Για τη γαλήνη του νου και μεγαλύτερη εστίαση στο «τώρα», η πρακτική της ενσυνειδητότητας ή αλλιώς Mindfulness ενδείκνυται. Παρότι τα αποτελέσματα αυτής της πρακτικής συνολικά τείνουν να είναι θετικά, μια τελευταία μελέτη ερευνητών του Πανεπιστημίου του Cambridge αναδεικνύει και μια ανησυχητική πτυχή του διαλογισμού.

Πιο συγκεκριμένα, η εκπαίδευση στην ενσυνειδητότητα μπορεί να οδηγήσει σε τροποποιημένες καταστάσεις συνείδησης, όπως στην αποστασιοποίηση από το σώμα και στο αίσθημα της ενοποίησης. Παρότι φαίνονται ως θετικές εμπειρίες, οι ερευνητές τονίζουν ότι είναι ζωτικής σημασίας για τους δασκάλους και τους επαγγελματίες της ενσυνειδητότητας να αναγνωρίζουν αυτές τις πιθανές παρενέργειες και να ενθαρρύνουν την ανοιχτή επικοινωνία.

Επειδή ακριβώς αυτή η πρακτική αξιοποιείται για την ανακούφιση από το στρες, την κατάθλιψη και το άγχος, έχει κερδίσει σημαντική δημοτικότητα. Ωστόσο, σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία, η ενσυνειδητότητα μπορεί να μεταβάλει τις αισθητηριακές αντιλήψεις και τα όρια του εαυτού, παρόμοια με τα αποτελέσματα που προκαλούν τα ψυχοτρόπα φάρμακα.

Εκτός ορίων

Για να το διερευνήσουν περαιτέρω, από τον Σεπτέμβριο του 2015 έως τον Ιανουάριο του 2016, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου διεξήγαγαν μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή για να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα της ενσυνειδητότητας στη διαχείριση του άγχους των εξετάσεων. Η δοκιμή, με επικεφαλής τη Δρ Julieta Galante από το Τμήμα Ψυχιατρικής, είχε ως στόχο να διερευνήσει αν η πρακτική της ενσυνειδητότητας θα μπορούσε να μεταβάλει τις καταστάσεις συνείδησης. Η μελέτη παρακολούθησε αρκετές εκατοντάδες φοιτητές και τα ευρήματά της δημοσιεύονται στο PLOS ONE.

Οι 670 συμμετέχοντες ερωτήθηκαν ένα χρόνο μετά τη δοκιμή, αξιολογώντας τις εμπειρίες τους σε διαφορετικά πεδία συνείδησης, συμπεριλαμβανομένων των πνευματικών εμπειριών, της αποσωματοποίησης (disembodiment) και της ενοποίησης (unity). Η ενοποίηση αναφέρεται σε καταστάσεις περιλαμβάνουν τη διάλυση των ορίων και μια ολοκληρωμένη αντίληψη των πάντων, συμπεριλαμβανομένου του χρόνου. Από την άλλη, η αποσωματοποίηση συχνά συνεπάγεται  μια αίσθηση αιώρησης ή απώλειας των ορίων του σώματος, γεγονός που ενδεχομένως ενισχύει τις εμπειρίες ενοποίησης.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, όσοι συμμετείχαν σε μαθήματα ενσυνειδητότητας είχαν διπλάσιες πιθανότητες να βιώσουν την ενοποίηση και την αποσύνδεση από το σώμα σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου που δεν παρακολούθησε αυτή την εκπαίδευση. Επιπλέον, οι αυξημένες ώρες πρακτικής συσχετίστηκαν με μεγαλύτερες πιθανότητες να βιώσουν ενότητα, αποσύνδεση ή και χαρά.

Ένα υποδείγμα 73 συμμετεχόντων που είχαν κάνει διαλογισμό τους προηγούμενους έξι μήνες ανέφερε ποικίλες εμπειρίες κατά τη διάρκεια του διαλογισμού: Το 43% βίωσε την ενoποίηση, το 47% καταστάσεις ευδαιμονίας (blissful), το 29% την αποσωματοποίηση και το 25% τη διορατικότητα.

Η Δρ Galante, η οποία ασχολείται και η ίδια με την ενσυνειδητότητα, έχει βιώσει αυτές τις καταστάσεις, τις οποίες αρχικά βρήκε έντονες και προκλητικές για να τις συζητήσει: «Έχω ωφεληθεί πολύ προσωπικά από τον διαλογισμό και την ενσυνειδητότητα και είχα επίσης πολλές από αυτές τις εμπειρίες. Δεν ήξερα αν ήταν φυσιολογικές ή επιθυμητές ή αν ήταν σημάδι προβλημάτων με την ψυχική μου υγεία» λέει.

Ενώ πολλές εμπειρίες μεταβαλλόμενων καταστάσεων συνείδησης είναι πιθανό να ερμηνευθούν ως ευχάριστες, αυτό μπορεί να μην ισχύει πάντα, καταλήγει η Δρ Galante και συνιστά την ενημέρωση από την πλευρά των δασκάλων: «Είναι σημαντικό οι άνθρωποι στους οποίους προσφέρεται η ενσυνειδητότητα να ενημερώνονται για την πιθανότητα να έχουν αυτές τις εμπειρίες, προκειμένου να μην αγχωθούν και να μιλήσουν με το δάσκαλό τους» σημειώνει.

Διαβάστε ακόμη:

Διαλογισμός: Ας κάνουμε μια δοκιμή επιτέλους!

Η εναλλακτική μέθοδος που μπορεί να δυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα

Μνήμη: Η εναλλακτική τεχνική που τη δυναμώνει