσουμε τις ψυχολογικές καταστάσεις που διαταράσσουν τον ύπνο, με τη μοναξιά να είναι το κλειδί ανάμεσά τους» κατέληξε.
Τι βλέπουν τα παιδιά στα όνειρά τους και τι κρύβουν οι εφιάλτες τους
Να γιατί έχουμε εφιάλτες – Τι κρύβεται πίσω από τα άσχημα όνειρα
Γιατί βλέπουν εφιάλτες τα παιδιά και πώς να τα ηρεμήσουμε
